Zgodnie z art. 3a ustawy o samorządzie powiatowym w przypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla powiatu mogą być przeprowadzane na jego terytorium konsultacje z mieszkańcami powiatu. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami powiatu określa uchwała rady powiatu. Analogiczne przepisy zawiera ustawa o samorządzie powiatowym.
Większa świadomość z zakresie możliwości korzystania z bardziej rozwiniętych technik badania opinii publicznej oraz rozwój nowych technologii przekłada się na szukanie przez niektóre samorządy lokalne nowych sposobów komunikacji z mieszkańcami i otrzymywania od nich informacji zwrotnej. Przykładowo Rada Miasta Szczecina (uchwała nr XVII/479/12 z dnia 26 marca 2012 r. wprowadziła:
- otwarte spotkania z mieszkańcami (spotkania konsultacyjne), które odbywają się po godzinie 16 w dni robocze oraz w dni wolne od pracy,
- badania opinii mieszkańców poprzez umieszczenie projektu aktu prawa miejscowego, projektu dokumentu (lub założeń do projektu dokumentu), propozycji rozwiązania ważnej sprawy dla gminy na stronie internetowej urzędu i przyjmowanie uwag na piśmie za pomocą m.in. poczty elektronicznej, formularza zgłoszenia uwagi, formularza ankietowego itp.,
- warsztaty dla mieszkańców gminy, umożliwiających zdobycie wiedzy na temat konsultowanego przedsięwzięcia i wypracowanie rozwiązań,
- zebrania przedstawicielami organizacji pozarządowych działających na terenie gminy,
- przekazanie do zaopiniowania projektu dokumentu organizacjom pozarządowym lub instytucjom,
- zogniskowane wywiady grupowe,
- badania reprezentatywnych grup społecznych,
- inne formy uzasadnione potrzebami i celami konsultacji.
Szczeciński samorząd wyszedł poza tradycyjne formy konsultacji z mieszkańcami takie jak organizacja spotkań czy wypełnianie ankiet w urzędzie. Ciekawą formę konsultacji zaproponował swoim mieszkańcom Tarnów, uruchamiając tarnowski Portal Konsultacji Społecznych. Na stronie można zarówno otworzyć dyskusję na dany temat, jak i wziąć udział w konsultacjach. Wydaje się, że niestety nie do końca narzędzie jest wykorzystywane, chociaż można zauważyć popularne tematy, które szczególnie elektryzują mieszkańców. Takim obszarem jest np. komunikacja miejska.
