Posłowie PL2050 chcą, by dostęp do danych z Rejestru Cen Nieruchomości był bezpłatny. Złożyli w tej sprawie projekt ustawy.
Zgodnie z ustawą Prawo geodezyjne i kartograficzne, za udostępnienie materiałów z zasobu Rejestru Cen Nieruchomości starosta pobiera opłatę. Odpowiednie stawki wynikają z załącznika do ustawy.
Posłowie chcą to zmienić. Ich zdaniem, dostęp do RCN powinien być powszechny, a w obecnym stanie prawnym i faktycznym nie ma uzasadnienia, aby utrzymywać odpłatność za udostępnienie danych.
„Pełny, nieodpłatny dostęp do RCN wpłynie na rozwój nowych informatycznych narzędzi i usług w zakresie handlu nieruchomościami. Publiczny dostęp do tych danych zwiększy przejrzystość rynku. Kupujący i sprzedający oraz właściciele i inwestorzy – posiadając aktualne i rzetelne dane o cenach rynkowych – będą mogli działać adekwatnie do rzeczywistych potrzeb rynkowych. Powszechność dostępu do danych RCN ograniczy możliwości manipulacji cenami. Poprawi to zwłaszcza pozycję obywateli zaspokajających swoje potrzeby mieszkaniowe. Wraz z innym mechanizmami kontroli rynku w tym, obowiązkiem upublicznienia cen ofertowych przez deweloperów, wprowadzonym ustawą z dnia 21 maja 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym korzystnie wpłynie to na konkurencyjność rynku nieruchomości i jego stabilność” – piszą w uzasadnieniu wnioskodawcy.
Projekt przewiduje więc dodanie do katalogu sytuacji, gdy nie pobiera się opłaty za udostępnianie zbiorów danych, wniosku o dane z rejestru cen nieruchomości. Ponadto, modyfikowane są przepisy, które odnosiły się do ponoszenia za to opłaty. Przewidziane jest także vacatio legis dla zmodyfikowania stosownego rozporządzenia.
Projektodawcy przyznają, że ich inicjatywa może wpłynąć na dochody powiatów i miast na prawach powiatu, które zgodnie z ustawą, prowadzą zasób geodezyjny i kartograficzny. Jednakże, ich zdaniem gorszy jest stan obecny. Jak oceniają, jest on niekorzystny z punktu widzenia obywateli, którzy niezależnie od złożenia wniosku muszą ponosić opłaty za dostęp do danych zbieranych i agregowanych przez organy administracji publicznej i są zmuszeni do korzystania z komercyjnych źródeł raportów o interesujących ich cenach transakcyjnych nieruchomości.
„Zaproponowane rozwiązanie docelowo skutkować powinno przeniesieniem wszystkich publicznych danych z RCN do geoportalu.gov.pl zapewniającego szybkie uzyskiwanie wiarygodnych danych, koniecznych do podejmowania ważnych życiowych decyzji” – piszą posłowie w deklarowanych skutkach regulacji.
Projekt wniesiono do laski marszałkowskiej 26 czerwca. Otrzymał numer RPW/21500/2025.
