Rodzice noworodków hospitalizowanych po narodzinach będą mogli skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Nowe przepisy, które weszły w życie 19 marca 2025 roku, wprowadzają dodatkowe uprawnienia dla pracowników w sytuacjach wymagających dłuższej opieki nad dzieckiem.

Nowe uprawnienia dla rodziców

Zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy, rodzice dzieci urodzonych przedwcześnie oraz hospitalizowanych noworodków będą mieli prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Czas trwania tego urlopu będzie zależał od tygodnia ciąży, w którym urodziło się dziecko oraz od jego masy urodzeniowej.

Uzupełniający urlop macierzyński przysługiwać będzie w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu, jednak nie dłużej niż:

• 15 tygodni w przypadku dzieci urodzonych przed 28. tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową poniżej 1000 g,
• 8 tygodni dla dzieci urodzonych między 28. a 37. tygodniem ciąży i ważących powyżej 1000 g,
• dla noworodków urodzonych po 37. tygodniu ciąży, jeśli ich pobyt w szpitalu trwa co najmniej dwa kolejne dni i rozpoczyna się między 5. a 28. dniem po porodzie, urlop przysługiwać będzie do 8. tygodnia po porodzie.

W sytuacji, gdy przy porodzie na świat przyjdzie więcej niż jedno dziecko, wymiar urlopu zależeć będzie od dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz od okresu hospitalizacji dziecka przebywającego w szpitalu najdłużej.

Warunki korzystania z urlopu

Urlop będzie udzielany na wniosek rodzica, który powinien być złożony w formie papierowej lub elektronicznej nie później niż 21 dni przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach macierzyńskiego. Pracodawca będzie zobowiązany uwzględnić taki wniosek.

Co ważne, prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługiwać będzie również pracownikom, którzy przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodzin zastępczych zawodowych, a także osobom, które wystąpiły do sądu o przysposobienie dziecka. Warunkiem uzyskania tego prawa będzie hospitalizacja dziecka po jego przyjęciu na wychowanie.

Wysokość świadczeń

Za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługiwać będzie zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru. Jednakże rodzice powinni pamiętać, że uzupełniający urlop macierzyński można wykorzystać wyłącznie bezpośrednio po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego. Jeśli rodzic rozpocznie urlop rodzicielski bez wcześniejszego skorzystania z urlopu uzupełniającego, nie będzie miał już możliwości jego wykorzystania.

Procedura wnioskowania

Aby skorzystać z nowego uprawnienia, rodzice będą musieli złożyć wniosek zawierający m.in.:

• imię i nazwisko pracownika,
• termin zakończenia urlopu macierzyńskiego,
• wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop uzupełniający.

Do wniosku konieczne będzie dołączenie zaświadczenia ze szpitala potwierdzającego tydzień ciąży, w którym urodziło się dziecko, masę urodzeniową dziecka oraz okres hospitalizacji. W przypadku rodziców adopcyjnych lub rodzin zastępczych wymagane będzie również oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie oraz dokumenty sądowe potwierdzające proces adopcji.

Ochrona prawna rodziców

Rodzice korzystający z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będą podlegać szczególnej ochronie przed zwolnieniem. Pracodawca nie będzie mógł rozwiązać z nimi stosunku pracy od dnia złożenia wniosku aż do zakończenia urlopu, chyba że zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające natychmiastowe zwolnienie z winy pracownika. Po zakończeniu urlopu pracodawca będzie zobowiązany do przywrócenia pracownika na jego dotychczasowe stanowisko, a jeśli nie będzie to możliwe, na stanowisko równorzędne z takim samym wynagrodzeniem.

Nowe przepisy to istotna zmiana dla rodziców, którzy mierzyli się z problemem przedwczesnych narodzin lub długotrwałej hospitalizacji swoich dzieci. Umożliwiają one lepsze pogodzenie obowiązków zawodowych z koniecznością sprawowania opieki nad noworodkiem w pierwszych, kluczowych tygodniach jego życia.

Źródło: PIP