Polityka Nowej Szansy to działania mające na celu wczesne ostrzeganie o ewentualnych trudnościach w prowadzeniu działalności gospodarczej oraz ułatwianie przedsiębiorcom, których firmy zostały zlikwidowane w wyniku postępowania upadłościowego, ponownego rozpoczęcia działalności gospodarczej. Celem tej polityki ma być także ograniczenie ryzyka upadłości przedsiębiorstw oraz przeciwdziałanie negatywnym skutkom upadłości przedsiębiorstw. Projekt takiej polityki opracowało właśnie Ministerstwo Gospodarki.
W ramach opracowanej polityki proponuje się podjęcie działań w czterech obszarach. Są to:
1) zapobieganie sytuacjom kryzysowym przedsiębiorstw.
Działanie to jest skorelowane z podkreślanym przez Komisję Europejską znaczeniem systemów wczesnego ostrzegania, których wprowadzenie ma na celu wykrywanie sytuacji kryzysowych i trudności finansowych zanim firma stanie się niewypłacalna. Analiza odpowiedniej kombinacji wskaźników ekonomiczno-finansowych, charakteryzujących jednostkę gospodarczą, pozwala z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć jego porażkę. Istnieją również narzędzia, przy pomocy których można np. określić skłonność przedsiębiorcy do eksponowania przedsiębiorstwa na czynniki kryzysowe podwyższające ryzyko upadłości. Ministerstwo Gospodarki zamierza zatem opracować i uruchomić narzędzie on-line, które pomoże przedsiębiorcom dostrzec odpowiednio wcześniej ewentualne problemy w prowadzeniu działalności gospodarczej. W ramach podnoszenia wiedzy planowana jest aktualizacja programów nauczania takich przedmiotów jak podstawy ekonomii oraz przedsiębiorczość w szkołach ponadpodstawowych z uwzględnieniem kwestii dotyczących zachowań przedsiębiorcy w trudnej sytuacji ekonomicznej. Jednocześnie przewiduje się uruchomienie usług informacyjnych i doradczych dla przedsiębiorców w zakresie zarządzania zmianą, zarządzania finansami;
2) przeciwdziałania upadłości przedsiębiorstw.
W obecnej sytuacji prawnej postępowanie naprawcze, które powinno mieć na celu skuteczną restrukturyzację przedsiębiorstw popadających w problemy, nie spełnia swojej roli. Jest to związane m.in. z faktem, że postępowanie to nie jest kojarzone jako etap mający miejsce jeszcze przed zaistnieniem poważnych trudności. W efekcie wszczęcie procedury naprawczej jest zazwyczaj spóźnione – ma miejsce wówczas, gdy stan przedsiębiorstwa kwalifikuje je do postepowania upadłościowego. Aby przeciwdziałać takiej sytuacji Ministerstwo Gospodarki planuje głębokie zmiany w ustawie – Prawo upadłościowe i naprawcze. Przepisy dotyczące postępowania naprawczego miałoby zostać w całości przeniesione do odrębnego aktu prawnego przy jednoczesnym odrębnym zdefiniowaniu przesłanek rozpoczęcia tego postępowania, jego maksymalnym uproszczeniu oraz skróceniu. Jednocześnie planowane jest wprowadzenie dedykowanych form dochodzenia roszczeń pieniężnych od przedsiębiorców – takich jak egzekucja z dochodów przedsiębiorstwa oraz egzekucja przez sprzedaż przedsiębiorstwa w całości (a nie jego poszczególnych składników) – oraz stworzenie systemu wsparcia finansowego przedsiębiorstw znajdujących się w sytuacji kryzysowej. Główne środki na sfinansowanie programu mają pochodzić z rynku komercyjnego lub funduszy strukturalnych; Skarb Państwa ma być obciążony kosztami tej części pożyczek, która ewentualnie nie zostanie spłacona w wyniku niepowodzenia restrukturyzacji przedsiębiorstwa;
3) szybkie i tanie przeprowadzanie upadłości przedsiębiorstw.
W odpowiedzi na wskazywane przez ekspertów dysfunkcje obecnego systemu postępowania upadłościowego planowane jest jego gruntowne przebudowanie włącznie z dostosowaniem definicji niewypłacalności do praktyki życia gospodarczego, wyeksponowaniem upadłości układowej jako zasady, a nie wyjątku, standaryzacją czynności sądowych – prowadzącą do skrócenia czasu postępowania i zmniejszenia kosztów. Przewidziane jest również podnoszenie wiedzy sędziów upadłościowych w zakresie wiedzy ekonomicznej oraz finansowej (obejmującej wskazanie efektów ekonomicznych wynikających z prowadzonych postępowań, np. przewlekłości sprawy, zastosowania likwidacji zamiast układu, analizy zmiany wartości pieniądza w czasie);
4) nowa szansa.
Działania w tym obszarze ukierunkowane są na zerwanie z obecnym sposobem postrzegania porażki biznesowej – przede wszystkim jako oszustwa. Tymczasem upadłość – w przypadku braku nadużyć ze strony przedsiębiorcy – winna stanowić doświadczenie pociągające za sobą pozytywne skutki. Ma to nastąpić poprzez promocję korzyści płynących z ponownego rozpoczynania działalności gospodarczej (programy edukacyjne, kampanie informacyjne) – pokazującą, że kilkakrotne próby odpowiadają zwykłemu procesowi uczenia się, badania i odkrywania. Jednocześnie planuje się zapewnienie środków finansowych dla przedsiębiorców ponownie rozpoczynających działalność poprzez np. stworzenie programu pomocowego, czy też utworzenie funduszu dla byłych przedsiębiorców na nowy start, a także zapewnienie dostępu do usług psychologicznych, doradczych i informacyjnych.
Opracowana polityka ma być aktywnie promowana – włącznie z kampanią społeczną na rzecz promocji postaw przedsiębiorczych oraz dobrego zarządzania.
