W poniedziałek, 18 sierpnia, odbyło się posiedzenie Zespołu ds. Społeczeństwa Informacyjnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W porządku obrad znalazło się jedenaście tematów.

O integracji systemów – ciąg dalszy

Na posiedzeniu kontynuowano temat zainicjowany w lipcu przez Związek Powiatów Polskich, dotyczący integracji systemu Pojazd i Kierowca z systemem e-Doręczeń. ZPP zwrócił wówczas uwagę na problem obecnego sposobu integracji tych systemów, który powoduje, że wszystkie przesyłki trafiające do urzędu są automatycznie zaczytywane przez te systemy, niezależnie od ich tematyki, przez co urzędnicy muszą ręcznie przenosić przesyłki do folderów PWPW. Zdaniem organizacji takie rozwiązanie przeczy idei automatyzacji realizacji zadań.

Zwracamy uwagę, że konieczna jest zmiana sposobu integracji PWPW z e-Doręczeniami. Alternatywnie proponujemy umożliwienie ustawienia konfigurowalnych filtrów po stronie systemu Pojazd i Kierowca, które umożliwiałyby automatyczne zaczytywanie tylko określonych typów korespondencji np. zawierających konkretne słowa kluczowe, oznaczenia sprawy, identyfikatory formularzy, bądź przychodzących od konkretnych nadawców instytucjonalnych – pisał we wniosku Prezes ZPP Andrzej Płonka. 

Na poniedziałkowym spotkaniu głos w sprawie zabrali przedstawiciele Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. (PWPW S.A.) oraz Centralnego Ośrodka Informatyki (COI), jednak dyskusja i tym razem nie przyniosła rozwiązania. Michał Bazyluk z PWPW S.A. przekonywał, że spółka nie miała wpływu na kształt systemu e-Doręczeń.

– To jest z naszego punktu widzenia zmiana prawna, która weszła i zaczęła obowiązywać z początkiem tego roku, więc my, jako dostawca systemu dla urzędów, dokonaliśmy integracji naszych systemów, m.in. systemu Pojazd i Kierowca z e-Doręczeniami, w zakresie, w jakim zostało to zaplanowane przez kolegów z Ministerstwa Cyfryzacji i Centralnego Ośrodka Informatyki, czyli za pomocą udostępnionego API – tłumaczył. – Rzeczywiście, sytuacja, o której my już sygnalizowaliśmy 9  stycznia podczas spotkania z urzędami, z Unią Metropolii Polskich i Związkiem Powiatów Polskich przy takim założeniu, jak to zostało zrobione, to na skrzynki urzędów trafiają informacje kierowane do wszystkich wydziałów, nie tylko do wydziału komunikacji. Wiadomości kierowane do wydziału komunikacji nie są w żaden sposób oznaczone, nie mają żadnego oznacznika, nie są wysyłane na jakiś oddzielny adres mailowy, więc my ich automatycznie nie jesteśmy w stanie zaczytać. Stworzyliśmy więc taką hybrydę, czyli daliśmy katalogi, które udostępniliśmy starostwom i do tych katalogów daliśmy możliwość wrzucania wiadomości poprzez, nazwijmy to „kancelarię”, która otworzy taką wiadomość, zaczyta i wrzuci do katalogu. Jeśli w tym katalogu ona się znajdzie, to my ją zaczytujemy do systemu Pojazd i Kierowca. Oczywiście jest to rozwiązanie słabe, bo nie jest ono automatyczne, ale to nie my to zaprojektowaliśmy. My staraliśmy się znaleźć tylko i wyłącznie jakieś rozwiązanie, które pozwoli funkcjonować w tym trybie. (…) Jako dostawca systemów deklarujemy, że jeśli coś się kiedyś zmieni, czyli zmieni się podejście, zmieni się dokumentacja, zmieni się API, tak, żeby te wiadomości mogły być oznaczone i mogły być w jakikolwiek automatyczny sposób zaczytane, to oczywiście deklarujemy chęć pomocy urzędom w postaci zaimplementowania.

Jak wynika z wypowiedzi Łukasza Kaszuby z COI, Ośrodek zakładał z kolei, że to dostawcy systemów będą w stanie przygotować dla swoich klientów odpowiednie rozwiązania.

– Wszystkie wiadomości, które spływają na skrzynkę, po prostu trafiają na skrzynkę. I zawsze było założenie, które mówiło, że, jako Centralny Ośrodek Informatyki, albo nawet jako po prostu ta strona, która dostarcza front i API, (…) nie będziemy mieli możliwości filtrowania ani zarządzania tymi wiadomościami, żeby zachowywać jej integralność – mówił. – Więc jak najbardziej zakładaliśmy, że systemy klasy EZD będą miały taką możliwość, czyli że w przypadku, kiedy jakieś wiadomości zostaną pobrane, to później w tym systemie będzie możliwość i nimi zarządzania, i filtrowania. Natomiast my nie chcieliśmy w to ingerować. Dlatego to jest jak najbardziej prawidłowe i zakładaliśmy, że po prostu dostawcy, czy też taki dostawca jak PWPW czy też dostawca innych systemów, będą potrafili dla swoich klientów, dla powiatów czy innych podmiotów, przygotować takie rozwiązania.

Tomasz Woźniakowski z COI przypomniał o rozwiązaniu, które można obecnie stosować.

– Jest to mechanizm reguł automatycznych, który działa w oparciu o atrybuty, tytuł wiadomości, atrybut case id – mówił. – Czyli to jest taki atrybut, który identyfikuje w pewien sposób sprawę oraz adres nadawcy wiadomości i taka wiadomość przychodząca może być automatycznie przekazana do konkretnego folderu lokalnego; przy zdefiniowaniu takich reguł automatycznych. Więc być może jest to kwestia  niedoczytania dokumentacji, ale taki mechanizm istnieje. Można automatycznie wiadomość przekazać do konkretnego folderu w oparciu o warunek zdefiniowany na takich polach i w dokumentacji jest to opisane. Można to zastosować np. stosując po stronie nadawcy odpowiednie określenie, przykładowo atrybutu case id czy prefiksu dla tytułu. Można później z tego z tego tytułu wyciągnąć, że to ma trafić do konkretnego folderu, a następnie z tego folderu poprzez filtry pobierać wiadomości. Więc tutaj ten mechanizm istnieje.

Mec. Patrycja Grebla-Tarasek z ZPP zwróciła uwagę, że dotychczasowa dyskusja nie przybliżyła nikogo do rozwiązania problemu.

– Mamy trzy różne systemy, o których cały czas rozmawiamy, czyli: EZD, system Pojazd i Kierowca od PWPW oraz e-Doręczenia. Moim zdaniem ten problem powinien zostać rozwiązany bezpośrednio na linii e-Doręczenia a system dostarczany przez PWPW Pojazd i Kierowca. Bez ingerowania w to systemu klasy EZD – mówiła. – Na ten moment wychodzi, że państwo z COI coś przygotowali, coś innego przygotowali państwo z PWPW, a problem pozostał w powiatach i nie widzę, żeby mieli państwo jakiś racjonalny pomysł, jak możemy na ten moment z tego wyjść.

Ostatecznie Zespół ustalił, że temat będzie kontynuowany na spotkaniu roboczym z udziałem przedstawicieli COI, PWPW S.A. oraz powiatów.

Wydatki na usługi chmurowe. Zmiany w ewidencji?

W porządku obrad znalazł się wniosek strony samorządowej o dokonanie zmian w przepisach prawa, zmierzających do tego, by wydatki na usługi chmurowe w podmiotach sektora publicznego, zwłaszcza w jednostkach samorządu terytorialnego, były traktowane jako wydatki majątkowe, a nie bieżące.

– To się dzieje na całym świecie, w Europie, w Unii Europejskiej oczywiście również i warto, żebyśmy chyba też  dołączyli do tej grupy państw, które racjonalizują swoje działania w tym zakresie. (…) Część wydatków, które dziś są ponoszone na IT, ma charakter wydatków bieżących, a ze specyfiki i istoty tych wydatków wynika, że są to wydatki o charakterze majątkowym – uzasadniał Współprzewodniczący Zespołu Jan Maciej Czajkowski.  

Zastępca Dyrektora w Departamencie Projektów i Strategii Ministerstwa Cyfryzacji Wioletta Zwara oceniła, że jest to dobry kierunek. Oficjalne stanowiska w tej sprawie Ministerstwo Finansów oraz Ministerstwo Cyfryzacji przedstawią po przeanalizowaniu tematu.

