Konwent Powiatów Województwa Łódzkiego przyjął stanowisko w sprawie obejmowania opieką dzieci przez wiodące ośrodki koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńcze, w którym wnioskuje o podjęcie działań regulujących i usprawniających pracę tych ośrodków.
Jak czytamy w przyjętym stanowisku, art. 90 v ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 2230 oraz z 2023 r. poz. 1234 i 2005) stanowi, iż starosta wskazuje jako realizatora zadania placówkę, która w danym powiecie pełni funkcję wiodącego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego (WOKRO). Funkcjonowanie ośrodka jest elementem Priorytetu II: Wczesne wspomaganie rozwoju Programu “Za życiem”.
6 marca 2023 roku (Dz. U 2023 poz. 1801) opublikowane zostało rozporządzenie szczegółowo wskazujące zadania, jakie powinny zostać realizowane przez wyżej wymieniony ośrodek. W porozumieniach zawartych pomiędzy Ministerstwem Edukacji i Nauki a jednostkami samorządu terytorialnego, w celu określenia zasad realizacji zadania nadal znajduje się zapis dotyczący konieczności prowadzenia przez powiat działań obejmujących zadania organizacji wczesnego wspomagania rozwoju.
Jak czytamy dalej aktualne rozporządzenie rozszerza katalog uprawnionych do wsparcia o grupę dzieci zagrożonych niepełnosprawnością, co znajduje również wyraz w zapisach ustawy o systemie oświaty. W ocenie przedstawicieli konwentu brak spójności treści porozumienia i rozporządzenia skutkuje niezgodnością zapisów dotyczących sposobów realizacji zadań z wykorzystaniem środków z dotacji celowej. Mając na uwadze poważne rozbieżności interpretacyjne pojawiające się w opublikowanych wystąpieniach pokontrolnych Najwyższej Izby Kontroli, dotyczących realizacji kompleksowego programu wsparcia dla rodzin “Za życiem” zasadne jest dokonanie przez Ministerstwo Edukacji i Nauki zmian w treści porozumienia, wskazujących docelowe grupy dzieci, które mogą być obejmowane wsparcie finansowym z dotacji celowej.
Samorządowcy zwracają również uwagę, że zapisy rozporządzenia wymagają w trakcie kwalifikowania dzieci do udziału w programie “ustalać poziom ich rozwoju i funkcjonowania”. Opracowane w tym celu narzędzia skriningowe ( przesiewowe) pozwalające na dokonywanie oceny funkcjonalnej wymagają zdaniem starostów, jak najszybszego udostępnienia przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Po docelowym wdrożeniu narzędzi w skali kraju, również w innych placówkach, zasadne jest, aby na poziomie zapisu ustawowego uregulować do jakich zadań powinni być delegowani specjaliści z gmin, a do jakich zadań specjaliści z powiatów. Konwent proponuje aby gminy zostały zobowiązane do organizacji i prowadzenia zajęć wspomagania rozwoju dla dzieci z pierwszego i drugiego poziomu proponowanego wsparcia, powiaty powinny natomiast w szczególności zapewnić wsparcie dzieciom z trzeciego poziomu proponowanego wsparcia oraz dzieciom zagrożonym niepełnosprawnościom w wieku od urodzenia do chwili objęcia wychowaniem przedszkolnym.
Aktualne standardy zatrudnienia specjalistów w przedszkolach, ich liczba oraz zasady pracy wskazane w Rozporządzeniu MEiN w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych (Dz. U. 2022 poz. 1610), umożliwiają prowadzenie wsparcia organizowanego przez gminy dla dzieci jak najbliżej miejsca ich zamieszkania. W ocenie przedstawicieli Konwentu Powiatów Województwa Łódzkiego jest to rozwiązanie bardzo korzystne zarówno dla dziecka jak i rodziny obejmowanej pomocą. Zdaniem samorządowców wsparcie organizowane przez powiaty w WORKO, jak również w poradniach psychologiczno-pedagogicznych powinno być dedykowane dzieciom w wieku od urodzenia do czasu podjęcia wychowania przedszkolnego oraz dzieciom niepełnosprawnym wymagającym wsparcia specjalistycznego, jakim nie dysponują zasoby gminne.
W przyjętym stanowisku podkreślono również fakt, że sformułowane w rozporządzeniu zadanie związane ze zbieraniem i upowszechnianiem informacji o zasobach tj. usługach terapeutów, fizjoterapeutów, psychologów, pedagogów, logopedów i innych specjalistów, dostępnych na terenie powiatu, osobach i podmiotach wykonujących działalność leczniczą świadczących te usługi, wymaga ujednolicenia schematu zbierania i publikowania informacji. Zdaniem przedstawicieli konwentu schemat gromadzenia takich informacji, na stronach internetowych państwowych instytucji, powinien zawierać dane tylko sektora państwowego z pełnym poszanowaniem zasad ochrony danych osobowych. Zasadne jest również udostępnienie gminą niezbędnych narzędzi, umożliwiających zbieranie i aktualizowanie danych dotyczących zasobów oraz przekazywanie ich do WOKRO przynajmniej dwukrotnie w ciągu roku.
