Posiedzenie plenarne Komisji Wspólnej w dniu 25 września b.r. rozpoczęło się nad wyraz spokojnie – by nie powiedzieć nudno – wysłuchaniem długiej informacji na temat stanu prac nad przygotowaniem dokumentów strategicznych i programowych na lata 2014-2020. Drugi punkt porządku obrad zapewnił jednak odpowiednią dozę emocji.

Punktem tym było przedstawienie stanowiska strony samorządowej w kwestii zmian art. 243 ustawy o finansach publicznych. Przypominamy, ze resort finansów przedstawił – pod wpływem nacisku ze strony Premiera – propozycję złagodzenia rygorów zawartych w przywołanym przepisie. W ocenie jednostek samorządu jest to jednak propozycja dalece niewystarczająca. Jej główną częścią jest bowiem wyłączenie spod ograniczeń dotyczących dopuszczalnego długu, kredytów zaciągniętych na projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej – tyle że wyłącznie zaciągnięte po 1 stycznia 2013 roku i z co najmniej 60% udziałem środków unijnych. Jak przypuszczają korporacje samorządowe w nowym okresie programowania taki udział środków będzie nieosiągalny – a zatem cała propozycja nie będzie prowadziła do żadnych pozytywnych skutków. W takiej sytuacji Ryszard Grobelny przedstawił kontrpropozycję samorządową – nie próg 60% lecz 30%, nie umowy zawarte od 1 stycznia 2013 roku, lecz 1 stycznia 2007 roku, a ponadto dwie zmiany samego wzoru określającego dopuszczalny poziom zadłużenia – uśrednianie nadwyżki operacyjnej nie w okresach trzyletnich lecz siedmioletnich, a ponadto zmiany w konstrukcji wzoru. Przedstawiciel Ministra Finansów wyraził daleko posunięty sceptycyzm wobec tak sformułowanej propozycji – wskazując, że przedłożona ze strony rządowej propozycja miała na celu pomóc w absorpcji nowych środków, a nie wprowadzać ulgi w odniesieniu do starych długów. Wskazał również, że proponowane wydłużenie perspektywy wzoru będzie działało na szkodę części jednostek samorządu. Wypowiedź taka wzbudziła ożywioną dyskusję, którą przerwał dopiero wniosek o skierowanie sprawy do Zespołu ds. Systemu Finansów Publicznych – celem ostatecznego rozstrzygnięcia.

Równie gorącym tematem stały się zmiany ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz niektórych innych ustaw. Korporacje samorządowe nie wyraziły bowiem zgody na rozwiązanie w którym przez trzyletni okres przejściowy wezmą na siebie konsekwencje finansowe zmiany systemu wspierania Kościoła. Wskazały, że sam projekt ustawy będzie mógł być zaopiniowany pozytywnie jeśli zostanie przewidziany jakikolwiek mechanizm wyrównawczy.

Z kolei w odniesieniu do kryteriów podziału rezerwy subwencji ogólnej powołanej na mocy art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i wynikającego z nich wykluczenia województwa mazowieckiego z pozyskania środków wyjaśniono, że po planowanym dokończeniu opóźnionej inwestycji województwo będzie mogło uzyskać środki w roku przyszłym.

Komisja Wspólna negatywnie zaopiniowała projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie zatwierdzenia Programu rzeczowo-finansowego wykorzystania środków Funduszu Kolejowego w latach 2014-2019. Związek Województw wyraził bowiem oczekiwanie, by w uchwale tej uwzględniono dalsze współfinansowanie taboru przewoźników regionalnych. Wyrażenie negatywnej opinii było ułatwione dzięki nieprzejednanemu stanowisku resortu transportu, który to resort nie wskazał jednocześnie, że zaproponowana zmiana wykraczałaby poza umocowanie ustawowe.

Województwa wyraziły również swoją negatywną opinię wobec projektu uchwały Rady Ministrów zmieniającej uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą "Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015" – oczekując na rozszerzenie zakresu inwestycji. Ostatecznie jednak uznano to za wniosek na przyszłość.

Pozostałe projekty zostały zaopiniowane pozytywnie. Były to:

1. projekt rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej zmieniającego rozporządzenie w sprawie kursów dla kierowców pojazdów uprzywilejowanych i pojazdów przewożących wartości pieniężne;
2. projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym;
3. projekt Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata 2014-2020;
4. projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego zmieniającego rozporządzenie w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej na rozwój ośrodków innowacyjności w ramach Programu Operacyjnego Rozwoju Polski Wschodniej 2007-2013;
5. projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
6. projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Ministra Obrony Narodowej w sprawie przeprowadzenia kwalifikacji wojskowej w 2014 r.;
7. projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego;
8. projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie "Rządowego Programu Przeciwdziałania Korupcji na lata 2014-2019" – przy czym w tym przypadku należy podkreślić, że pozytywne zaopiniowanie okazało się możliwe dzięki zdolności do kompromisu ze strony przedstawicieli MSW, którzy na bieżąco zaakceptowali uwagi strony samorządowej;
9. projekt ustawy o zmianie ustawy o funduszu sołeckim;
10. projekt założeń projektu ustawy o Turystycznym Funduszu Gwarancyjnym;
11. projekt ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania".

Komisja Wspólna przyjęła ponadto do wiadomości:

1. informację Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej dot. przebiegu realizacji poszczególnych punktów harmonogramu działań mających na celu rozwiązanie problemu dostępu do Profilu Kandydata na Kierowcę;
2. projekt dokumentu pn. „Strategia Energetyki Województwa Lubuskiego";
3. sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r.".

W ramach spraw różnych m.in.:

• Komisja Wspólna upoważniła Zespół ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska do wydania wiążącej opinii o projekcie uchwały Rady Ministrów zmieniającej uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą "Narodowy program przebudowy dróg lokalnych - Etap II Bezpieczeństwo - Dostępność - Rozwój". Zespół zajmie się jednak tylko kwestiami organizacyjnymi, bo samo czterokrotne obniżenie limitu środków w stosunku do pierwotnie obiecanej kwoty zostało ocenione negatywnie już na posiedzeniu plenarnym;
• Zespół ds. Systemu Finansów Publicznych otrzymał z kolei upoważnienie do ostatecznego zaopiniowania nowych przepisów dotyczących konsolidacji wolnych środków;
• Andrzej Porawski w imieniu całej strony samorządowej zaapelował o szybkie wyjaśnienie problemu podmiotowości podatkowej samorządowych jednostek organizacyjnych;
• Cezary Gabryjączyk zwrócił uwagę na problem postępowania w przypadku wydania przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów jedynie części kategorii, na które dana osoba ma uprawnienia. W takim bowiem przypadku nie ma jednoznacznych podstaw do zatrzymania prawa jazdy. Sprawa będzie dyskutowana na Zespole ds. Infrastruktury.