W dniu 1 czerwca 2011 roku, w nietypowej jak na prace Komisji Wspólnej przedwieczornej porze, w gmachu Ministerstwa Finansów przy ul. Świętokrzyskiej w Warszawie zebrał się na swoje kolejne posiedzenie Zespół ds. Systemu Finansów Publicznych. Wbrew oczekiwaniom clou programu nie okazała się dyskusja nad propozycjami strony samorządowej dotyczącymi ograniczenia deficytu sektora finansów publicznych, a zaopiniowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Stało się tak przede wszystkim z tego względu, iż strona samorządowa nie przedstawiła oficjalnego i uzgodnionego stanowiska. Co prawda na roboczym spotkaniu odbytym bezpośrednio przed posiedzeniem pewne propozycje wypracowane zostały, lecz celem uniknięcia ewentualnych nieporozumień zdecydowano, iż zostaną one najpierw przedstawione szefom poszczególnych korporacji samorządowych do uzgodnienia, a dopiero później zostaną przekazane stronie rządowej. Nieoficjalnie można wskazać, że będą one oparte najprawdopodobniej na kwotowo—procentowym celu w odniesieniu do rocznej wysokości deficytu całego sektora samorządowego, oparciu indywidualnej wysokości deficytu o wskaźniki dotyczące planowania wieloletniego zmodyfikowane o wybrane czynniki, a wreszcie wprowadzeniu mechanizmu obniżenia deficytu, jeżeli będzie zagrożony cel całego sektora.

Wysoka temperatura dyskusji przy opiniowaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych wynikała z kolei z drastycznych różnic w postrzeganiu celów postępowań w sprawie naruszenia tej dyscypliny, jak również skuteczności realizacji tych celów. Strona rządowa reprezentowana przez Ministerstwo Finansów uważa, iż penalizacja drobnych nawet wykroczeń przeciwko tej dyscyplinie jest uzasadniona ze względu na walor prewencyjny. Strona samorządowa – w imieniu której występowali głównie przedstawiciele Związku Miast Polskich oraz Związku Powiatów Polskich – podkreślała, iż iluzoryczną skuteczność mają takie regulacje, które penalizują znaczny zakres naruszeń przy pełnej świadomości wszystkich stron, że w przeważającej większości wypadków nie zostanie nawet wszczęte postępowanie. Strona samorządowa podnosiła również kwestię związaną z nieadekwatnością koniecznych do poniesienia nakładów pracy i kosztów związanych z analizowaniem drobnych naruszeń. Przedstawiciele Ministerstwa Finansów byli jednak nieugięci – choć w toku dyskusji posługiwali się czasami argumentami wskazującymi na nieumiejętność interpretacji przepisów przez siebie zredagowanych.

Ostatecznie zatem projekt został zaopiniowany negatywnie ze wskazaniem, iż strona samorządowa na posiedzeniu plenarnym może rozważyć złagodzenie tego stanowiska, jeśli orzekanie o odpowiedzialności kierowników jednostek organizacyjnych – dysponentów środków finansowych w sprawach drobnych zostanie przekazane organom wykonawczym poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego.

Spośród pozostałych punktów przewidzianych w porządku obrad:

• wydanie opinii w przedmiocie projektu rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie wykazu gmin, którym przysługuje część rekompensująca subwencji ogólnej za rok 2010 zostało zdjęte z porządku obrad. Decyzja taka była konsekwencją faktu, iż projekt ten został już pozytywnie zaopiniowany na posiedzeniu plenarnym Komisji Wspólnej w dniu 25 maja br. Wydanie opinii przez Zespół stało się zatem bezprzedmiotowe;
•  projekt rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie dokonywania z Funduszu Pracy refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej został zaopiniowany pozytywnie. Projekt ten reguluje bowiem aspekty proceduralne nie wpływając na skalę wydatków powiatów i miast na prawach powiatu.

W sprawach różnych:

• pod dyskusję poddany został senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o funduszu sołeckim oraz niektórych innych ustaw. Strona samorządowa, w szczególności Związek Gmin Wiejskich RP, miała największe wątpliwości wobec domniemania, iż niepodjęcie przez radę właściwej gminy żadnej uchwały w przedmiocie funduszu sołeckiego jest równoznaczne z utworzeniem tego funduszu. Stanowisko takie okazało się zbieżne z opinią Ministerstwa Finansów – w konsekwencji ustalono, że w miarę możliwości zostanie uzgodniona jednolita opinia, która zostanie przedłożona Sejmowi;
• Andrzej Porawski poinformował, że kontrowersje wśród samorządów budzi uchwalona obecnie ustawa o pieczy zastępczej. Ustawa ta bowiem – zdaniem wielu samorządów – nakłada nowe zadania nie przewidując z tego tytułu odpowiedniego zwiększenia dochodów. W konsekwencji zostało zapowiedziane, iż strona samorządowa zwróci się do Prezydenta o skierowanie ustawy do Trybunału Konstytucyjnego. Podkreślono, iż wydaje się to jedyną możliwością ustalenia zakresu konstytucyjnej zasady adekwatności przekazywanych zadań i środków;
• Danuta Kamińska, Skarbnik Katowic, zasygnalizowała konieczność wprowadzenia zmian znoszących w jednostkach sektora finansów publicznych obowiązek tworzenia rezerw na świadczenia pracownicze. Brak takich rezerw stał się bowiem podstawą do zgłoszenia zastrzeżenia przez biegłego rewidenta badającego sprawozdanie finansowe m. Katowic.