Liczba rodzin w Polsce wynosi około 11 mln, z tego około połowy stanowią małżeństwa z dziećmi, około 1/4 to są małżeństwa bezdzietne, około 20% to są samotne matki.
Tak wynika z informacji przedstawionej 19 maja br. przez Marcina Zielenieckiego, wiceministra rodziny, pracy i polityki społecznej podczas posiedzenia sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
Jak przypomniał minister, zgodnie z wynikami Narodowego Spisu Powszechnego liczba rodzin w Polsce wynosi około 11 mln, z tego około połowy stanowią małżeństwa z dziećmi, około 1/4 to są małżeństwa bezdzietne, około 20% to są samotne matki.
Jeżeli z kolei chodzi o strukturę rodzin, około 1/4 (26,5%) stanowią rodziny z jednym dzieckiem i jest to dominujący w Polsce model rodziny (około 2,9 mln rodzin). Natomiast 17,5% to rodziny według modelu 2+2, to jest około 1,9 mln rodzin. Rodziny z trójką dzieci stanawią 4,2% w liczbie około 500 tys. – i rodziny, w skład których wchodzi czwórka i więcej dzieci, to jedynie 1,4%, co stanowi liczbę 200 tys. rodzin.
- Sytuację ekonomiczną polskich rodzin ilustrują takie wskaźniki jak wysokość dochodu rozporządzalnego gospodarstw domowych z dziećmi. Można powiedzieć, że jest ona na zbliżonym poziomie i wynosi od 4,4 tys. zł do 4,9 tys. zł – podawał.
Drugim z takim parametrów jest dochód rozporządzalny na osobę w rodzinie. Jest on najwyższy w gospodarstwach domowych jednoosobowych i w gospodarstwach domowych osób bezdzietnych, wynosi odpowiednio 2 tys. zł i 1,9 tys. zł. Wraz ze wzrostem liczby dzieci poziom dochodu rozporządzalnego na osobę w rodzinie spada.
- Można powiedzieć, że rodzina z trójką dzieci ma do dyspozycji około 800 zł na osobę w rodzinie – tłumaczył Marcin Zieleniecki.
W temacie źródeł dochodów w gospodarstwach domowych z dziećmi mamy dwa dominujące źródła dochodów: praca najemna oraz praca na własny rachunek.
W kwestii wydatków w 2014 r. najniższy udział w dochodzie rozporządzalnym występował wśród małżeństw bezdzietnych – około 80%, małżeństw z jednym dzieckiem – na podobnym poziomie 80% oraz wśród małżeństw z dwójką dzieci na utrzymaniu – około 82%. Najwyższy udział występował z kolei wśród samotnych rodziców – 95% oraz w gospodarstwach jednoosobowych – 89%. W przypadku małżeństw z trójką i większą liczbą dzieci ten udział wynosił 85%.
- Jeżeli chodzi o struktury wydatków wszystkich typów rodzin, najważniejsze miejsce odgrywają w tych strukturach koszty wyżywienia, które stanowią 22-28% wydatków a także koszty stałe związane z użytkowaniem mieszkania na poziomie 18-25% - wyliczał minister Marcin Zielenicki.
Według danych GUS w 2015 r. spadł poziom ubóstwa skrajnego i relatywnego, zmalało także zagrożenie ubóstwem ustawowym. W żadnym typie rodziny nie było ono niższe niż zagrożenie ubóstwem skrajnym. Oznacza to, że wszystkie rodziny zagrożone funkcjonowaniem poniżej minimum egzystencji były uprawnione do korzystania z pomocy państwa.
Odnosząc się do działań Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w latach 2015 i 2016 w zakresie poprawy sytuacji rodzin ubogich, to należy do nich zaliczyć podniesienie kryterium dochodowego w ustawie o pomocy społecznej. Chodzi o zmiany, które zostały wprowadzone od 1 października 2015 r. Podobna operacja została przeprowadzona w ustawie o świadczeniach rodzinnych. - Ona została rozłożona w czasie, bo ma charakter dwuetapowy. Pierwszy etap został wprowadzony z dniem 1 listopada 2015 r., w roku 2017 czeka nas realizacja drugiego etapu – przypominał minister.
Kolejny krok stanowi wzrost wartości świadczeń rodzinnych, który miał miejsce od 1 listopada 2015 r. Kolejnym jest wprowadzenie od 1 stycznia br. zasady „złotówka za złotówkę” w sytuacji, gdy dochód na osobę w rodzinie przekracza kwotę kryterium dochodowego w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych. - Ta zasada oznacza, że nie następuje automatyczna utrata prawa do świadczenia, tylko – można powiedzieć – to świadczenie ulega częściowemu zmniejszeniu – wyjaśniał minister. Innym jeszcze działaniem jest świadczenie rodzicielskie, adresowane do osób wychowujących dzieci w okresie po urodzeniu dziecka, które nie korzystają z prawa do urlopu macierzyńskiego czy urlopu rodzicielskiego, w wysokości 1 tys. zł. - Chyba można powiedzieć, że najistotniejszym elementem tych działań, które zmierzają do przeciwdziałania wykluczeniu ekonomicznemu polskich rodzin, jest rozpoczęcie z dniem 1 kwietnia realizacji rządowego programu „Rodzina 500 plus” – twierdził.
W tym okresie były kontynuowane również działania rozpoczęte wcześniej. Chodzi o realizację resortowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do 3 lat „Maluch”, programu „Asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej”, programu Karta Dużej Rodziny, programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020, Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa na lata 2014-2020, „Programu wspierającego rozwiązywanie problemu bezdomności”, programu „Oparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi, programu „Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie”. Stworzono też program „Aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu – nowy wymiar 2020”, który ma zacząć działać już w bieżącym roku.
