Zgodnie z art. 76 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej jest wyznaczona przez starostę jednostka organizacyjna powiatu lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania na podstawie art. 190 ustawy. Z powołanego przepisu wynika, że powiat w celu realizacji zadania może utworzyć jednostkę organizacyjną, która będzie organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej lub powierzyć pełnienie funkcji organizatora już istniejącej jednostce. Nie ma przeszkód prawnych by tą jednostką było również starostwo powiatowe.
Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym wyłączną kompetencję do tworzenia jednostek organizacyjnych powiatu posiada rada powiatu. Starosta posiada jedynie kompetencje o wyznaczenia jednostki pełniącej funkcję organizatora pieczy zastępczej. O takim podziale kompetencji pomiędzy organem stanowiącym a starostą warto pamiętać przy konstruowaniu projektu uchwały w sprawie utworzenia jednostki. W przypadku gdy wyznaczoną jednostką organizacyjną jest powiatowe centrum pomocy rodzinie, w centrum tym obligatoryjnie tworzy się zespół do spraw pieczy zastępczej. Powiat może zlecić pełnienie funkcji organizatora rodzinnej pieczy zastępczej:
- organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie wspierania rodziny, pieczy zastępczej lub pomocy społecznej;
- osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancji wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej lub pomocy społecznej.
Do zlecania realizacji zadań stosuje się ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Na terenie jednego powiatu może działać więcej niż jeden organizator rodzinnej pieczy zastępczej. Dotyczy to zarówno samodzielnego wykonywania zadań przez powiat jak i powierzeniu realizacji zadania podmiotom zewnętrznym.
