Rzecznik Praw Dziecka podkreśla, że na najdotkliwsze skutki ekspozycji zanieczyszczenia powietrza narażone są dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby starsze, czyli osoby z tzw. grup wrażliwych.
Oddziaływanie potencjalnych negatywnych następstw zanieczyszczenia powietrza na zdrowie dzieci jest bardzo szerokie i dotyczy m.in. układu oddechowego, układu nerwowego, zaburzeń metabolicznych, a także ryzyka wystąpienia zachorowań nowotworowych.
Rzecznik Praw Dziecka skierował list do Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego w sprawie realizacji rządowego programu „Czyste Powietrze” oraz zwrócił się z pytaniem jakie działania są planowane w związku z problemem zanieczyszczenia powietrza i jego oddziaływaniem na zdrowie dzieci.
Rzeczni zwraca uwagę na fakt, że jakość powietrza, którym oddychają dzieci ma bezpośredni wpływ na ich zdrowie na kolejnych etapach życia. Z szacunków Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że rocznie około 3 milionów osób na świecie umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia powietrza. A w Polsce z tego powodu umiera nawet 45 tysięcy osób, a ok. 10% nowotworów płuc jest efektem skażenia środowiska.
W liście Rzecznik Praw Dziecka przypomina o założeniach programu „Czyste Powietrze”, które miały zagwarantować szybką poprawę jakości powietrza na terenie kraju. Pyta również o postęp działań, gdyż części spośród 14 rekomendacji przypisano termin realizacji, a inne miały zostać wdrożone przed rozpoczęciem kolejnego sezonu grzewczego.
Smog nie jest wyłącznym problemem Polski, ale również innych krajów europejskich. Polska Najwyższa Izba Kontroli i Holenderski Trybunał Obrachunkowy wraz z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym i kilkunastoma Najwyższymi Organami Kontroli z Europy oraz Izraela kontrolują wspólnie problem zanieczyszczenia powietrza oraz skuteczność działań podejmowanych na rzecz jego ograniczenia. Kontrola określana jest mianem największej od kilkunastu lat w Europie.
W 2016 r. swoje kontrole rozpoczęły Hiszpania, Izrael i Mołdawia, natomiast rozpoczęcie kontroli w 2017 r. zadeklarowały kolejne cztery NOK – w Bułgarii, Holandii, Macedonii i Szwajcarii oraz Europejski Trybunał Obrachunkowy. W pierwszej połowie 2018 r. kontrole rozpoczną NOK Albanii, Estonii, Gruzji, Kosowa, Słowacji i Węgier. Najpóźniej, bo w sierpniu 2017 r. miały rozpocząć ją Polska i Rumunia.
Po zakończeniu kontroli powstanie wspólny raport końcowy, który przewidziany został na połowę 2018 r. i służyć on będzie sformułowaniu jednolitych wniosków i rekomendacji.
Rzecznik podkreśla, że dopiero połączenie działań legislacyjnych z instrumentami wsparcia dla obywateli może przyczynić się do odczuwalnej zmiany jakości powietrza w kraju. Jedynie współdziałanie i zintegrowane działania na wielu poziomach pozwolą na wypracowanie narzędzi zwalczających smog. Dodał również, że przydatnym w tym zakresie będzie raport NIK, który obejmie ocenę rozwiązań legislacyjnych, strategię i politykę państwa w zakresie likwidacji źródeł szkodliwych emisji, ocenę kosztów i korzyści, przyjętych rozwiązań, jak również pomiaru zanieczyszczenia powietrza i skutków działań na rzecz poprawy jego jakości.
Źródło: brpd.gov.pl
