19 projektów uzgodnionych i 6 odesłanych na zespoły robocze – to bilans ostatniego posiedzenia plenarnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się 29 marca br. w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Obradom współprzewodniczyli – Mariusz Błaszczak, minister spraw wewnętrznych i administracji oraz Marek Olszewski, przewodniczący Zarządu Związku Gmin Wiejskich RP, wójt gminy Lubicz.

Związek Powiatów Polskich reprezentowali: Zbigniew Deptuła, członek zarządu ZPP, starosta makowski, Rudolf Borusiewicz, dyrektor biura ZPP oraz jego zastępca Grzegorz Kubalski.

O niepokojących zmianach

Na wniosek strony samorządowej, posiedzenie rozpoczęła dyskusja na temat niepokojących zmian w ustroju samorządowym, takich jak ograniczanie kadencyjności czy dążenie do centralizacji państwa. Wiele obaw i wątpliwości zostało wyartykułowanych podczas Forum Samorządowego, które odbyło się 16 marca w Warszawie, o czym poinformował stronę rządową Marek Olszewski. O Forum pisaliśmy TUTAJ.

Marek Olszewski wyjaśniał, że działania związane z centralizowaniem zadań publicznych nie są w ocenie przedstawicieli samorządów do pogodzenia z tym ustrojem państwa, do którego przywykli, tworząc samorząd przez 27 lat. Jednocześnie zaznaczył on, że strona samorządowa widzi konieczność dokonania zmian w prawie, o co od lat postuluje, proponując utworzenie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Samorządu Terytorialnego. Natomiast, co podkreślał Marek Olszewski, proces legislacyjny musi odbywać się z poszanowaniem reguł konstytucyjnych, bo to są pewne elementarne zasady, których obrona jest potrzebna, i które powinny być przestrzegane dla dobra wszystkich obywateli państwa polskiego.

Następnie głos zabrali przedstawiciele poszczególnych korporacji samorządowych.

Adam Struzik, wiceprezes zarząd Związku Województw RP, marszałek województwa mazowieckiego zwracał uwagę na przeniesienie na podstawie poselskiego projektu, odpowiedzialności za wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego ponownie do Ministerstwa Rolnictwa. O tym, że samorządy województw nie będą już uczestniczyły w procesie zagospodarowania środków finansowych pochodzących z odpisu od totalizatora sportowego przeznaczonych na bazę sportową, samorządy dowiedziały się z listu ministra sportu. Czynności te będą odbywały się wyłącznie przez Ministerstwo. Adam Struzik wspomniał także o poselskim projekcie ustawy Prawo ochrony środowiska, który prowadzi do upaństwowienia wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Zmiana spowoduje, że samorządy województw będą zbierały środki finansowe na korzystanie ze środowiska, ale nie będą miały realnego wpływu na ich wydatkowanie. To zaś wpłynie na możliwości kreowania polityki ekologicznej na poziomie województw.

Marszałek przypomniał ponadto, że strona samorządowa chciałaby, aby wszystkie projekty, nie tylko rządowe, które dotyczą samorządów, były opiniowane przez KWRiST.

Krzysztof Żuk, członek zarządu Unii Metropolii Polskich, prezydent Lublina przybliżył przyjęty przez Unię apel o opanowanie chaosu przy projektowaniu zmian ustrojowych w samorządzie terytorialnym. Ponadto przypomniał, że zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, Komisja rozpatruje problemy związane z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego i z polityką państwa wobec samorządu terytorialnego, a także sprawy dotyczące samorządu terytorialnego znajdujące się w zakresie działania Unii Europejskiej i organizacji międzynarodowych, do których Rzeczpospolita Polska należy. Jak podawał, podkreślenie słowa państwa oznacza m.in. analizowanie wszystkich aktów prawnych, także poselskich na forum Komisji.

Jacek Karnowski, członek zarządu Związku Miast Polskich, prezydent Sopotu zwracał uwagę na reformę oświaty, która, jak tłumaczył powoduje chaos i przerzucanie odpowiedzialności za jej organizację na samorząd, a także generuje koszty. Podnosił także kwestie tworzenia metropolii warszawskiej na siłę przy jednoczesnym odmawianiu tworzenia metropolii na przykład na Pomorzu.

