Ze względu na uznanie alkoholizmu za istotny problem społeczny, stworzony został system prawno-organizacyjny umożliwiający walkę z tym nałogiem. Obawy budzi jednak fakt, że na początku 2011 roku Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przedstawia sprawozdanie ze swoich działań w roku… 2009 (sic!).
Do rozpatrzenia na najbliższym posiedzeniu Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej skierowane zostało sprawozdanie z realizacji ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi – jak już zostało wspomniane wyżej za rok 2009.Zgodnie ze sprawozdaniem w roku 2009 wielkość spożycia zmniejszyła się w stosunku do roku 2008 o ponad 0,5 litra na osobę – z 9,58 litra rocznie na 9,06 litra. Przyczyn takiego stanu rzeczy – stanowiącego złamanie kilkuletniego trendu wzrostowego – upatruje się we wzroście podatku akcyzowego na napoje alkoholowe z początkiem 2009 roku. Struktura spożycia nie uległa istotniejszym zmianom: 55,4% spożycia stanowi piwo, 9,3% - wino i miody pitne, 35,3% - wyroby spirytusowe.
Nie oznacza to jednak dobrej sytuacji – zwłaszcza wśród młodzieży. Jak wskazują badania kontakt z alkoholem ma za sobą 90,2% gimnazjalistów z klas III i 94,8% uczniów klas II szkół ponadgimnazjalnych. W czasie 12 miesięcy przed badaniem jakiekolwiek napoje alkoholowe piło 78,9% młodszych uczniów i 92% uczniów starszych. W tej statystyce równouprawnienie niestety już jest bliskie osiągnięcia - do spożywania alkoholu w czasie ostatniego miesiąca przyznało się 82,9% chłopców i 76,1% dziewcząt z klas ponadgimnazjalnych oraz 60,4% chłopców i 54,1% dziewcząt z klas gimnazjalnych. Fikcją pozostaje zakaz sprzedaży alkoholu nieletnim – blisko połowa uczniów klas III gimnazjów podejmuje próby zakupu piwa (45,9%), przy czym zdecydowana większość takich prób kończy się powodzeniem. Odmową sprzedaży ze względu na zbyt młody wiek kończy się tylko 12,4% prób zakupu piwa, 15,5% wina i 11,2% wódki. Trudno jest spodziewać się, że łatwość nabycia alkoholu przez małoletnich jest w każdym wypadku efektem ich dojrzałego wyglądu…
W przypadku osób pełnoletnich blisko 14% Polaków i 4% Polek pije alkohol w sposób zwiększający prawdopodobieństwo wystąpienia szkód zdrowotnych, psychologicznych i społecznych. Zupełnie inny jest profil pijącej kobiety i pijącego mężczyzny:
- w grupie kobiet największe spożycie alkoholu występuje częściej wśród pań w wieku 18-29, panien, kobiet, które mają wykształcenie wyższe, mieszkają w miastach o wielkości 50-500 tys. mieszkańców, uczą się, zajmują samodzielne stanowiska, nie deklarują się jako wierzące i praktykujące, lepiej oceniają swoją sytuację materialną;
- w grupie mężczyzn największe spożycie alkoholu występuje wśród panów mających 30-39 lat, wykształcenie zasadnicze zawodowe, zajmujących stanowiska szeregowe, będących robotnikami niewykwalifikowanymi, mieszkających w miastach o wielkości 50-500 tys. mieszkańców, wśród mężczyzn rozwiedzionych, nie deklarujących się jako wierzący i praktykujący, gorzej oceniających swoją sytuację materialną.
Grupa osób najwięcej pijących (powyżej 12 l 100% alkoholu rocznie), stanowiąca 7,3% konsumentów napojów alkoholowych, spożywa aż 46,1% całego wypijanego alkoholu. Grupa osób mało pijących (do 1,2 l 100% alkoholu rocznie), stanowiąca 46,9% konsumentów alkoholu, wypija tylko 4,9% całości spożywanego alkoholu. Tak duża koncentracja spożycia rodzi poważne zagrożenia zdrowotne i problemy społeczne. Mężczyźni piją średnio 3 razy więcej alkoholu niż kobiety.
Przytoczone dane statystyczne pokazują, że jeszcze daleka droga do rozwiązania problemów alkoholowych polskiego społeczeństwa. Osoby zainteresowane szczegółami działań podejmowanych w 2009 roku zachęcamy do zapoznania się z całością sprawozdania.
