W Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej zaprezentowano raport dotyczący finansowania projektów w zakresie tzw. zielonej transformacji miast.
Raport, sporządzony przez dra hab. Michała Bitnera i dra Rafała Cieślaka z Uniwersytetu Warszawskiego oraz dra hab. Jacka Sieraka ze Szkoły Głównej Handlowej przedstawia sposób przeprowadzenia i rezultaty badania „Źródła i warunki finansowania projektów oraz potrzeby inwestycyjne w zakresie zielonej transformacji miast” przeprowadzonego w kwietniu-czerwcu 2022 r. na zlecenie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Głównym celem badania było ustalenie wielkości i struktury nakładów poniesionych przez jednostki samorządu terytorialnego w latach 2017-2021 na projekty w zakresie tzw. zielonej transformacji miast oraz oszacowanie wielkości nakładów, które będą ponoszone na realizację tego typu projektów w okresie 2022-2027.
Jako projekty w zakresie zielonej transformacji miast autorzy przyjęli projekty mieszczące się w ramach: renowacji zwiększającej efektywność energetyczną lub działania w zakresie efektywności energetycznej w odniesieniu do infrastruktury publicznej, projekty demonstracyjne i działania wspierające; gospodarki wodnej i ochrona zasobów wodnych (w tym gospodarowanie wodami w dorzeczu, konkretne działania przystosowania się do zmiany klimatu, ponowne użycie, ograniczanie wycieków); działania mające na celu ograniczenie hałasu i poprawę jakości powietrza; ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, dziedzictwa naturalnego i zasobów, zielona i niebieska infrastruktura.
W zakresie projektów zrealizowanych zgromadzono dane pochodzące z 319 j.s.t., w tym 26 miast dużych, 113 miast średnich oraz 180 małych miast i gmin miejsko-wiejskich. Część dotyczącą projektów planowanych przekazało 306 j.s.t., w tym 27 dużych miast, 110 miast średnich i 169 małych. W części odnoszącej się do zobowiązań uzyskano informacje o ponad 900 zobowiązaniach, tym 200 takich, z których środki przeznaczono na realizację projektów w zakresie zielonej infrastruktury miast, pochodzące ze 125 j.s.t., w tym 15 miast dużych, 46 średnich oraz 67 małych miast.
W latach 2017-2021 projekty inwestycyjne w zakresie zielonej transformacji realizowały wszystkie trzy wyodrębnione w badaniu grupy wielkości miast. W większości lat największa ilościowo liczba przedsięwzięć przypadła na miasta średnie, następnie miasta duże i małe. W ujęciu wartościowym największe nakłady poniosły duże miasta (53,7% ogółu), następnie miasta średnie (33,3%) i miasta małe (13,1%). Najwięcej projektów zostało wykonanych w latach 2021 i 2019. Głównym źródłem finansowania zadań były dotacje unijne, następnie dotacje celowe z budżetu państwa, państwowych funduszy celowych albo j.s.t., dług oraz inne środki.
Oczekiwane wydatki (potrzeby wydatkowe) na perspektywę 2022-2027 miast dużych oszacowano na 24,5 mld zł, potrzeby wydatkowe miast średnich – na 13,2 mld zł, natomiast potrzeby wydatkowe małych miast – na 9,3 mld zł: łącznie 47 mld zł.
Na zaproszenie ministerstwa w konferencji wziął udział przedstawiciel Związku Powiatów Polskich.
Raport z badania zamieszczamy w załączniku niniejszego artykułu. Zachęcamy do zapoznania się.