Senat podjął pracę nad zmianami przepisów tak, by z zasiłku pogrzebowego i macierzyńskiego oraz ze skróconego okresu urlopu macierzyńskiego mogli skorzystać rodzice dzieci martwo urodzonych, których płci nie da się ustalić.

W ocenie Rzecznika senacki projekt ustawy wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym i poprawi ochronę praw obywatelskich, w szczególności praw socjalnych, w Polsce. Jest także wyrazem troski o praktyczną realizację konstytucyjnej zasady ochrony godności ludzkiej (art. 30 Konstytucji RP).

W opinii Rzecznika - który w tej sprawie pisał jeszcze w 2015 r. do ówczesnego MRPiPS - niezrozumiałe jest wymaganie określenia płci w akcie urodzenia dziecka martwego w celu uzyskania przez rodziców określonych świadczeń. 

Sprawą tą Rzecznik zajmuje się od 2015 r. Najpierw zwracał uwagę, że dzieci, których płci nie da się ustalić, nie można pochować – bo do aktu zgonu potrzebny jest akt urodzenia, a tam musi być wpisana płeć. Potem RPO zwrócił uwagę na sytuację samych rodziców: nie mają oni prawa do zasiłków ani pomocy. Zgodnie z przepisami, by mogli oni otrzymać świadczenia z ubezpieczenia społecznego, muszą bowiem przedstawić odpis aktu urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. Aktu urodzenia w tej sytuacji nie można zaś sporządzić z uwagi na niemożliwość określenia płci dziecka (co jest elementem obligatoryjnym w akcie urodzenia). Niemożność określenia płci uniemożliwia zatem uzyskanie dokumentu, który warunkuje możliwość ubiegania się o skrócony urlop macierzyński, zasiłek macierzyński, czy też zasiłek pogrzebowy.

Źródło: RPO