Zbigniew Deptuła przypominał, że jak do tej pory powiaty wszystkie zadania zlecone wykonują odpowiedzialnie i dobrze. Dlatego z niepokojem patrzą na zapowiedzi zmian w prawie. W szczególności dotyczy to zmian w powiatowych urzędach pracy. Podobnie jak i likwidacji powiatowych inspektoratów nadzoru budowlanego, która nie tylko zmniejszy nadzór, ale wygeneruje dodatkowe koszty związane m.in. z koniecznością dojazdu inspektora okręgowego do inwestycji. Niekorzystne są także zmiany mające na celu odzespolenie stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz odebranie starostom nadzoru nad stacjami kontroli pojazdów. Jednocześnie Zbigniew Deptuła, zadeklarował, że starostwie są skłonni przyjmować więcej nowych zadań zleconych, przy zapewnieniu adekwatnych do ich realizacji środków.

Wojciech Długoborski, prezes zarządu Unii Miasteczek Polskich, zastępca burmistrza gminy Chojna, podkreślał rolę KWRiST, jako miejsca właściwego do omawiania wszelkich spraw dotyczących samorządu.

Zygmunt Frankiewicz, prezes zarządu Związku Miast Polskich, prezydent Gliwic posługując się statystykami, udowadniał, że zmiany w ordynacji wyborczej nie przyniosą pozytywnych efektów.

Władze państwowe

Do przedstawionych argumentów strony samorządowej odniósł się minister Mariusz Błaszczak. Przypomniał, że zarówno samorządowcy, jak i rząd, działają na podstawie i w granicach prawa. Podkreślał, że prawa nie stanowi KWRiST, tylko parlament RP. W jego ocenie wszystkie projekty, które wychodzą z rządu, są z konsultowane z stroną samorządową. Natomiast posłowie mają prawo do wnoszenia projektów aktów prawnych, czego nie wolno im odbierać. W odniesieniu do ograniczania kadencyjności w samorządach, minister powiedział, że nikt nie jest niezastąpiony, ani przypisany do jednego miejsca – wiedzę można wykorzystywać w różnych miejscach. W ocenie ministra, dwie kadencja zapewniają stabilność zarządzania. Odnosząc się do zarzutów samorządowców o upaństwowieniu, Mariusz Błaszczak stwierdził, że nie należy przeciwstawiać rządu samorządowi a samorządu rządowi, gdyż zarówno rząd jak i samorząd to władze państwowe, wybierane przez obywateli. Dyskusja tyczy się jedynie podziału kompetencji między rządem i samorządem.

Projekty uzgodnione

1. Projekt programu wieloletniego pod nazwą „Niepodległa” na lata 2017-2021 wraz z projektem uchwały Rady Ministrów (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego).
2. Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona przechowywanego i przewożonego zabytku wpisanego na Listę Skarbów Dziedzictwa.
3. Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie typów szkół artystycznych publicznych i niepublicznych.
4. Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zmieniającego rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego w publicznych szkołach i placówkach artystycznych.
5. Projekt ustawy o wykonywaniu niektórych czynności organu centralnego w sprawach rodzinnych z zakresu obrotu prawnego na podstawie prawa Unii Europejskiej i umów międzynarodowych oraz o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego i niektórych innych ustaw (Ministerstwo Sprawiedliwości).
6.  Projekt ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji).
7.  Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu i warunków organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.
8.  Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie licytacji elektronicznej w postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Ministerstwo Finansów).
9. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie badań lekarskich kandydatów do szkół ponadgimnazjalnych lub wyższych i na kwalifikacyjne kursy zawodowe, uczniów tych szkół, studentów, słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz uczestników studiów doktoranckich.
10. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego.
11. Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (UD 175) (Ministerstwo Zdrowia).
12. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Poleskiego Parku Narodowego (Min. Środowiska).
13. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie gromadzenia i udostępniania informacji geologicznej.
14. Projekt ustawy o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Min. Infrastruktury i Budownictwa).
15. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie kontroli Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego.
16. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie udostępniania infrastruktury kolejowej.
17. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie kontroli ośrodków szkolenia kierowców.
18. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa zmieniającego rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków.
19. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa zmieniającego rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 9 lipca 2014 r. w sprawie udostępniania materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, wydawania licencji oraz wzoru Dokumentu Obliczenia Opłaty.

Na zespoły robocze Komisji trafią:

1. Projekt zmian Umowy Partnerstwa (Ministerstwo Rozwoju).
2. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz niektórych innych ustaw (Ministerstwo Sprawiedliwości).
3. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze skróceniem okresu przechowywania akt pracowniczych oraz ich elektronizacją (Ministerstwo Rozwoju).
4. Projekt ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw (UD 125) (Ministerstwo Zdrowia).
5. Projekt ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów (Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa).
6. Propozycja podziału rezerwy subwencji ogólnej, o której mowa w art. 26 ust.1 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach JST.