Na sejmowej podkomisji podkomisji stałej polityki regionalnej i wydatkowania środków Unii Europejskiej przedstawiono informację dotyczącą rewizji KPO w zakresie dotyczącym samorządu terytorialnego.

W czwartek, 25 lipca 2024 r. zebrała się sejmowa podkomisja polityki regionalnej i wydatkowania środków UE. Monika Dołowiec, dyrektor Departamentu Koordynacji Krajowego Planu Odbudowy Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej przedstawiła co zmieniono w Krajowym Planie Odbudowy, a dotyczy samorządów.

Na wstępie poinformowała, że po szybkim tempie konsultacji wewnątrzkrajowych, 1 lipca zapadła decyzja Komisji Europejskiej o akceptacji wniosku Polski o zmianę programu. 16 lipca Rada Unii Europejskiej potwierdziła rewizję.

W zakresie jednej reformy nie udało się porozumieć z Komisją – inwestycji A1 3.1. wdrożenie ogólnych planów zagospodarowania przestrzennego – do końca przyszłego roku 80% gmin powinno mieć uchwalone plany ogólne.

Ponadto poinformowała, że dokonano rewizji w zakresie następujących reform:

• na rzecz poprawy sytuacji rodziców na rynku pracy poprzez zwiększenie dostępu do wysokiej jakości opieki nad dziećmi do lat trzech – w tym zakresie wsparcie ma otrzymać nawet 47,5 tys. klubów dziecięcych; ponadto w odpowiedzi na dopytanie przez posłów i przedstawicieli samorządów potwierdzono, że mają być wydane wytyczne co do kontroli wypełniania norm opieki
• opiece długoterminowej – Komisja dała się przekonać, że nie ma możliwości w okresie 2 lat wdrożenia wielkiej reformy opieki długoterminowej. Ma natomiast nastąpić zredefiniowanie pojęć, opieki długoterminowej w całości systemu opiekuńczego kraju; opiekuna nieformalnego oraz opieki nieformalnej. Polska zamierza wprowadzić także bon senioralny, który jest co prawda komponentem KPO, ale środków na niego Unia nie da.
• termomodernizacji budynków mieszkalnych – dokapitalizowanie, tak że dofinansowanie ma wynieść 240 mln.
• e-usługi publiczne – 45 mln euro na wdrażanie systemu EZD – przy okazji napomknięto o systemie przygotowywanym przez Ministerstwo Cyfryzacji;
• wsparcie szpitali powiatowych w zakresie modernizacji, tworzenia oddziałów opieki długoterminowej – zwiększenie budżetu do 300 mln euro na to zadanie. Zapowiedziano, że pod koniec lipca lub na początku sierpnia Ministerstwo Zdrowia ogłosi konkurs na przeprowadzenie działań w tej inwestycji.
• w zakresie czystego transportu - obowiązek zakupu zeroemisyjnych pojazdów do autobusów  przesunięty na początek 2026 r. oraz wdrożenie obowiązku tworzenia stref czystego transportu również w tym okresie.

Przedstawiciele samorządów obecni na posiedzeniu skomentowali powyższe informacje. Według Związku Miast Polskich i Związku Powiatów Polskich nie jest możliwe osiągnięcie poziomów uchwalenia planów ogólnych gminy do jakich zobowiązaliśmy się wobec Unii Europejskiej. Ma to być jednak, zgodnie ze słowami dyrektor Dołowiec, przedmiotem dalszych negocjacji z Komisją.

W zakresie opieki długoterminowej, przedstawiciel Związku Powiatów Polskich zauważył, że przekształcenia oddziałów szpitalnych w oddziały opieki długoterminowej należy odczytywać w kontekście proponowanych przez Ministerstwo Zdrowia zmian polegających na uzupełnianiu się wzajemnie szpitali powiatowych. Z niecierpliwością więc oczekiwane są warunki konkursu, jaki ma ogłosić Ministerstwo. Jednocześnie zwrócił uwagę, że do tej pory system nie działał komplementarnie i często nie widzi komponentu społecznego (np. przez problem funkcjonowania opieki w DPS).

Co do kwestii transportowych, przedstawiciel ZPP zauważył, że przedstawiono już projekt zmiany ustawy o elektromobilności, który zakłada zakup wyłącznie autobusów zeroemisyjnych oraz obowiązkowe ustanawianie stref czystego transportu po przekroczeniu norm poziomu dopuszczalnego dwutlenku azotu. Ocenił, że projekt może być dosyć rygorystyczny i nie jest pewne czy samorządy będą realnie mogły wypełnić jego rozwiązania, ale zostanie to poddane szczegółowej ocenie gdy projekt będzie skierowany na forum Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Retransmisję posiedzenia można obejrzeć na stronie Sejmu.