Kwestie związane z nakładaniem przez starostów kar za brak złożenia wniosku o rejestrację pojazdu w przypadku jego zbycia przed upływem ustawowego terminu są regularnie poruszane na łamach tego portalu.
W niniejszym artykule pragniemy zwrócić uwagę na swego rodzaju résumé, którego dokonał WSA w Krakowie, zbierając „do kupy” dotychczasowe poglądy sądów administracyjnych i opowiadając się przy tym za jednym z nich.
Zarys problemu
Wymierzenie kary pieniężnej na podstawie art. 140mb ust. 1 i 2 Prawa o ruchu drogowym (prd) wymaga ustalenia, czy właściciel pojazdu uchybił ciążącemu na nim obowiązkowi złożenia wniosku o rejestrację pojazdu w terminie 30 dni (lub 90 dni w przypadku przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie obrotu pojazdami) od dnia jego nabycia.
Kluczowy problem polega na tym, czy karze określonej w art. 140mb ust. 1 i 2 podlega właściciel pojazdu, który przed upływem terminów określonych w art. 73aa ust. 1 i 3 prd zbył ten pojazd – tj. przestał być jego właścicielem.
Pogląd pierwszy – KARAĆ!
WSA w Krakowie słusznie zauważył, że przedstawione zagadnienie nie jest jednolicie rozstrzygane w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Według pierwszego z poglądów, właściciel pojazdu powinien każdorazowo złożyć wniosek o rejestrację takiego pojazdu, a fakt sprzedaży auta przed upływem ustawowego terminu do dokonania wskazanej czynności nie wyłącza wskazanego obowiązku i pozostaje bez wpływu na kwestię odpowiedzialności (tj. ukarania karą pieniężną) za brak dopełnienia tego obowiązku (por. np. wyroki WSA w Lublinie z: 13.02.2025 r., sygn. akt III SA/Lu 705/24, z 19.12.2024 r. sygn. akt III SA/Lu 607/24 oraz wyrok WSA w Poznaniu z 9.04.2025 r., sygn. akt III SA/Po 690/24).
Pogląd drugi – NIE KARAĆ!
Według drugiego stanowiska, zbycie przez właściciela pojazdu przed wynikającym z przepisów terminem na złożenie wniosku o jego rejestrację, wyklucza możliwość nałożenia kary określonej przepisem art. 140mb ust. 1 i 2 prd (por. wyroki WSA w Łodzi z 26.03.2025 r., sygn. akt III SA/Łd 3/25, z 30.10.2024 r., sygn. akt III SA/Łd 460/24, z 21.03.2025 r. sygn. akt III SA/Łd 890/24 oraz wyrok WSA w Krakowie z 15 stycznia 2025 r., sygn. akt III SA/Kr 1698/24).
Wnioski – nie karzemy, a wątpliwości rozstrzygamy na korzyść strony
WSA w Krakowie podzielił drugi z prezentowanych poglądów (NIE KARZEMY!). Na marginesie, autor niniejszego artykułu w całej rozciągłości podziela stanowisko sądu orzekającego, czemu dał zresztą wyraz w dotychczasowych publikacjach dotyczących omawianego zagadnienia.
Sąd zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 73aa ust. 1 prd – obowiązek wystąpienia z wnioskiem o rejestrację pojazdu nałożony został jedynie (wyłącznie) na właściciela pojazdu. Konsekwencją sprzedaży pojazdu, o którym mowa w art. 73aa ust. 1 pkt 3 prd jest więc utrata prawa własności tego auta. W takiej sytuacji konsekwentnie należy więc uznać, że wygasa również uprawnienie do zainicjowania postępowania administracyjnego w przedmiocie rejestracji pojazdu. Zatem, w momencie zbycia pojazdu podmiot będący dotychczas jego właścicielem - przestaje nim być, a przez to traci możliwość złożenia wniosku o rejestrację pojazdu, zaś obowiązek ten przechodzi na nowego jego właściciela (nabywcę). Powyższe ustalenia mają przełożenie na ocenę wystąpienia przesłanek nakładania kary pieniężnej na podstawie art. 140mb ust. 1 i 2 prd.
Literalna (dosłowna) wykładnia art. 140mb ust. 1 i 2 prd wskazuje, że przepis ten dopuszcza nałożenie kary na podmiot będący właścicielem pojazdu obowiązanym do złożenia wniosku o jego rejestrację w terminach określonych w art. 73aa ust. 1 i 3 prd.
Nie jest zatem możliwe, a przez to uprawnione nałożenie kary pieniężnej na podstawie art. 140mb ust. 1 i 2 prd na byłego właściciela pojazdu, którego obowiązek złożenia wniosku o rejestrację pojazdu wygasł z uwagi na zbycie tego pojazdu w otwartym terminie do dokonania czynności zgłoszenia wniosku o jego rejestrację.
WSA w Krakowie zwrócił uwagę, że za odstąpieniem od literalnej wykładni powołanych wyżej przepisów nie może przemawiać wykładnia systemowa odwołująca się do art. 73aa ust. 7 prd, który to przepis wprowadza zwolnienie od obowiązku złożenia wniosku o rejestrację pojazdu, gdy jego właściciel nabył go na terytorium RP i dokona zbycia tego pojazdu przed upływem terminów, o których mowa w ust. 1 albo 3.
Co równie istotne, sąd podkreślił, że przy występowaniu wątpliwości co do treści normy prawnej mającej zastosowanie w sprawie, której przedmiotem jest nałożenie na stronę obowiązku, wątpliwości te powinny być rozstrzygane na korzyść strony zgodnie z art. 7a § 1 Kpa.
Reasumując – według WSA w Krakowie, prawidłowa wykładnia art. 73aa ust. 1 i 3 prd prowadzi do wniosku, że w sytuacji, gdy wyznaczony w ustawie termin na wypełnienie obowiązku złożenia wniosku o rejestrację nie upłynął, a właściciel dokonał zbycia pojazdu, wygasa też obowiązek wynikający z art. 73aa ust. 1 albo ust. 3 prd, co w konsekwencji rzutuje na spełnienie przesłanek do nałożenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 140mb prd.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 02.07.2025 r., sygn. akt III SA/Kr 1908/24, orzeczenie nieprawomocne
Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl
