Regionalne organizacje samorządowe, reprezentowane na spotkaniu Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Samorządowych 28-29 października w Zielonej Górze i Nowej Soli przyjęły stanowisko w sprawie obu wspomnianych projektów ustaw.

 Pomysły bez należytego przygotowania i analiz, nie poprawią samorządu

W opinii przedstawicieli organizacji samorządowych, istotne zmiany w funkcjonowaniu samorządu terytorialnego mogą być dokonywane jedynie z bardzo ważnych powodów. Wcześniej należy przeprowadzić głębokie badania funkcjonowania systemu samorządu gminnego (w całym kraju, a jeśli to niemożliwe w starannie wybranych miastach i gminach) i przeprowadzić analizy porównawcze z rozwiązaniami sprawdzonymi w innych demokratycznych państwach. Następnie trzeba przeprowadzić symulację skutków nowych rozwiązań i pilotażowe wdrożenie na niewielką skalę. Z uwagi na społeczny zasięg projektowanych zmian, należy ogłosić plany i wyniki analiz oraz przeprowadzić publiczną debatę. - Powyższych wymogów nie spełniają: poselski projekt z dnia 30 lipca 2013 r. ustawy o powiecie metropolitalnym oraz prezydencki projekt z dnia 30 sierpnia 2013 r. ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz zmianie niektórych ustaw – czytamy w stanowisku. Samorządowcy twierdzą, iż "w oparciu o nasze ponad 23-letnie doświadczenia stwierdzamy, że proponowane zmiany nie poprawią sytuacji gminnych wspólnot samorządowych. Nie zostały też przeprowadzone wdrożenia pilotażowe. Uważamy, że tworzenie w tej sytuacji nowych struktur i bytów prawnych jest nieuzasadnione.

... i są sprzeczne z konstytucją

Podstawą do sformułowania krytycznego stanowiska jest dla regionalnych organizacji samorządowych konstytucja, a zwłaszcza art. 15, 16, 87 oraz rozdział VII (art. 163-172), odczytywane w kontekście całości tekstu i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Konstytucja definiuje wspólnotę samorządową jako ogół mieszkańców danej jednostki. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina, która wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego nie zastrzeżone dla innych JST. Gminnymi wspólnotami samorządowymi są miasta na prawach powiatu i pozostałe gminy.

W opinii samorządowców, po pierwsze czwarty szczebel samorządu, ustanawiany w konkretnych metropoliach decyzją rządu, odbierze strategicznie istotne kompetencje miastom w największych aglomeracjach, zwłaszcza w województwie śląskim. Tymczasem Konstytucja RP kładzie nacisk na ustrój przedstawicielski JST, w którym zadania jednostki wykonywane są za pośrednictwem organów stanowiącego i wykonawczego.

Po drugie, konstytucja przyznając członkom wspólnoty samorządowej prawo decydowania w drodze referendum, nie zastępuje nim aktów prawa miejscowego stanowionych przez organy wybieralne. - Z zachowaniem nadrzędności konstytucji, ustaw, ratyfikowanych umów międzynarodowych i rozporządzeń to akty prawa miejscowego są źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze działania organów, które je ustanowiły. – uzasadniają swoja opinię.

Zdaniem samorządowców, którzy spotkali się w Nowej Słupi, referendum tematyczne bez progu frekwencyjnego jest bardzo szkodliwą propozycją. Może ono zdemolować stabilność pracy zarówno rad jak i organów wykonawczych. Istnieje zagrożenie, że takie rozwiązanie może ulegać agresywnemu lobbingowi lub nawet działaniom korupcyjnym. Jest niedopuszczalne, aby w gminie w takim referendum niewielki odsetek mieszkańców podejmował merytoryczne decyzje wiążące dla całej wspólnoty i jej organów.

Źródło: lubuskiegminy.pl