Fundacja im. Stefana Batorego opublikowała czwartą edycję Indeksu Samorządności.
Indeks mierzy stan relacji na linii rząd-samorząd, uwzględniając trzy obszary aktywności samorządu terytorialnego: potencjał zadaniowo-finansowy, siłę polityczną oraz siłę ustrojową. Tegoroczna edycja jest analizą opartą na danych z 2024 roku i obejmuje cały rok rządów Koalicji 15 października.
Wartość Indeksu Samorządności za rok 2024 to 52,55 (w skali 0–100). W poprzedniej edycji, obejmującej rok 2023, a więc ostatni, kiedy rządziła Zjednoczona Prawica, wartość Indeksu osiągnęła 47,79. Jest więc niewielka poprawa i z umiarkowaną ostrożnością można stwierdzić, że recentralizacyjny proces prowadzony przez poprzedni rząd został zatrzymany. Ale czy odwrócony? – zastanawia się we wstępie prezes Fundacji im. Stefana Batorego Edwin Bendyk.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że poprawa ogólnej wartości Indeksu wynika głównie z poważniejszego traktowania Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w procesie legislacyjnym (komponent „siła polityczna”). Siła ustrojowa i autonomia zadaniowa samorządu pozostały bez zmian. Z kolei autonomia finansowa miast na prawach powiatu uległa lekkiemu pogorszeniu.
Indeks samorządności 2024 opracował zespół badaczek i badaczy w składzie dr Agnieszka Kopańska, dr hab. Marta Lackowska, dr Radomir Matczak, dr Justyna Przedańska i dr hab. Dawid Sześciło.
Cały materiał jest dostępny w załączniku.