Na posiedzeniu Rady Ministrów, które odbyło się w dniu 17 kwietnia br. został przyjęty projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy Kodeks karny, przedłożony przez ministra pracy i polityki społecznej

Nowelizacja ustawy wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który 
w listopadzie 2010 r. orzekł niezgodność z ustawą zasadniczą oraz z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi niektórych przepisów dotyczących kar za uchylanie się od opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.

Chodzi o podwójne karanie za ten sam czyn - odpowiedzialność karną za przestępstwo lub wykroczenie oraz dodatkową opłatę. Opłaty dodatkowe są wymierzane przez ZUS w przypadku uchylania się od opłacania składek na ubezpieczenia lub opłacania ich w zaniżonej wysokości.

Zmiany wprowadzone do projektu ustawy eliminują niekonstytucyjny mechanizm podwójnego karania za ten sam czyn, utrzymując jednocześnie w systemie prawnym wszystkie sankcje.

Zgodnie z propozycją, w przypadku nieopłacania lub opłacania w zaniżonej wysokości składek na ubezpieczenie społeczne ZUS będzie mógł wymierzyć dodatkową opłatę do wysokości 100 proc. nieopłaconych składek (jest to powtórzenie już istniejącego przepisu).

Skutecznym mechanizmem eliminującym możliwość podwójnego ukarania za ten sam czyn będzie wprowadzenie przepisu, który przewiduje, że w przypadku prawomocnego skazania za przestępstwo określone w art. 218 § 1a Kodeksu karnego lub wykroczenie z art. 98 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, będzie uchylona decyzja o opłacie dodatkowej.

Jej zwrot musi nastąpić w ciągu 30 dni od uprawomocnienia się wyroku. Oznacza to, że wszczęte przez ZUS postępowanie o wymierzenie dodatkowej opłaty w przypadku, gdy płatnik został skazany za przestępstwo lub wykroczenie za nieopłacenie lub opłacenie w zaniżonej wysokości składek, zostanie umorzone z urzędu.

Źródło: KPRM