Obszary metropolitalne – możliwość tworzenia obszarów metropolitalnych przewiduje art. 3 ust. 2 lit. c ustawy 7/1985 z 3 kwietnia 1985 r. o ustroju lokalnym. Art. 43 powołanej ustawy definiuje obszary metropolitalne jako samorządy lokalne zgrupowane wokół miast stanowiących duże aglomeracje miejskie, pomiędzy którymi istnieją związki ekonomiczne i społeczne, które czynią koniecznym wspólne planowanie i koordynację realizacji zadań i świadczenia usług. Decyzję o utworzeniu obszaru metropolitalnego podejmują wspólnoty autonomiczne, określając zasady jego funkcjonowania. Ustawa o ustroju lokalnym nakazuje jednak, by w zarzadzaniu obszarem miały udział wszystkie gminy tworzące obszar. Obecnie oficjalnie funkcjonują 3 takie obszary (Obszar Metropolitalny Barcelony oraz dwa obszary sektorowe w Walencji). Niezależnie od tego nieoficjalnie funkcjonują inne obszary metropolitalne (przykład to madrycki obszar metropolitalny, będący jedną z największych aglomeracji w Europie), nie mają one jednak charakteru sformalizowanego.
Związki gmin – możliwość tworzenia związków gmin przewiduje art. 3 ust. 2 lit. d ustawy o ustroju lokalnym. Celem jest wspólna realizacja zadań publicznych. Związek posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. Obecnie funkcjonuje przeszło 1000 takich związków. W ostatnim czasie, w związku z trwającymi w Hiszpanii kryzysem ekonomicznym, rząd opracował projekt reformy samorządu terytorialnego, której celem miało być ograniczenie wydatków na funkcjonowanie administracji publicznej. Jednym z zaproponowanych sposobów na ograniczenie wydatków była likwidacja związków międzygminnych. Pojawiły się zarzuty, że ich istnienie prowadzi do dublowania się administracji. Ostatecznie wypracowano rozwiązanie, na podstawie którego, ulec mają likwidacji związki, których istnienie nie będzie uzasadnione ekonomicznie.
Stowarzyszenia – możliwość ich tworzenia przewiduje piąte postanowienie dodatkowe do ustawy o ustroju lokalnym. Stowarzyszenia mają na celu promowanie wspólnot lokalnych i obronę ich interesów. Stowarzyszenia takie działają w oparciu o własny statut. Zasadą działania jest udział członków w działalności stowarzyszenia oraz prawo do udziału w jego władzach zarządzających. Przykładem takiego stowarzyszenia jest Hiszpańska Federacja Gmin i Prowincji (Federación Española de Municipios y Provincias). Federacja powstała w 1985 r., grupuje przeszło 7 tys. podmiotów i reprezentuje interesy 90% hiszpańskich samorządów lokalnych. W ramach Federacji funkcjonują sieci sektorowe współpracy terytorialnej m.in.: Hiszpańska Sieć Miast dla Klimatu, Hiszpański Sekcja EUR-ACOM (sieć mająca na celu rozwiązanie problemów gospodarczych regionów dotkniętych kryzysem węglowym), Hiszpańska Sieć Zdrowych Miast, czy Sekcja Władz Lokalnych na rzecz Biologicznej Różnorodności.
Źródła: http://ssweb.mpt.es/; Ley 7/1985 2.04.1985 Reguladora de las Bases de Régimen Local, BOE tekst skonsolidowany z 23 maja 2013 r.; "El Gobierno suaviza la reforma local" Luis Angelo Sanz, El Mundo 16.06.2013; www.femp.es.
