Ponad dwieście uwag, zgłoszonych głównie przez urzędy marszałkowskie, wpłynęło do resortu rozwoju wsi odnoście projektu rozporządzenia w sprawie finansowania operacji w gospodarce wodno-ściekowej z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Ministerstwo wiele propozycji uwzględniło, skutkiem czego przedstawiciele strony rządowej i samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego - upoważnieni do wydania ostatecznej, wiążącej opinii - na posiedzeniu zespołu ds. obszarów wiejskich 24 maja uznali projekt za uzgodniony.
Wartość kryteriów ekonomicznych obniżona o 1 punkt
Najczęściej krytykowane były kryteria podatkowe i bezrobocie. Podobnie, jak w przypadku naborów na inwestycje drogowe, o czym piszemy w osobnym artykule. Dla przykładu, w województwie podlaskim tak wysoka wartość kryteriów ekonomicznych wyeliminowała z możliwości pozyskania dofinansowania na projekty drogowe wszystkie gminy i powiaty o korzystniejszych wskaźnikach. Samorządy zgłaszające tę uwagę argumentowały, że tak wysko wartościowane kryteria wspierają projekty w gminach najuboższych, z niewielkim stopniem skanalizowania. „Gminy, które w ostatnich latach inwestowały w gospodarkę wodno-ściekową i osiągnęły dość wysokie wskaźniki skanalizowania i zwodociągowania, a tym samym dbają o środowisko naturalne poprzez eliminację lub zmniejszenie ilości ścieków odprowadzanych w niekontrolowany sposób, będą miały mniejsze szanse.” Z kolei poziom bezrobocia nie ma przełożenia na potrzeby samorządów w zakresie budowy infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej, a może przynieść efekt wręcz odwrotny. Jak argumentowano, mało zamożne społeczeństwo może niechętnie dokonywać podłączeń do powstałego systemu, argumentując to trudną sytuacją finansową. Jeśli gmina nie wykona podłączeń na własny koszt, efekt ekologiczny może być niewielki. Resort zgodził się obniżyć wartość obu kryteriów (dochodu podatkowego i bezrobocia) o 1 punkt.
Co udało się zmienić?
Jeden beneficjent będzie mógł złożyć więcej niż jeden wniosek. Choć pozostaje limit pomocy na beneficjenta. Ministerstwo zgodziło się, by dofinansowanie mogła otrzymać spółka, w której udziały ma kilka samorządów. Przesłanie wniosku będzie możliwe pocztą. Będzie można dwa razy być wzywanym do uzupełnienia braków we wniosku. Wnioskodawca będzie mógł wybrać, z jakim dokumentem rozwojowym spójność inwestycji wykaże - rodzaj dokumentu nie będzie z góry narzucany. Wątpliwości dotyczyły również wykluczenia z możliwości otrzymania pomocy operacji z zakresu gospodarki wodnej, realizowanych na terenie aglomeracji. Resort zrezygnował z warunku limitowania kosztów odcinków sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej, zlokalizowanych w obrębie aglomeracji. Pojęcie „sprzęt nieużywany” zamieniono na „nowy”.
Czego nie uwzględniono?
Nie można było dopuścić (ze względu na niekwalifikowanie w prawe budowlanym) wprowadzenia do zakresu przedmiotowego inwestycji prac modernizacyjnych, o co apelowali niektórzy. Pozostanie więc, jak dotąd, możliwość finansowania budowy lub przebudowy infrastruktury (w którym modernizacja w praktyce się zawiera). Dodano jednak instalacje do osadów ściekowych. Wiele samorządów apelowało o wydłużenie terminów zakończenia inwestycji: na 24 miesiące w przypadku jednoetapowej i na 36 w przypadku dwuetapowej. Ministerstwo nie przyjęło tej propozycji, uzasadniając, że istnieje konieczność przyśpieszenia realizacji operacji ze względu na rezerwę wykonania w PROW 2014-2020. Zakłada ona, że do końca 2018 r. zostanie wydatkowanych 25 proc. alokacji. W przypadku nieosiągnięcia rezerwy konieczne będzie odpowiednia redukcja alokacji i przesunięcie wolnych środków do działań, które rezerwę wykonały. Ministerstwo nie zgodziło się na usunięcie obowiązku przedstawiania analizy efektywności kosztowej opcji inwestycji.
Jedną z propozycji zakładała, że koszty związane z wykonaniem robót budowlanych na terenie aglomeracji, w tym odnoszące się do nich koszty ogólne, nie mogą być zaliczone do kosztów kwalifikowalnych. Jednak ministerstwo jasno stwierdziło, że koszty ogólne dotyczą całości inwestycji i nie ma możliwości ich wyłączenia. Samorządy apelowały również o dopuszczenie utworzenia listy rezerwowej. Tego ministerstwo nie mogło przyjąć ze względu na zastrzeżenia Komisji Europejskiej do praktyki z ostatniego okresu 2007-2013.
Rozpatrywanych było szereg innych propozycji zmian. Wszystkie uwagi i stanowisko resortu wobec nich powinny opublikowane na podstronie projektu na portalu Rządowego Centrum Legislacji, tutaj.
