Do konsultacji w ramach Zespołu Edukacji, Kultury i Sportu KWRiST trafił projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia programu wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego pod nazwą „Program Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych na lata 2020-2030”.

Strategicznym celem rządowego programu pn. „Program Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych na lata 2020-2030” ma być wsparcie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego przez rozwój edukacji dorosłych w formie uniwersytetów ludowych.

Jak wskazują projektodawcy uniwersytety ludowe są sprawdzoną historycznie i merytorycznie adekwatną formą podjęcia wielu istotnych wyzwań na polu pozaformalnej edukacji dorosłych, kierują się bowiem następującymi zasadami i celami:

• sięgając do tradycji uniwersytetów ludowych w Danii oraz dziedzictwa uniwersytetów ludowych w Polsce, są one politycznie neutralne i zachowują programową autonomię,
• są sprawdzonym w historii ogniwem polityki oświatowej i społecznej, wzbogacają system oświaty w większości pozaformalnej  (podejmują m.in. kompensacyjne formy edukacji i wychowania),
• edukują i wychowują dla wolności i demokracji, duchowego rozwoju człowieka, realizując jego potrzeby, uzdolnienia i pasje,
• ich program, oparty o pedagogikę wspólnoty, głębokie więzi międzyludzkie, a równocześnie o autonomię i wolność słuchacza w więzi ze środowiskami lokalnymi, sięga do źródeł kultury ludowej, pomaga odkrywać tożsamość „małej ojczyzny”, uwzględniając współczesne zainteresowania i potrzeby cywilizacyjne,
• wpisując się w reformy ustrojowe i gospodarcze pozwalają kształcić odważnych gospodarzy, menedżerów gospodarczych, ludzi zdolnych przewodzić środowiskom lokalnym, działaczy samorządowych, animatorów oświatowych i kulturalnych, twórców kultury i polityków,
• programy edukacyjne uniwersytetów ludowych są platformą dialogu rozmaitych nurtów oświaty, edukacji i wychowania, współdziałania z kościołami oraz ze stowarzyszeniami oświatowymi, kulturalnymi i innymi ruchami oraz organizacjami społecznymi czy jednostkami samorządu terytorialnego (np. bibliotekami, domami kultury itp.), które w swych programach podejmują działania zgodne z ideałami i tradycją uniwersytetów ludowych.

Do wykorzystania potencjału uniwersytetów ludowych w realizacji zadania poszerzania i ubogacania oferty edukacyjnej dla osób dorosłych w Polsce zdaniem projektodawców potrzebne jest wsparcie instytucjonalne rozwoju uniwersytetów ludowych, zarówno w wymiarze ilościowym tj. przez pomoc w uruchamianiu nowych placówek, jak i zwiększanie oraz doskonalenie ich oferty programowej łączącej edukację zawodową dorosłych ze wspieraniem aktywności obywatelskiej na rzecz lokalnego środowiska i osobistym rozwojem.

Program zakłada wsparcie już istniejących uniwersytetów ludowych, reaktywację placówek, które z różnych przyczyn zaprzestały czynnej działalności edukacyjnej, tworzenie nowych uniwersytetów ludowych i wspieranie ich rozwoju, oddziaływanie na społeczności lokalne ze szczególnym uwzględnieniem podmiotów o podobnej misji, celach i zadaniach, a także budowanie sieci i partnerstw.

Program został zaplanowany w perspektywie lat 2020-2030. Realizacja Programu finansowana ma być z krajowych środków publicznych w ramach Funduszu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego utworzonego na podstawie art. 88a ustawy o grach hazardowych, którego dysponentem jest Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego. Zgodnie z nowelizacją ww. ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r., przychodem Funduszu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego jest 4% wpływów z dopłat z gier objętych monopolem państwa. Środki te mają w znaczącej części stanowiły źródło finansowania realizacji niniejszego Programu.

„Program Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych na lata 2020-2030” ma być programem realizowanym przez Instytucję Zarządzającą tj. Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Podejmowane działania będą planowane i koordynowane przez Biuro Programu oraz współpracujący z nim zespół ekspercki oraz partnerów.

Jak wynika z projektu Program ma podlegać systematycznemu monitoringowi oraz okresowej ewaluacji. Monitoring ma być prowadzony z myślą o ocenie procesu wdrażania Programu. W trakcie prowadzonych działań mają się odbywać między innymi spotkania, seminaria
z wolontariuszami i organizatorami wolontariatu, szkolenia, podczas których uczestnicy będą mogli się wypowiedzieć na temat realizacji Programu, zaobserwowanych zmian, będą mogli zgłaszać postulaty i uwagi. Ewaluacja przeprowadzona będzie w kilku etapach podczas wdrażania Programu oraz po jego zakończeniu.