Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym organizator publicznego transportu zbiorowego może bezpośrednio zawrzeć umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego (tzn. z wyłączeniem procedur zamówienia publicznego lub koncesji usług), m.in. w przypadku gdy świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego ma być wykonywane przez podmiot wewnętrzny, w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz. Urz. UE L 315 z 03.12.2007, str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem (WE) nr 1370/2007”, powołany do świadczenia usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Powołany przepis ma istotne znaczenie dla samorządów i ich spółek prawa handlowego.
Zgodnie z art. 2 lit. j powołanego rozporządzenia WE „podmiot wewnętrzny” oznacza odrębną prawnie jednostkę podlegającą kontroli właściwego organu lokalnego, a w przypadku grupy organów przynajmniej jednego właściwego organu lokalnego, analogicznej do kontroli, jaką sprawują one nad własnymi służbami. Ta bardzo ogólna definicja wynika z tego, że przepisy rozporządzenia są bezpośrednio stosowane przez kraje członkowskie, a w tych funkcjonują jednostki w różnych formach prawnych. Zatem w każdym państwie powołana definicja powinna zostać dostosowania do obowiązującego krajowego porządku prawnego. Uwzględniając ustawę o gospodarce komunalnej należy przyjąć, ze podmiotem wewnętrznym mogą być kapitałowe spółki prawa handlowego, których akcje lub udziały należą do jednostki samorządu terytorialnego. W ustawie o publicznym transporcie drogowym dodatkowo sprecyzowano, że w przypadku, gdy przedmiotem umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, zawartej bezpośrednio, ma być świadczenie usług przewozowych w komunikacji miejskiej, umowa powinna przyjąć formę koncesji na usługi. Przepisu nie stosuje się jednak w przypadku bezpośredniego zawarcia umowy z podmiotem wewnętrznym, w którym jednostka samorządu terytorialnego samodzielnie lub wspólnie z inną jednostką samorządu terytorialnego posiada 100 % udziałów lub akcji tego podmiotu wewnętrznego. Doprecyzowano również, że w przypadku podmiotu wewnętrznego, w którym jednostka samorządu terytorialnego samodzielnie lub wspólnie z inną jednostką samorządu terytorialnego nie posiada 100 % udziałów lub akcji tego podmiotu wewnętrznego, umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego zawarta bezpośrednio, powinna przyjąć formę koncesji na usługi.
