3 sierpnia 2021 r. odbyło się posiedzenie połączonych senackich Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, którego przedmiotem był podział europejskich funduszy na regionalne programy operacyjne. Wątpliwości jest co najmniej sporo.
Samorządy województw: oczekujemy sprawiedliwości i transparentności
Samorządy województw reprezentowane były przez Marszałek Województwa Lubuskiego, Elżbietę Polak i Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego, Olgierda Geblewicza. Wątpliwości przez nich zgłaszane dotyczyły wskaźników wykorzystanych przez Ministerstwo do stworzenia algorytmu podziału środków – ich niemierzalnego charakteru. Również duże kontrowersje wciąż wzbudza 25% część środków, która była dzielona na poszczególne regiony w drodze „negocjacji”. Marszałkowie podnosili, że negocjacje były tak naprawdę negocjacjami tylko z nazwy – polegały na jednym spotkaniu on-line. Marszałek Polak poinformowała nawet, że jej spotkanie było odwoływane, przekładane – i odbyło się dopiero wtedy gdy zagroziła rozbiciem namiotu przed siedzibą Ministerstwa.
Na zaproszenie przedstawicieli województw krótką prezentację wygłosili prof. Jacek Szlachta i prof. Janusz Zaleski. Wskazywali na charakterystyczny dla polski model zdecentralizowanego wydatkowania funduszy unijnych, pogłębiali argumenty Marszałków dotyczące przyjęcia niemiarodajnych wskaźników, takich jak liczba organizacji pozarządowych w danym regionie.
Ministerstwo: zawsze ktoś jest pokrzywdzony
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej nie było na posiedzeniu reprezentowane przez nikogo z kierownictwa resortu. Dyr. Piotr Zygadło z Departamentu Regionalnych Programów Operacyjnych odpowiadając na zarzuty Marszałków wskazywał, że żałuje braku głosu pozostałych 14 marszałków województw. Mówił o tym, że w poprzedniej perspektywie województwo warmińsko-mazurskie czuło się pokrzywdzone, także „to nie jest żadna nowość”. Poinformował też, że Komisja Europejska do podziału środków nie zgłasza już zastrzeżeń – zgłaszała do momentu podziału wskazanych wyżej 25%. Ponadto według informacji przekazanych przez dyr. Zygadłę, Umowa Partnerstwa po akceptacji przez Radę Ministrów powinna trafić do Komisji Europejskiej w połowie września.
Senatorowie apelują
O jedność wśród samorządowców i o wyjaśnienia – tak w skrócie można podsumować apele w ramach senatorskich głosów w dyskusji. Na konieczność zachowania jedności przez samorządowców wskazywali senator Janusz Pęcherz i senator Wadim Tyszkiewicz. Natomiast z inicjatywy przewodniczącego Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, Zygmunta Frankiewicza, połączone Komisje:
- Zwróciły się do prelegentów (profesorów: Szlachty i Zaleskiego) o przeprowadzenie wyliczenia podziału środków według najprostszej metody podziału środków unijnych, czyli tzw. metody berlińskiej (liczba mieszkańców + luka PKB);
- Wniosły do Rady Ministrów o weryfikację zarówno procedury podziału funduszy, jak i wyniku tego podziału.
