Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości przygotowała zbadała efektywność wykorzystania funduszy unijnych z programu operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 do przygotowania terenów inwestycyjnych. Na podstawie wniosków sformułowano rekomendacje do wykorzystania w obecnym programie operacyjnym wspierającym Polskę Wschodnią w okresie 204-2020.
Łączna wartość wszystkich zrealizowanych projektów wyniosła 257,5 mln zł, z czego dofinansowanie stanowiło 137,4 zł. Pozwoliła to na uzbrojenie 343,8 ha terenów inwestycyjnych, w tym 288,9 ha przeznaczonych do udostępnienia inwestorom. W opinii inwestorów, średnia ocena atrakcyjności terenów w zakresie dostępności infrastruktury drogowej i wodno-kanalizacyjnej oraz energetycznej wyniosła 4,3 (na skali od 1 do 5). Na doinwestowanych terenach działalność rozpoczęło 71 przedsiębiorców. Oznacza to wzrost w stosunku do czerwca 2015 r. o 18 firm.
Obecny wzrost zatrudnienia w efekcie zrealizowanych projektów wynosi 1,5 tys. etatów. Wartość ta w przyszłości ulegnie zwiększeniu za sprawą ukończenia inwestycji realizowanych przez przedsiębiorstwa, które podpisały umowę na korzystanie z terenu inwestycyjnego jak i przedsiębiorstwa, które analogiczną umowę podpiszą w przyszłości. Oceniający dodają przy tym że należy mieć na uwadze, iż wzrost liczby etatów jest pochodną realizowanych przez przedsiębiorców inwestycji, które w większości przeanalizowanych przypadków kończone były min. 2 lata po podpisaniu umowy na korzystanie z terenu.
Z kolei obecna wartość inwestycji zrealizowanych na terenach inwestycyjnych, zadeklarowana przez 18 spośród przebadanych firm-inwestorów, wynosi 163 mln zł. Co istotne, zdecydowana większość z nich zamierza kontynuować realizacje inwestycji w przyszłości, przeznaczając na nie w sumie 182 mln zł. Tym samym, łączna kwota zrealizowanych i planowanych inwestycji, deklarowana przez 18 przebadanych inwestorów, wynosi 345 mln zł, co stanowi wartość przekraczającą łączną wartość zrealizowanych projektów. Autorzy analizy dodają, że należy zakładać, iż rzeczywista finalna wartość zrealizowanych inwestycji będzie znacząco wyższa. Obejmować będzie również inwestycje jeszcze nierozpoczęta, jak również inwestycje przedsiębiorstw, które nie podały wartości zrealizowanych inwestycji.
Niska skala zagospodarowania
Do grudnia 2016 r. poziom zagospodarowania terenów wynosił tylko 46 proc. W opinii autorów istotny wpływ na ten stan mogło mieć niedostosowanie podaży terenów inwestycyjnych do rzeczywistego popytu. Czynnikiem stymulującym wzrost popytu na wsparte tereny inwestycyjne w przyszłości będzie prawdopodobnie wzrost ich dostępności, wynikający z rozwoju sieci dróg ekspresowych i autostrad. W szczególności drogi S19, względem której w zasięgu 30 km położonych jest 10 z 13 terenów inwestycyjnych. Mimo to do wykorzystania w obecnym programie Polska Wschodnia 2014-2020 autorzy ewaluacji rekomendują oczekiwanie od wnioskodawców załączania listów intencyjnych z inwestorami.
Podsumowując wyniki, autorzy badania doszli do wniosku, że efektywność wydanych pieniędzy należy uznać za "potencjalnie wysoką". Przy czym jej rzeczywisty poziom będzie ewentualnie możliwy do zaobserwowania dopiero z perspektywy wieloletniej pozwalającej na uwzględnienie złożoności i czasochłonności, charakteryzującej procesy inwestycyjne przedsiębiorstw.
