W związku z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Ministerstwo Zdrowia zaproponowało wprowadzenie zmian w przepisach regulujących postępowanie z osobami chorymi psychicznie lub uzależnionymi od alkoholu.

Najistotniejsze zmiany dotyczą:

·         ograniczenia dopuszczalnych form przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia poprzez rezygnację z otwartego katalogu urządzeń technicznych służących unieruchamianiu;

·         zagwarantowania osobie kierowanej do domu pomocy społecznej prawa wyrażenia zgody na takie skierowanie, o ile tylko osoba ta jest zdolna do wyrażenia takiej zgody. W przypadku sprzecznych oświadczeń złożonych przez tą osobę i jej przedstawiciela ustawowego zgodę na przyjęcie osoby do domu pomocy społecznej wyrażałby sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby;

·         uregulowania w ustawie podstawowych kwestii w zakresie monitorowania pomieszczenia, w którym realizowany jest przymus bezpośredni w formie izolacji;

·         przyznania osobie zobowiązanej do poddania się leczeniu odwykowemu prawa do złożenia wniosku o zmianę przez sąd postanowienia w przedmiocie rodzaju zakładu leczenia odwykowego.

Dalsze zmiany są dokonywane niejako „przy okazji” i obejmują w szczególności:

1)      rezygnacji z corocznego przedkładania informacji z realizacji działań wynikających z Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego za rok poprzedni na rzecz takiej informacji za cały okres obowiązywania Programu;

2)      wprowadzenia obowiązku przedkładania Sejmowi informacji o realizacji wykonania Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w miejsce obowiązku składania corocznego sprawozdania z wykonania ustawy;

Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi został skierowany do zaopiniowania przez Zespół ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej.