Niekiedy  spotykając  ludzi niepełnosprawnych nie potrafimy zachować się swobodnie. Zazwyczaj wynika  to z braku wiedzy co powinniśmy zrobić. Co powiedzieć, czy pomagać, w jaki sposób proponować wsparcie?  Odpowiedź na te wątpliwości można odnaleźć w książce "Praktyczny poradnik savoir-vivre wobec osób niepełnosprawnych” Judy Cohen. Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych zaadaptowało tekst i opisywane sytuacje do polskich warunków. Z publikacją tą powinni zapoznać się  wszyscy, którzy w życiu zawodowym i prywatnym stykają się z osobami niepełnosprawnymi.

PODSTAWOWE ZASADY:

Zanim pomożesz - zapytaj.

• Sam fakt bycia niepełnosprawnym nie oznacza, że dana osoba potrzebuje pomocy. Jeżeli znajduje się ona w przyjaznym otoczeniu, zwykle sama da sobie świetnie radę. Dorośli niepełnosprawni chcą być traktowani jak niezależni ludzie. Pomoc należy oferować jedynie wówczas, gdy wydaje się, że dana osoba może jej potrzebować. Jeżeli tak jest w istocie, zapytaj zanim zaczniesz jej udzielać.

Bądź taktowny inicjując kontakt fizyczny.

• Niektóre osoby niepełnosprawne utrzymują równowagę dzięki swoim rękom, dlatego chwytanie ich za nie – nawet w celu udzielenia pomocy – może tę równowagę zakłócić. Unikaj klepania takiej osoby po głowie a także dotykania jej wózka, skutera czy laski. Osoby niepełnosprawne Niepełnosprawni uważają je za część ich przestrzeni osobistej.

Pomyśl zanim coś powiesz.

• Zawsze zwracaj się bezpośrednio do osoby niepełnosprawnej, nie do jej towarzysza, pomocnika, ani tłumacza języka migowego. Prowadzenie zwykłej rozmowy z osobą niepełnosprawną jest fajne, po prostu zwracaj się do niej jak do każdej innej osoby. Szanuj jej prywatność. Jeżeli będziesz wypytywał ją o jej przypadłość, może się ona poczuć jakbyś sprowadzał ją wyłącznie do jej niepełnosprawności, a nie widział w niej człowieka (jednak wiele osób niepełnosprawnych nie ma nic przeciwko naturalnej ciekawości dzieci i nie krępują się odpowiadać na zadawane przez nie pytania).

Nie rób żadnych założeń.

• Osoby niepełnosprawne same najlepiej wiedzą co mogą zrobić a czego nie. Nie podejmuj za nie decyzji co do uczestnictwa w jakiejkolwiek czynności. W zależności od sytuacji, wykluczanie osób niepełnosprawnych z jakiegokolwiek działania na podstawie założeń o ich ograniczeniach może stanowić pogwałcenie ich praw.

Reaguj uprzejmie na prośby osób niepełnosprawnych.

• Jeżeli osoby niepełnosprawne proszą cię o dokonanie pewnych przystosowań w twojej działalności, to nie jest to skarga. Świadczy to o tym, że czują się w twoim lokalu na tyle swobodnie, aby mówić o swoich potrzebach. Jeżeli twoja reakcja będzie pozytywna, na pewno będą do ciebie wracać i powiedzą swoim znajomym, jak dobrze zostali obsłużeni.

W książce odnajdziemy rady jak porozumiewać się z osobami z różnymi rodzajami niepełnosprawności, jak zachowywać się w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych. Przede wszystkim jednak należy zapamiętać, ze w razie jakichkolwiek wątpliwości jak się zachować czy też co powiedzieć  po prostu trzeba zapytać osobę niepełnosprawną.

Publikacja jest dostępna na stronie Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
http://www.niepelnosprawni.gov.pl/publikacje/

Źródło: „Praktyczny poradnik savoir – vivre wobec osób niepełnosprawnych”, Judy Cohen - ACCESS RESOURCES, United Spinal Association; tłumaczenie na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.