WSA: Każde orzeczenie sądu, na podstawie którego powierza się realizację zadań opiekuńczych i wychowawczych nad małoletnim w charakterze pieczy zastępczej, upoważnia do uznania, że osobie wymienionej w orzeczeniu polecono tymczasowe pełnienie funkcji rodziny zastępczej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach rozpoznał skargę na decyzję samorządowego kolegium odwoławczego w przedmiocie odmowy świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej spokrewnionej. Decyzji tej skarżący zarzucił nienależyte ustalenie stanu faktycznego, podobnie jak niewszechstronne rozpoznanie materiału dowodowego, a także nieodpowiednią ocenę postanowienia sądu, na mocy którego dziecko umieszczono w pieczy zastępczej. Zdaniem kolegium, podobnie jak wcześniej organu I instancji, takie rozstrzygnięcie sądu nie stworzyło jeszcze podstaw do udzielanie skarżącemu świadczeń na utrzymanie dziecka, ponieważ powierzenie dziecka wyłącznie w pieczę nie miało cech przebywania w rodzinie zastępczej, lecz zaledwie cechy zabezpieczenia, rozumianego tak w związku z przepisami kodeksu postępowania cywilnego.

Z taką oceną nie zgodził się wydający opisywany wyrok gliwicki WSA, który uzasadniając swoje rozstrzygnięcie, odniósł się do przepisu art. 35 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Wynika z niego, że umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu, ze wskazanymi dalej zastrzeżeniami. Sąd uznał, że sformułowanie niejako wiążące orzeczenie sądu z pieczą zastępczą oznacza, że każde orzeczenie polecające pełnienie funkcji opiekuńczych i wychowawczych nad dzieckiem pozwala twierdzić, że doszło do powierzenia funkcji rodziny zastępczej. Skoro tak jest, to na podstawie art. 80 ust. 1 na każde umieszczone w rodzinie zastępczej dziecko przysługują środki na pokrycie kosztów utrzymania. Jak dalej wskazał WSA, pozbawienie tego prawa tylko na tej podstawie, że rozstrzygnięcie sądu nie wspomniało wprost o rodzinie zastępczej (mimo, że skarżący legitymuje się orzeczeniem o powierzeniu pieczy bieżącej i faktycznie ją sprawuje), naruszałoby zasadę równości wobec prawa.

Tym samy, WSA uchylając zaskarżone decyzje organów I i II instancji, pozwolił na korzystanie przez skarżącego ze świadczeń na umieszczone pod jego opieką dzieci. Tzw. wykładnia funkcjonalna "wygrała" ze ścisłym, wąsko interpretowanym brzmieniem słów zaczerpniętych z orzeczenia sądu powierzającego opiekę.

Wyrok WSA w Gliwicach z 27 maja 2025 r. (sygn. II SA/Gl 377/25)

Źródło: CBOSA