Rząd przyjął założenia do projektu ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, przedłożone przez ministra środowiska.
W projekcie nowej ustawy zostaną przedstawione zasady postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym, które zapewnią jego zbieranie, a także przetwarzanie w sposób bezpieczniejszy dla zdrowia i życia ludzi oraz środowiska.
Projekt ustawy będzie zawierał regulacje wynikające z dyrektywy 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (termin jej wdrożona mija 14 lutego 2014 r.), a także dodatkowo rozwiązania dotyczące elektronicznego monitorowania drogi przemieszczania się takiego sprzętu – od momentu jego wytworzenia do poddania go procesom odzysku, w tym recyklingu. Pozostałe zagadnienia zostaną przeniesione z obowiązującej ustawy.
Proponowane regulacje mają przede wszystkim spowodować osiągnięcie określonych dyrektywą 2012/19/UE poziomów: zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, jego odzysku i recyklingu, a także skutkować uszczelnieniem systemu gospodarowania takim sprzętem, tak aby odpady te nie trafiały w nieodpowiednie miejsca, np. do punktów skupu złomu nie posiadających zezwoleń na przetwarzanie zużytego sprzętu.
Zgodnie z założeniami, przedsiębiorca wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych – do końca 2015 r. – będzie zobowiązany do osiągania dotychczasowego minimalnego poziomu zbierania zużytego sprzętu, pochodzącego z gospodarstw domowych, w wysokości stanowiącej co najmniej 35 proc. masy wprowadzonego na rynek sprzętu w poprzednim roku kalendarzowym. Oznacza to, że do tego czasu wprowadzający sprzęt nadal powinien zbierać 4 kg zużytego sprzętu na mieszkańca (to poziom określony przez UE). Do tej pory to się nie udawało (w 2010 r. – 2,80 kg, w 2011 r. – 3,55 kg, w 2012 r. – 3,88 kg). Jednocześnie od 1 stycznia 2016 r. wprowadzający sprzęt będzie musiał osiągać minimalne roczne poziomy zbierania zużytego sprzętu w wysokości nie niższej niż 40 proc. średniej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu w trakcie trzech poprzedzających lat. Z kolei od 1 stycznia 2021 r. wprowadzający sprzęt będzie musiał realizować minimalny roczny poziom zbierania zużytego sprzętu w wysokości 65 proc. średniej masy sprzętu wprowadzonego na rynek w czasie trzech poprzedzających lat. Ponadto, przez pierwsze 3 lata od dnia wejścia w życie dyrektywy 2012/19/UE, tj. do 14 sierpnia 2015 r. będą obowiązywać dotychczasowe poziomy odzysku i recyklingu. Od 15 sierpnia 2015 r. zostaną one zwiększone o 5 proc.
W założeniach przewidziano przepisy ograniczające przemieszczanie się zużytego sprzętu, ale sprawnego (możliwego do ponownego wykorzystania). Przewożący taki sprzęt będzie musiał mieć dokumenty poświadczające, że jest to transport produktów, a nie odpadów. Jednocześnie wskazane zostaną sytuacje, w których transportujący nie będzie musiał posiadać wszystkich dokumentów, np. w przypadku przewożenia używanego sprzętu do naprawy na podstawie gwarancji.
Nowa ustawa zobowiąże sprzedawców detalicznych sprzętu elektrycznego i elektronicznego, prowadzących sklepy o powierzchni handlowej wynoszącej co najmniej 400 m kw., do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 25 cm. W praktyce oznacza to, że będzie można oddać do sklepu małe sprzęty np. suszarkę, elektryczną szczoteczkę do zębów – bez konieczności nabycia w nim nowego towaru. Obecnie sprzedawca (detaliczny i hurtowy) sprzętu elektronicznego i elektrycznego dla gospodarstw domowych musi nieodpłatnie przyjąć zużyty sprzęt za sprzedany nowy produkt.
Założono, że Główny Inspektor Ochrony Środowiska (GIOŚ) będzie mógł nakładać kary pieniężne na przedsiębiorcę, który w terminie ustawowym nie złoży sprawozdania z wykonania obowiązków określonych ustawą lub złoży sprawozdanie nierzetelne. Oznacza to, że GIOŚ w większym stopniu będzie kontrolował i monitorował obowiązek prawidłowego raportowania.
Przyjęto, że krajowy rejestr przedsiębiorców działających w branży sprzętu elektrycznego i elektronicznego będzie prowadzony przez marszałka województwa w systemie teleinformatycznym, co umożliwi elektroniczne wprowadzenie do niego informacji o prowadzonej działalności przez m.in.: wprowadzających sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz zbierających zużyty sprzęt, prowadzących odzysk, w tym jego recykling. W rejestrze będą odnośniki do stron internetowych rejestrów prowadzonych w innych krajach unijnych. Pozwoli to ujednolicić te rejestry pod względem zawartości, formatu i częstotliwości informacji przekazywanych przez przedsiębiorców.
Ma być stworzony elektroniczny system monitoringu przemieszczania się zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Dzięki temu możliwe będzie śledzenie jego drogi od momentu wytworzenia aż do ostatecznego zagospodarowania (recyklingu). Rozwiązanie to powinno ograniczyć tzw. szarą strefę na rynku gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym, która dotyczy głównie wystawiania fikcyjnych dokumentów potwierdzających przetworzenie tych odpadów, bez rzeczywistego ich zebrania.
Nowa ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Przestanie jednocześnie obowiązywać regulacja z 2005 r.
Źródło: KPRM
