Wojewoda: Z przepisu art. 72 ust. 1 Karty Nauczyciela zawiera dwie delegacje, na podstawie których tworzy się akty prawa miejscowego. Choć dotyczą jednego zagadnienia, tj. zapewnienia dodatkowej pomocy zdrowotnej dla nauczycieli, wymagają podjęcia działań dwóch różnych rodzajów.
Wojewoda Warmińsko-Mazurski rozpatrzył przyjętą przez jedną z jednostek samorządu terytorialnego uchwałę w sprawie określenia rodzajów świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej oraz warunków i sposobu ich przyznawania. Akt wydany na podstawie art. 72 ust. 1 Karty Nauczyciela nie mógł jednak zostać zaakceptowany. Jak określono w rozstrzygnięciu nadzorczym, organ wydający uchwałę uznał zapewne, że co nie jest zakazane, to jest dozwolone. Tworząc akty prawa miejscowego na podstawie i w granicach upoważnienia ustawowego, o tej regule należy zapomnieć.
Jednym ze stwierdzonych błędów było objęcie programem pomocy zdrowotnej wyłącznie nauczycieli zatrudnionych na co najmniej 1/2 etatu, co nie znajduje uzasadnienia w przepisie upoważniającym, który traktuje nauczycieli równo - bez względu na wymiar świadczonej przez nich pracy. Drugim przekroczeniem prawa stwierdzonym w samorządowej uchwale było natomiast postanowienie, w świetle którego fundusz zdrowotny miały tworzyć środki finansowe wyodrębnione w budżecie jednostki, z wyraźnym przeznaczeniem na pomoc zdrowotną dla nauczycieli.
W tym miejscu Wojewoda powołał się na niedawne orzecznictwo, a konkretnie na fragment wyroku NSA z 19 marca 2025 r. (sygn. III OSK 2599/24), w którym Sąd stwierdził, że Karta Nauczyciela nakazuje organom prowadzącym szkoły coroczne przeznaczenie w budżetach odpowiednich środków finansowych z przeznaczeniem na pomoc zdrowotną dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej. Dopiero w dalszej części delegacji ustawowej zawartej w tym przepisie wskazano, że organy prowadzące szkoły określają rodzaje świadczeń przyznawanych w ramach tej pomocy oraz warunki i sposób ich przyznawania to oznacza, że wysokość środków finansowych na tę pomoc powinna być niejako "z góry" objęta uchwałą budżetową.
Upraszczając ten zapis, należy przyjąć, że w art. 72 ust. 1 Karty Nauczyciela upoważniono do podjęcia dwóch zadań. Pierwszym jest zobowiązanie do objęcia w uchwale budżetowej kwot przeznaczonych na pomoc zdrowotną dla nauczycieli, zaś drugim - podjęcie aktu prawa miejscowego określającego rodzaje świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej, jak również warunki i sposób ich przyznawania. Skoro zaś przepis skonstruowano w ten sposób - oznacza to, że wzmianka o wysokości przygotowanych środków finansowych nie może znaleźć się w tym akcie, w którym stanowi się o organizacyjnych aspektach udzielania nauczycielom pomocy. Kwestie związane bezpośrednio z pieniędzmi, pozostawia się uchwale budżetowej.
Błędy, jakich dopuścił się organ samorządu, doprowadziły do stwierdzenia przez Wojewodę częściowej nieważności badanego aktu.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z 30 czerwca 2025 r. (sygn. PN.4131.126.2025)
