Wojewoda: Dyrektor szkoły nie jest stroną postępowania o przyznanie samorządowego stypendium uczniowi, a tym samym nie ma możliwości składania stosownych wniosków.
Wojewoda Śląski, posługując się przepisami ustawy o systemie oświaty, przyjrzał się uchwalonemu przez jedną z gmin regulaminowi udzielania pomocy dzieciom i młodzieży pobierającym naukę na terenie tej jednostki. W związku z art. 90t tej ustawy, określenie szczegółowych warunków udzielania tej pomocy następuje po uprzednim przyjęciu regionalnego czy lokalnego programu wspierania edukacji czy wyrównywania szans. Stanowienie warunków oraz trybu postępowania w takich sprawach odbywa się z uwzględnieniem szczególnej formy, która wywiera realny wpływ na to, jakiego rodzaju kryteria i porządek działania mogą zostać uchwalone przez organ jednostki samorządu terytorialnego.
W tym przypadku problem wywiązał się w związku z brzmieniem jednego z przepisów uchwały, w którym rada gmina postanowiła, że wniosek o przyznanie stypendium dla ucznia może złożyć dyrektor szkoły. Taki zapis godzi w naturę postępowania tego typu, które - jak wynika z licznych orzeczeń sądowych - stanowi postępowanie administracyjne, które kończy się wydaniem decyzji administracyjnej. Co za tym idzie, oprócz przepisów ustaw oświatowych, konieczne staje się sięgnięcie do kodeksu postępowania administracyjnego. Z jego przepisów wynika natomiast, że postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu (na podstawie art. 61 § 1 i 2). Organ administracji publicznej może uczynić tak tylko wyjątkowo, z uwagi na szczególnie ważny interes strony, co nie zwalnia go jednak z obowiązku uzyskania zgody tej strony w toku postępowania.
Kim zatem jest strona? Otóż, w świetle przepisów k.p.a., pojęcie to odnosi się do każdego, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Nietrudno zatem stwierdzić, że stypendium mające trafić do kieszeni ucznia, należy do obszaru interesu jego, a nie dyrektora szkoły. Tym samym, nie będąc stroną, dyrektor szkoły nie jest uprawniony do tego, aby inicjować postępowanie administracyjne w sprawie stypendium oferowanego uczniom przez właściwe organy jednostek samorządu terytorialnego. Sugerujący taką możliwość zapis w uchwale rady gminy został zatem uznany za istotne, nieakceptowalne naruszenie prawa. Poskutkowało to stwierdzeniem nieważności uchwały w tej części, w której umieszczony został wspomniany wyżej przepis.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z 1 sierpnia 2025 r. (sygn. NPII.4131.1.482.2025)
