W dniu 26 lutego w Centrum Partnerstwa Społecznego Dialog w Warszawie odbyło się posiedzenie zespołu ds. orzecznictwa, na temat proponowanych poselskich zmian w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Przewodniczący przedstawił dotychczasowy terminarz prac nad projektem oraz omówił kolejne działania z tym związane. Projektowi został już nadany druk sejmowy numer 3184 i trafił on do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Po krótkiej charakterystyce, zgłaszanych do tej pory zmian Dyrektor Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Pan Krzysztof Kosiński, przeszedł do omawiania zmian w przepisach. Zmiany w dotychczasowej regulacji mają według strony rządowej charakter porządkujący. Uchylenie artykułu 5a, nie będzie miało zdaniem Pełnomocnika Rządu istotnego wpływu na osoby niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym. Przepis dotyczył średnio tylko 1000 osób w skali roku, tym samym przeniesienie orzekania na temat tych osób do trybu zwykłego nie powinno mieć negatywnych konsekwencji. W wymiarze zarówno dla tych osób jak i społecznym.

Kolejną proponowaną zmianą jest usystematyzowanie w skali kraju kształtu wojewódzkich zespołów do orzekania o niepełnosprawności. Do tej pory mimo wytycznych ministerstwa, wojewodowie organizowali przedmiotowe zespoły w sposób całkowicie dowolny. Były one zarówno samodzielnymi komórkami organizacyjnymi jak i oddziałami. W proponowanych przepisach zespół ma stanowić wyodrębnioną komórkę organizacyjną w urzędzie obsługującym wojewodę, podległą bezpośrednio wojewodzie.

Istotną zmianą porządkująca jest, także wprowadzenie wyodrębnienia wskazanego w art. 6b pkt. 7 dotyczącego konieczności stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby, na dwa dodatkowe wskazania w tym zakresie. Zdaniem Dyrektora Kosińskiego, ma to w przyszłości pomóc w skierowaniu do osób o największych potrzebach, nowych instrumentów pomocy.

Dodatkowo precyzując obecne zapisy oraz ich interpretację, w orzeczeniu o niepełnosprawności ustalać się będzie tylko jeden jej stopień. Według Dyrektora Biura zdarzają się przypadki, gdzie jedna osoba posiada kilka stopni niepełnosprawności, przez co system pomocy nie jest w stanie określić mechanizmów dla niej najkorzystniejszych.

Ponadto przepisy mają być dostosowane do zasad prawa administracyjnego, w postaci chociażby uchylenia decyzji administracyjnej dla orzeczenia, w celu wydania nowego orzeczenia.

W ramach zespołów orzekających będzie możliwe czasowe zawieszenie jej członka, jako dodatkowa kara obligująca do lepszego wykonywania swoich obowiązków. Ponadto wprowadzona zostanie również zmiana w zakresie informacji o realizacji zadań w postaci elektronicznej, w celu ujednolicenia zasad w całym kraju.

Zmiany w zakresie art. 29 dotyczące osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, pozwolą zdaniem przedstawicieli Biura w zwiększeniu aktywności zawodowej i większej możliwości w zdobyciu przez te osoby pracy.

Po przedstawieniu stanowiska i gruntownej analizie przepisów zmian, nastąpiła dyskusja środowisk społecznych, która to nie była bezpośrednio związana z proponowanymi zmianami. W większości głosy sali dotyczyły sposobu pracy komisji do orzekania o niepełnosprawności. Padały liczne zarzuty na temat nieprawidłowości pracy, tych organów i braku zrozumienia sytuacji osób niepełnosprawnych. Według zapewnień strony rządowej, wszelkie nieprawidłowości w tym zakresie będą likwidowane, tym samym zwiększy się profesjonalizacja zespołów orzeczniczych i zostaną na to przeznaczone konkretne środki finansowe w wysokości 16 milionów złotych. Strona społeczna prosiła o zmiany w zakresie samych komisji w postaci możliwości występowania opiekunów wraz z podopiecznymi na przedmiotowych komisjach.

Zasadniczo strona społeczna zgodziła się na proponowane zmiany, poza przeredagowaniem technicznym nie mającym istotnego znaczenia z punktu widzenia norm stanowiących w zakresie wspomnianego wcześniej pkt. 7.

Kolejne spotkanie planowane jest w połowie kwietnia, jednak uzależnione jest w dużej mierze od prac komisji sejmowej.