W samorządach trwa gorący okres przygotowywania projektów budżetu na rok 2013. Tymczasem resort finansów szykuje dobre zmiany zasad planowania budżetów samorządowych.
Co prawda mają one głównie wymiar upraszczania procedur przekazywania sprawozdawczości, ale dotyczą także ułatwień wykupu emisji obligacji samorządowych nominowanych w walutach oraz wprowadzają ułatwienia dla JST przekształcających samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej w spółki prawa handlowego – ale dobre i to.
Niestety będziemy musieli poczekać na ich wejście w życie jeszcze około 2 miesiące.
W efekcie, najpierw opracujemy budżety według aktualnych zasad, a potem będziemy musieli w przeciągu 3 miesięcy dostosować je do nowych reguł. W ostatnich latach przerabialiśmy już tę procedurę i wiązało się to z niemałymi perturbacjami, ale pociechą niech będzie to, że nowe przepisy ułatwią życie nie tylko samorządowym skarbnikom.
Te nowe regulacje zawarto w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej na rok 2013 (tzw. ustawa okołobudżetowa).
Proponowana regulacja umożliwia pozyskiwanie informacji o prognozowanych danych JST tylko w formie elektronicznej oraz przewiduje wprowadzenie jednolitego wzoru wieloletniej prognozy finansowej dla JST.
Zmieniane przepisy stanowią, że jednostka samorządu terytorialnego będzie przekazywać do regionalnej izby obrachunkowej w formie dokumentu elektronicznego:
- projekt uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej lub jej zmiany,
- uchwały i zarządzenia w sprawie wieloletniej prognozy finansowej.
Tym samym JST nie będą zobowiązane do przesyłania formy papierowej wymienionych dokumentów.
Przekazanie w formie elektronicznej następować będzie z wykorzystaniem aplikacji wskazanej przez Ministra Finansów w Biuletynie Informacji Publicznej.
Resort finansów opublikuje także struktury danych przekazywanych za pomocą tej aplikacji, co umożliwi sprawne przekazanie danych zarówno do regionalnych izb obrachunkowych jak i przez izby- do ministerstwa.
Przekazaniu do regionalnych izb obrachunkowych, oprócz uchwał organu stanowiącego, będą podlegały także zarządzenia organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, dotyczące wieloletniej prognozy finansowej, np. zarządzenia w sprawie jej zmiany.
Mając na względzie postulaty strony samorządowej i doświadczenia związane z obowiązywaniem przepisów ustawy o finansach publicznych, zaproponowano nowelizację art. 226 i art. 227 ust. 1. Projektowany art. 226 zmienia katalog przedsięwzięć wieloletnich załączanych do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej JST. W wykazie wieloletnich przedsięwzięć powinny być ujęte wieloletnie programy, projekty lub zadania, w tym związane z programami finansowanymi z udziałem środków oraz umowami o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Z kolei nowelizacja art. 227 ust. 1 zmienia horyzont czasowy wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego i ma na celu zapewnienie spójności z ustawowym wymogiem zachowania realistyczności prognoz.
Inna zmiana dotyczy emitowanych przez samorządy obligacji nominowanych w walutach obcych na zagranicznych rynkach kapitałowych. Celowym jest zapewnienie tym samorządom możliwości ich wykupu, zgodnie z warunkami emisji. Emisje na rynkach zagranicznych są znaczące kwotowo w porównaniu do emisji na rynku krajowym. Wobec tego proponuje się, aby przy ustalaniu limitu łącznej kwoty spłat i wykupu zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego nie uwzględniało się kwot wykupu wyemitowanych przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. (tj. dniem 1 stycznia 2010 r.) obligacji nominowanych w walutach obcych na zagranicznych rynkach kapitałowych, w zakresie części kapitałowej. Stworzy to możliwość dotrzymania zobowiązań wcześniej przyjętych bez ponoszenia dodatkowych kosztów i ryzyk związanych z wcześniejszym wykupem i nie będzie powodować zwiększenia zadłużenia JST.
