Związek Powiatów Polskich zgłaszając swoje propozycje zmian w zakresie funkcjonowania samorządu terytorialnego w ramach inicjatywy „Samorząd 3.0 – Rozwój bez barier” zawnioskował o stworzenie nowego systemu opłat urbanizacyjnych i przypisanie części wpływów z nich powiatom.
Zdaniem ZPP, przewidziane obecnie w systemie prawnym: opłaty adiacenckie i renta planistyczna mają konstrukcję tak ułomną, że w praktyce są niemożliwe do efektywnego pobierania. Prowadzi to do sytuacji, w której zyski z urbanizacji poszczególnych terenów są sprywatyzowane (i przypadają właścicielowi gruntu), zaś koszty urbanizacji są uspołecznione.
Rozwijając Związek podkreśla, że taki system nie może być utrzymany, gdyż doprowadzi do niewydolności jednostek samorządu terytorialnego w zakresie budowy niezbędnej dla nowych terenów: infrastruktury technicznej i infrastruktury społecznej.
Konkludując ZPP sugeruje stworzenie nowego systemu opłat urbanizacyjnych i przypisanie części wpływów z nich powiatom.