W odpowiedzi na pogłębiający się kryzys zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, Fundacja Uniwersytet Dzieci opracowała i wdrożyła autorski program „Ja w świecie emocji”. Najnowszy raport Fundacji, zatytułowany „Emocje. Przedmiot obowiązkowy”, podsumowuje dwuletnie doświadczenia z tym jedynym dostępnym i w pełni darmowym programem dla szkół podstawowych. Wyniki są jednoznaczne: program znacząco poprawia kompetencje emocjonalne uczniów i relacje w klasach.
W programie wzięło udział już blisko 3,5 tysiąca nauczycieli oraz 63 tysiące uczniów z klas 5-8. To efekt strategicznej pracy Fundacji, która powstała w efekcie współpracy tysięcy nauczycieli i dyrektorów szkół, a także szczegółowych analiz problemów społecznych i współczesnych wyzwań szkolnych. Jak wynika z raportu, ponad 3/4 nauczycieli (77% respondentów) deklaruje, że dzięki programowi lepiej wspiera rozwój społeczny swoich uczniów, a blisko 70% zauważa wyraźną poprawę relacji w klasie.
Inicjatywa Fundacji została doceniona przez ekspertów, czego wyrazem było przyznanie jej w 2024 roku nagrody w konkursie „Plan dla edukacji” w kategorii kondycja psychiczna.
Program „Ja w świecie emocji” powstał jako odpowiedź na fakt, że jeszcze dwa lata temu w Polsce brakowało kompleksowego narzędzia wspierającego nauczycieli wychowawców, co często prowadziło do traktowania godziny wychowawczej jako „godziny na przeczekanie” lub dodatkowych zajęć przedmiotowych.
Program dostarcza gotowy rozkład 36 lekcji przeznaczonych dla klas 5–8 szkół podstawowych, wraz z kompletną obudową metodyczną. Jego celem jest wspieranie nauczyciela w rozwijaniu kluczowych kompetencji społecznych uczniów, z naciskiem na fundamentalną umiejętność, jaką jest zarządzanie emocjami. Gotowe narzędzia pozwalają nauczycielom:
- Zaplanować systematyczną pracę z nastolatkami.
- Zaopiekować się ich potrzebami emocjonalnymi.
- Skutecznie zintegrować klasę.
- Budować pozytywne relacje z otoczeniem i rozpoznawać potencjał uczniów.
Przedstawicielka Fundacji Uniwersytet Dzieci w Klasie podkreśla, że pierwszym krokiem w kierunku zachowania zdrowia psychicznego jest rozwijanie inteligencji emocjonalnej. Dlatego tak kluczowe jest tworzenie bezpiecznych przestrzeni w szkołach, w których uczniowie nauczą się rozpoznawać i przeżywać emocje w zdrowy sposób, a także budować odporność psychiczną i empatię. Zauważa, że wymaga to systematycznej, świadomej pracy, a nie działań doraźnych.
Badanie przeprowadzone metodą ankiety wśród nauczycieli realizujących program w roku szkolnym 2024/2025 miało na celu ocenę wpływu programu na rozwój umiejętności wychowawczych kadry i kompetencji społecznych uczniów. Wyniki są bardzo obiecujące:
- 77% respondentów poszerzyło wiedzę o budowaniu kompetencji społecznych.
- 71% pogłębiło umiejętność budowania pozytywnych relacji w klasie.
- 65% lepiej poznało swoich uczniów i wzmocniło więzi w zespole klasowym.
- 67% wzmocniło współpracę w zespole nauczycielskim.
Raport „Emocje. Przedmiot obowiązkowy” to nie tylko diagnoza problemów, takich jak narastający kryzys zdrowia psychicznego pogłębiany przez presję osiągnięć czy życie w sieci, ale przede wszystkim prezentacja sprawdzonych rozwiązań i rekomendacji. Zdaniem Fundacji, dokument ten ma służyć jako kompas dla edukatorów w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości szkolnej.
Osobista relacja jednej z nauczycielek, realizującej program w szkole podstawowej w Borkach, doskonale ilustruje transformacyjny potencjał programu. Przyznała, że jej klasa początkowo była skonfliktowana, zamknięta w sobie i naznaczona niską samooceną uczniów. Jednak dzięki zajęciom z programu, uczniowie przełamali bariery, stali się bardziej ciekawi siebie nawzajem i otwarci. Wyraźnie poprawiło się również ich myślenie o własnych mocnych stronach.
Z raportem, wnioskami i metodologią można zapoznać się TUTAJ.
Źródło: IP