Dodatkowo, jak już pisaliśmy w Dzienniku Warto Wiedzieć, wprowadza się dla JST, które przekształcają samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej i planują spłatę ich zobowiązań z tego tytułu, czasowe preferencje w zakresie zasady zrównoważenia części bieżącej budżetu jednostki samorządu terytorialnego, indywidualnego limitu spłaty zobowiązań i limitu 60% długu jednostki samorządu terytorialnego. Odpowiednio wyłączane są kwoty wydatków bieżących, kwoty długu oraz jego spłat z tego tytułu.
Wydatki z budżetu JST na spłatę przejętych zobowiązań sfinansowane otrzymaną dotacją z budżetu państwa będą neutralne dla zrównoważenia części bieżącej budżetu, ale część wydatków niepodlegająca sfinansowaniu dotacją może doprowadzić do zachwiania równowagi z przyczyn, na które JST nie miała bezpośredniego wpływu.
W związku z tym, aby umożliwić JST przekształcenie spzoz-u proponuje się trzyletni okres wyłączeń z reguły nakazującej zrównoważenie wydatków bieżących dla wydatków na spłatę przejętych zobowiązań samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przekształconego na zasadach określonych w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, w wysokości w jakiej nie podlegają sfinansowaniu dotacją z budżetu państwa.
Analogiczne wyłączenie dla wydatków na spłatę ww. zobowiązań wprowadza się we wchodzącym od 2014 r. docelowym limicie spłaty zobowiązań obowiązującej ustawy o finansach publicznych, który w swojej konstrukcji zawiera kategorie wydatków bieżących, z tym że z uwagi na to, że konstrukcja wzoru ograniczającego spłatę zobowiązań odwołuje się do danych z okresu 3 ostatnich lat wyłączenia dotyczą okresu lat 2014 - 2018.
Jednocześnie dokonuje się modyfikacji w limicie spłaty zobowiązań, zarówno wygasającym z końcem roku 2013 tzw. limicie 15%, jak i docelowym limicie spłaty zobowiązań obowiązującej ustawy o finansach publicznych w ten sposób by umożliwić w okresie 2013-2018 JST spłatę zobowiązań dłużnych (np. kredytów) zaciągniętych na spłatę przejętych zobowiązań po przekształcanych spzoz-ach.
Zanim nastąpi spłata przejętych zobowiązań zwiększą one poziom zobowiązań JST ograniczony limitem 60%. Wprowadzenie przewidzianych wyłączeń z limitu długu pozwoli nie tylko na zachowanie relacji określonych w ustawie o finansach publicznych, ale także umożliwi prowadzenie racjonalnej gospodarki finansowej JST oraz może się przyczynić do zwiększenia zainteresowania JST dokonywaniem przekształceń sp-zoz.
Możliwość uchwalenia budżetu danej JST w roku 2013 jest warunkowana zachowaniem relacji art. 242 ustawy o finansach publicznych oraz określonej w 4-letniej wieloletniej prognozie finansowej - relacji w zakresie spłaty zobowiązań JST.
Bez wdrożenia proponowanych przepisów JST napotkają w roku 2013 na problem przygotowania i uchwalenia budżetu i WPF.
Proponowane regulacje są też skorelowane z planowanymi w budżecie państwa na rok 2013 środkami dla JST na wsparcie przekształceń dokonywanych przez JST w zakresie funkcjonowania opieki zdrowotnej.
Jednostki samorządu terytorialnego będą musiały w czasie 3 miesięcy od daty wejścia w żucie ustawy okołobudżetowej na rok 2013, dostosować swoje uchwały budżetowe i uchwały w sprawie wieloletnich prognoz finansowych lub ich zmian do nowych wymogów wynikających z ustawy okołobudżetowej.
Marek Wójcik