Środki finansowe na edukację

Dyrektor Departamentu Innowacji i Rozwoju w Ministerstwie Edukacji Narodowej Tomasz Kulasa przedstawił projekt Programu Rządowego „Cyfrowy uczeń”.

– To jest kolejny program rządowy, stanowiący w pewnym sensie kontynuację dotychczasowych programów, czyli tego, w ramach którego finansowanie zakończyło się w zeszłym roku, „Aktywna Tablica” – mówił. – W tej edycji nastąpiła zasadnicza różnica. Przede wszystkim, jeżeli chodzi o katalog podmiotów, które mogą uzyskać dofinansowanie, ponieważ teraz dajemy też w roku 2025 możliwość uzyskania dofinansowania dla placówek oświatowo-wychowawczych, czyli nie tylko szkół, ale też i innych podmiotów, które do tej pory nie miały możliwości wzięcia w naszych programach udziału, czyli np. placówki kształcenia ustawicznego, centra kształcenia zawodowego, placówki artystyczne, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, ośrodki socjoterapii, te, w których nie ma szkół. (…) Chcieliśmy też uwzględnić w programie placówki doskonalenia nauczycieli. Niestety, okazało się to niemożliwe ze względu na przepisy ustawowe. (…) Jeżeli chodzi o procedurę przepływu środków, to będzie to tak samo jak w przypadku „Aktywnej Tablicy”, czyli poprzez wojewodów. Jednostki samorządu terytorialnego będą składać wnioski do wojewodów. Wojewodowie będą rozpatrywać te wnioski i przesyłać nam informacje o zapotrzebowaniu na środki. My te środki będziemy przekazywać wojewodom i oni już potem właśnie do państwa, jako organów prowadzących. Jest przewidziany wymóg wkładu własnego 20-procentowego w przypadku zakupów nieinwestycyjnych. W przypadku zakupów inwestycyjnych to będzie 50 %. Wkład własny może być rzeczowy lub finansowy.

Związek Powiatów Polskich kierunkowo popiera projekt, jednak uważa, że wymaga on dopracowania. Mec. Patrycja Grebla-Tarasek zapowiedziała, że ZPP dostarczy do niego szereg uwag, w tym dotyczącą wskazanego terminu składania wniosków.

– Państwo zakładają, że termin składania wniosków do tego programu upłynie 12  września. Tymczasem jest już 18  sierpnia i ten projekt nawet nie przeszedł przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, więc ja sobie nie bardzo wyobrażam, jak szkoły mają zdążyć rzetelnie i bez błędów złożyć te wnioski – zauważyła.

Ze względu na krótki czas na zapoznanie się z dokumentem, Zespół nie podejmował szerszej dyskusji. Projekt skierowano również na posiedzenie Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu.

Zmiany w udostępnianiu informacji o umowach zawartych przez JSFP

Po raz kolejny w porządku obrad znalazł się projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o finansach publicznych, który ma wprowadzić obowiązek udostępniania w jednym systemie teleinformatycznym informacji o umowach zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych i uporządkować kwestie, które obecnie budzą wątpliwości interpretacyjne, dotyczące tego obowiązku. Do poprzedniej wersji projektu uwagi zgłaszał m. in.  Związek Powiatów Polskich i zostały one częściowo uwzględnione.

– W tej chwili mamy złożony wniosek na SKRM (Stały Komitet Rady Ministrów – przyp. red.). Otrzymaliście państwo ten ostateczny projekt zmian legislacyjnych. Zgodnie z obietnicami i odpowiadając na państwa obawy nie wprowadziliśmy żadnych dodatkowych wyłączeń podmiotowych – mówiła Dyrektor Biura Zamówień Publicznych i Obiegu Dokumentów w Ministerstwie Finansów Beata Kruszyńska do przedstawicieli strony samorządowej – Jeżeli chodzi o państwa uwagi, to (…) część z tych uwag wydaje nam się, że została skonsumowana w tych zmianach. (…) wydaje się, że one konsumują i państwa obawy i państwa ewentualne ryzyka. Kwota nie została na tym etapie zmieniona. Nadal jest 10 tys., ponieważ nie otrzymaliśmy od strony społecznej żadnych konkretnych argumentów, które przemawiałyby za tym, żeby tę kwotę obniżyć. Pozostawiamy to dalej do dyskusji na ewentualnym już poziomie sejmowym. (…) jest jedna zmiana, którą dokonaliśmy na wniosek Ministerstwa Cyfryzacji, która dotyczy danych otwartych. (…) Mieliśmy kilka spotkań z Ministerstwem Cyfryzacji i na podstawie tego doszliśmy do wniosku, że należy w ustawie wpisać, że te dane są dostępne i mogą być przetwarzane na wniosek, natomiast sposób funkcjonowania tego wniosku zostanie opisany przy logowaniu albo przy użytkowaniu tego systemu poprzez „odklikanie” informacji.

