Wojewoda: żądanie od nauczycieli przedstawienia oświadczeń o dochodach w związku z potrzebą udzielenia świadczeń na pomoc zdrowotną, narusza prawo na wiele sposobów. Wzmianki tego typu nie mogą trafiać do regulaminów wynagradzania.
Wojewoda Warmińsko-Mazurski wydał rozstrzygnięcie nadzorcze w przedmiocie samorządowej uchwały dotyczącej świadczeń przyznawanych nauczycielom w ramach przysługującej im pomocy zdrowotnej. Możliwość korzystania z takiej pomocy na szczególnych warunkach wynika z art. 72 Karty Nauczyciela, pozwalającego na korzystanie z uprawnienia do świadczeń także po przejściu na emeryturę, rentę lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Do obowiązków organów prowadzących szkoły należy w związku z tym coroczne zabezpieczenie w budżetach odpowiednich środków finansowych na ten cel, a także określenie rodzajów świadczeń oraz warunków i sposobu ich przyznawania.
Niestety pojęcie "warunków" i "sposobu" udzielania nauczycielom pomocy zdrowotnej często rozumiane jest w sposób niewłaściwy, a podejmowane w związku z tym zadaniem samorządowe uchwały niejednokrotnie pomijają ogólne brzmienie przepisu upoważniającego, z którego wynika ogólne prawo nauczycieli do uzyskiwania pomocy zdrowotnej - niezależnie od innych okoliczności związanych z ich sytuacją zawodową czy prywatną. W opisywanym przypadku, podejmująca uchwałę rada jednostki samorządu terytorialnego zdecydowała jednak, że dodatkowe środki na potrzeby zdrowotne będą mogli otrzymać wyłącznie ci nauczyciele, których miesięczny dochód nie będzie osiągał wyznaczonego progu. Spełnianie tego wymogu miałoby natomiast być udowadniane oświadczeniami o stanie majątkowym.
Wojewoda zauważył, że tego typu zastrzeżenia są całkowicie niezgodne z ustawowym upoważnieniem. Przepis ten nie przewiduje bowiem żadnej możliwości uzależnienia kwoty przyznawanej pomocy od wysokości dochodów nauczyciela ani nie stwarza podstaw do żądania od takiego pedagoga. Potwierdziło to również przywołane orzecznictwo sądów administracyjnych, w którym tego typu żądania zdecydowanie oddzielono od pojęć "warunków" czy "sposobu przyznawania pomocy". Ponadto, w uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego wskazano na niezgodność tego typu samorządowej regulacji z prawem Unii Europejskiej, a konkretnie z art. 6 ust. 1 lit. c i e oraz ust. 3 RODO. W świetle tych przepisów, przetwarzanie danych o stanie majątkowym dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze lub do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi.
Skoro zatem w ustawie nie nie pojawia się żadne upoważnienie do żądania od nauczycieli oświadczeń o stanie majątkowym, to tego typu zastrzeżenia w uchwałach organów prowadzących należy kategorycznie odrzucić. Z tego powodu Wojewoda stwierdził nieważność takich zapisów w przedstawionej mu uchwale.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z 7 marca 2025 r. (sygn. PN.4131.62.2025)
