Do opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego trafił projekt ustawy o rejestracji jachtów i innych jednostek pływających o długości do 24 m. Projekt już poprzednio był przedmiotem obrad zespołu, jednak w maju, kiedy pierwotnie trafił na posiedzenie Zespołu do Spraw Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej i Środowiska nie był jeszcze projektem ostatecznym. W toku prac niestety projekt uległ głębokim modyfikacjom pod względem finansowym dla samorządu terytorialnego i teraz samorząd sam będzie musiał pokryć koszty tego zadania.
Co stanowi problem?
Starosta tak jak i w poprzedniej wersji projektu będzie organem rejestrującym z tym, że zmianie ulega znacząco jego finansowanie. Załącznik do ustawy rozróżnia kategorie rejestracji dla jednostek pływających, w punkcie 1 dotyczący rejestracji pierwotnej oraz w punkcie 2 rejestrację jednostek już wcześniej zarejestrowanych. W przypadku pierwotnej rejestracji opłata ukształtowana jest na poziomie 60 złotych, zaś rejestracja powtórna dotycząca już zarejestrowanych jednostek, których właściciele na mocy ustawy będą zobowiązani do wymiany obecnych dokumentów, ukształtowana jest na poziomie zaledwie 30 złotych. Przyjmując zgodnie z art. 6 ust. 4 projektu ustawy, że od każdej rejestracji część opłaty w wysokości 10 złotych przekazywana jest na zapewnienie działania systemu elektronicznego, jako dochód budżetu państwa, a sam koszt produkcji blankietu dowodu rejestracyjnego przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych będzie wynosił ok. 20 złotych, przy powtórnej rejestracji jednostek pływających będących obecnie w bazie (ok. 300 tys. jednostek), koszty związane z obsługą tego zadania poniesie w całości samorząd powiatowy. W wyniku wprowadzenia ww. regulacji Starosta, jako organ będzie zmuszony do wykonywania zadania z zakresu powtórnej rejestracji kosztem własnych środków, gdyż zaproponowana opłata nie uwzględnia zupełnie kosztów i czasu pracy po stronie starostw powiatowych.
Ile potencjalnie straci samorząd powiatowy?
Biorąc pod uwagę, że oszacowane koszty dla nowej rejestracji kształtują się na poziomie 60 złotych, z czego należy odliczyć 10 złotych na zapewnienie działania systemu elektronicznego oraz koszt produkcji blankietu na poziomie 20 złotych, w wypadku nowej rejestracji koszty związane z tym zadaniem dla starosty zostały oszacowane na poziomie 30 złotych. Oznacza to, że ustawodawca zauważa koszty, jakie Starosta musi ponieść w związku z realizacją tego zadania, tego typu kosztów ustawodawca nie zauważa już w przypadku jednostek, które już wcześniej zostały zarejestrowane, a ich właściciele będą musieli wymienić dotychczasowe dokumenty. Należy wspomnieć, że niezależnie od typu rejestracji, czy to pierwotnej, czy wtórnej starosta, jako organ rejestrujący musi dokonać podobnych czynności, do czego obliguje go ustawa. Dlatego koszty pracy z tym związane powinny być na podobnym poziomie, uwzględniającym zadania starosty w tym zakresie.
Przyjmując, że tylko 2/3 dotychczasowych właścicieli zwróci się o powtórną rejestrację swoich jednostek pływających (tj. 200 tys.), zaś wysokość opłaty dla osoby rejestrującej będzie wynosił zaledwie 30 złotych (obniżona dla już zarejestrowanych jednostek). Koszty dla samorządu powiatowego z tego tytułu będą kształtowały się na poziomie 6 mln złotych, które będzie zmuszony pokryć z własnych środków właśnie samorząd. Przyjmując nawet zgodnie z wyliczeniami OSR, że zostanie zarejestrowanych powtórnie tylko 120 tys. jednostek koszty, które obciążą budżet starostw powiatowych będą na poziomie 3 mln 200 tys. złotych, jednak wydaje się to zdecydowanie zaniżony poziom w stosunku do obecnie zarejestrowanych jednostek, których jest ponad 300 tys. Nie mniej jednak obecny poziom finansowania tego zadania wynikający z projektu jest niezgody z art. 167 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który wyraźnie stanowi, że jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań.
Co może jeszcze negatywnie wpłynąć na ocenę projektu?
Odnosząc się do przedmiotowego aktu, nie sposób nie zauważyć, że podana przez ustawodawcę wycena blankietów dowodu rejestracyjnego na poziomie 20 złotych jest propozycją ze strony Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, w odniesieniu do konkretnego zapytania wyliczoną na dany rok. W związku z powyższym rodzi się pytanie o rozważenie możliwości zapisu w ustawie odnoszącego się do maksymalnej wysokości kosztów, jakie związane są z produkcją blankietów przez PWPW, w związku ze wzrostem płac, czy innych czynników wpływających na końcową cenę blankietów. Istnieje również możliwość uregulowania w projekcie ustawy zasad waloryzacji opłaty za wydanie dokumentów rejestracyjnych dla jednostek pływających, np. co 3 lata w związku ze wzrostem nominalnym PKB oraz kosztów pracy, co zabezpieczy interesy organów rejestrujących przed sytuacja, w której są zobowiązane do zwiększenia finansowania zadania zleconego ze środków własnych.
