Rada powiatu ma prawo powiązać wysokość diet radnych z ich obecnością na posiedzeniach rady, komisji lub zarządu – tak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 lipca 2012 r. (III SA/Lu 203/12).
Rada Powiatu X, na podstawie art. 21 ust. 4 w związku z ust. 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, podjęła uchwałę w sprawie ustalenia wysokości diet radnych i określenia stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu niebędącego własnością powiatu. Na powyższą uchwałę skargę do WSA w Lublinie wniosło dwóch radnych podnosząc, że przekazanie przewodniczącemu rady uprawnień do obniżenia diety za nieobecność na sesji i posiedzeniach komisji, a także udzielania zgody na opuszczenie sali obrad w trakcie sesji, przekracza zakres uprawnień wynikających z art. 14 ustawy o samorządzie powiatowym. W odpowiedzi na skargę Rada Powiatu wniosła o oddalenie skargi, podnosząc, że zaskarżona uchwała wprowadza proste i czytelne regulacje w zakresie prawa radnych do diet. Uchwała wprowadza zasadę, że dieta przysługuje radnemu w zależności od pełnionej funkcji i uczestniczenia w pracy organów oraz ustala reguły kiedy dieta ulega obniżeniu i w jakim stopniu. Z uchwały wynika również upoważnienie przewodniczącego rady do przywrócenia radnemu w uzasadnionych przypadkach pełnej wysokości diety, pomimo jego nieobecności na posiedzeniach organów kolegialnych.
W ocenie WSA w Lublinie zaskarżona uchwala odpowiada prawu.
Analiza uchwały prowadzi do wniosku, że jedynym kryterium branym pod uwagę przy obniżeniu diety przysługującej radnemu za dany miesiąc kalendarzowy jest kryterium obecności radnego odpowiednio na sesji Rady lub na posiedzeniu komisji bądź Zarządu Powiatu.
Z art. 21 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym wnika, że radny obowiązany jest brać udział w pracach organów powiatu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych, do których został wybrany lub desygnowany. Powyższa regulacja zobowiązuje zatem radnych do czynnego udziału w pracach rady, komisji rady, zarządu i w innych strukturach powiatu.
W kwestii ustalania zasad wypłacania diet radnym, rada powiatu jest całkowicie suwerenna. Jedyny wyjątek dotyczy określenia maksymalnej wysokości diet wypłacanych radnym. Sprawy te reguluje Rada Ministrów w formie rozporządzenia. Inaczej mówiąc, rada powiatu może dowolnie określić wysokość diet wypłacanych radnym.
Skoro rada powiatu ma swobodę w kwestii ustalania zasad wypłacania diet radnym, to nie narusza prawa, ustalenie przez Radę Powiatu X, że w przypadku uchylania się radnego od obowiązków związanych z wykonywaniem mandatu, a które to obowiązki wynikają z przepisów ustawy, dieta przysługująca za dany miesiąc kalendarzowy zostanie obniżona. Postanowienia uchwały dotyczące obniżenia diety, stanowią próbę powiązania radnego z jego faktyczną pracą w organach kolegialnych. Zaskarżone regulacje nie mają charakteru sankcji i nie dyskryminują żadnej grupy radnych, gdyż jak już stwierdzono powyżej, jedynym kryterium obniżenia diety jest obecność na sesjach rady lub posiedzeniach komisji, zarządu.
Podkreślić jeszcze w tym miejscu należy, że o obniżeniu diet decyduje rada, jako organ kolegialny w drodze uchwały, a nie przewodniczący rady. Rola przewodniczącego rady w wykonywaniu postanowień uchwały dotyczących obniżenia diet radnym, w przypadku uchylania się od obowiązków związanych z wykonywaniem mandatu polega na sprawdzeniu listy obecności.
Wyrok jest nieprawomocny.
Źródło: Orzecznictwo NSA