Zespół zarekomendował pozytywną opinię do projektu. Dokument został skierowany również na posiedzenie Zespołu ds. Systemu Finansów Publicznych.

O narodowym zasobie archiwalnym i archiwach

W porządku obrad po raz kolejny znalazł się również projekt ustawy o zmianie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach. Głównym powodem nowelizacji jest konieczność rozwiązania problemów zgłaszanych przez organy i państwowe jednostki organizacyjne oraz organy i samorządowe jednostki organizacyjne, które są związane z dokumentacją przechowywaną przez nie w tzw. „składach chronologicznych”. Akt ma regulować m.in. kwestie związane ze szczegółowym sposobem postępowania z dokumentami elektronicznymi, powstającymi w organach państwowych, państwowych jednostkach organizacyjnych, organach jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostkach organizacyjnych oraz napływającymi do nich; ewidencjonowaniem dokumentów elektronicznych czy zabezpieczaniem dokumentów elektronicznych przed utratą i nieuprawnionymi zmianami.

Pierwsza wersja projektu została przekazana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego jeszcze w październiku ubiegłego roku. Resort uwzględnił kluczowe uwagi ZPP. Do aktualnej wersji, sporządzonej po uzgodnieniach międzyresortowych, uwagi zgłosił Związek Województw RP (województwo dolnośląskie), jednak Ministerstwo uznało je za niezasadne. 

Zespół zarekomendował pozytywną opinię do projektu. Dokument został skierowany również do rozpatrzenia przez Zespół ds. Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli.

Pomoc de minimis w obszarze telekomunikacyjnym

Pozytywną rekomendację uzyskał także projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy de minimis na rozwój infrastruktury szerokopasmowej i wsparcie przedsiębiorców telekomunikacyjnych ze środków instrumentów finansowych podlegających ponownemu wykorzystaniu.

Rozporządzenie określa zasady udzielania pomocy de minimis w formie instrumentów finansowych, tj. pożyczek szerokopasmowych przeznaczonych na pożyczkę inwestycyjną lub pożyczkę obrotową, przyznawanych ostatecznym odbiorcom na preferencyjnych warunkach lub na warunkach rynkowych, w zależności od dostępności limitów pomocy de minimis, dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych oraz jednostek samorządu terytorialnego wykonujących działalność w zakresie telekomunikacji. Obszar wsparcia to inwestycje przyczyniające się do zapewnienia powszechnego dostępu do Internetu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, tj. na budowę, rozbudowę, przebudowę infrastruktury szerokopasmowej, w tym budowę przyłączy do istniejącej już infrastruktury szerokopasmowej, jak również wsparcie działalności przedsiębiorców oraz JST działających w sektorze telekomunikacji.

Związek Powiatów Polskich nie zgłaszał zastrzeżeń do projektu. Resort uwzględnił natomiast dwie uwagi sygnalizowane przez Związek Województw RP (województwo dolnośląskie). Dokument został skierowany również do rozpatrzenia przez Zespół ds. Międzynarodowych, Unii Europejskiej i Polityki Regionalnej.

Krajowa Sieć Kardiologiczna

Jednym z punktów w porządku obrad był projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego zakresu danych wprowadzanych do systemu Krajowej Sieci Kardiologicznej przez ośrodki kardiologiczne oraz terminów ich wprowadzania.

Rozporządzenie stanowi akt wykonawczy do ustawy z dnia 4 czerwca 2025 r. o Krajowej Sieci Kardiologicznej i określa szczegółowy zakres danych adresowych, danych rejestrowych, danych dotyczących struktury organizacyjnej i organizacji udzielania świadczeń wprowadzanych do systemu Krajowej Sieci Kardiologicznej przez ośrodki kardiologiczne, mając na uwadze potrzebę zapewnienia jednolitości danych przekazywanych do systemu KSK. Zważywszy na potrzebę zapewnienia poprawności i aktualności danych, rozporządzenie określa również sposób i terminy wprowadzania tych danych przez ośrodki kardiologiczne do systemu KSK. Celem projektowanego rozwiązania jest przede wszystkim umożliwienie prowadzenia weryfikacji spełniania przez ośrodki kardiologiczne kryteriów kwalifikacji do KSK oraz kryteriów warunkujących przyznanie ośrodkom kardiologicznym statusu Centrum Doskonałości Kardiologicznej. Obecnie prowadzenie takiej weryfikacji jest utrudnione w związku z brakiem centralnych systemów informatycznych, gromadzących aktualne dane dotyczące m.in. sposobu organizacji udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, w tym danych dotyczących współpracy między podmiotami leczniczymi czy danych dotyczących koordynatorów opieki kardiologicznej.

–  Główna uwaga, którą częściowo uwzględniliśmy dotyczyła terminu przekazywania danych – mówiła Zastępca Dyrektora w Departamencie Opieki Koordynowanej w Ministerstwie Zdrowia Agnieszka Mrozik, odpowiadając na zastrzeżenia skierowane przez Związek Województw RP. – Rzeczywiście uznaliśmy, że być może zapis, który był w projekcie rozporządzenia, jest nie do końca precyzyjny, (…) doprecyzowaliśmy zatem ten zapis.

Zespół zarekomendował pozytywną opinię do projektu. Dokument został skierowany również do rozpatrzenia przez Zespół ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej.  

Nie tylko ePUAP i systemy teleinformatyczne organów JST

Pozytywne rekomendacje uzyskały także cztery projekty Ministra Finansów i Gospodarki:

• projekt rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przesyłania informacji o gruntach oraz deklaracji na podatek rolny za pomocą środków komunikacji elektronicznej – proponowana zmiana polega na wskazaniu, że informacje o gruntach i deklaracje na podatek rolny mogą być składane nie tylko z wykorzystaniem ePUAP oraz systemów teleinformatycznych organów jednostek samorządu terytorialnego, ale również z wykorzystaniem adresu do doręczeń elektronicznych właściwego organu podatkowego.
• projekt rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przesyłania informacji o lasach oraz deklaracji na podatek leśny za pomocą środków komunikacji elektronicznej – proponowana zmiana polega na wskazaniu, że informacje o lasach i deklaracje na podatek leśny mogą być składane nie tylko z wykorzystaniem ePUAP oraz systemów teleinformatycznych organów jednostek samorządu terytorialnego, ale również z  wykorzystaniem adresu do doręczeń elektronicznych właściwego organu podatkowego.
• projekt rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki zmieniającego rozporządzenie w sprawie deklaracji na podatek od środków transportowych składanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej – proponowana zmiana polega na wskazaniu, że deklaracje na podatek od środków transportowych mogą być składane nie tylko z wykorzystaniem ePUAP oraz systemów teleinformatycznych organów jednostek samorządu terytorialnego, ale również z wykorzystaniem adresu do doręczeń elektronicznych właściwego organu podatkowego. Ponadto w projektowanym rozporządzeniu proponuje się zmianę w katalogu podpisów, jakimi mogą być opatrywane deklaracje, poprzez dodanie podpisu osobistego oraz zastąpienie nieaktualnego pojęcia „podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP” pojęciem „podpis zaufany”.
• projekt rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przesyłania informacji o nieruchomościach i obiektach budowalnych oraz deklaracji na podatek od nieruchomości za pomocą środków komunikacji elektroniczne – proponowana zmiana polega na wskazaniu, że informacje o nieruchomościach i obiektach budowlanych i deklaracje na podatek od nieruchomości mogą być składane nie tylko z wykorzystaniem ePUAP oraz systemów teleinformatycznych organów jednostek samorządu terytorialnego, ale również z  wykorzystaniem adresu do doręczeń elektronicznych właściwego organu podatkowego.

Projekt skierowano również do rozpatrzenia przez Zespół ds. Systemu Finansów Publicznych. Współprzewodniczący KWRiST zdecydował o zastosowaniu trybu obiegowego, z terminem do 18 sierpnia br., dotyczącego upoważnienia Zespołu ds. Systemu Finansów Publicznych do wydania opinii wiążącej (w przypadku wydania opinii pozytywnej) pod warunkiem jego wcześniejszego zaopiniowania przez Zespół ds. Społeczeństwa Informacyjnego.