17 marca w Senacie na spotkaniu zorganizowanym przez Senatora Mieczysława Augustyna zaprezentowano projekt ustawy o pomocy osobom niesamodzielnym. Inicjatywa jest na etapie przed złożeniem jej do Sejmu. Obecnie autorzy ustawy zbierają uwagi do projektu oraz zbierają podpisy pod petycją popierającą wprowadzenie nowych rozwiązań. Większość zadań przewidzianych w projekcie mają wykonywać gminy.
Celem przyszłej ustawy jest zwiększenie dostępności, poprawa kompleksowości i ciągłości usług opiekuńczych dla osób zależnych od pomocy innych. Drogą do tego jest ustanowienie katalogu świadczeń adresowanych zarówno do osób niesamodzielnych jak i ich bliskich. Byłyby one przeznaczone, w formie czeku opiekuńczego lub refundacji kwalifikowanych kosztów opieki, na zakup dóbr i usług wspomagających wysiłki rodzin i gmin w opiece nad osobami niezdolnymi do samodzielnej egzystencji. System ustalania stopnia niesamodzielności (orzekanie – trzy stopnie), wysoka wartość świadczeń (od 650 do 1000 zł), wzbogacenie form usług (teleopieka, opieka wytchnieniowa, urlop opiekuńczy), asystent osoby niesamodzielnej jako nowy zawód, otwarty, konkurencyjny rynek usług, uspołeczniony system kontroli jakości i przeciwdziałania nadużyciom oraz realistycznie zbudowany system finansowania – to zasadnicze rozstrzygnięcia projektu.
Idea jest szczytna, pytanie tylko jak ją sfinansować
Zadania przewidziane w projekcie mają być realizowane jako zadania własne gmin. I tu może pojawić się problem. Skutkom finansowym wdrożenia ustawy poświęcono sporo miejsca w uzasadnieniu projektu. Niestety w samym projekcie zapisy dotyczące ewentualnego dofinansowania z budżetu państwa nowych zadań własnych są na tyle ogólne, że tak naprawdę nie wiadomo na jakie wsparcie samorządy będą mogły liczyć. Projekt przewiduje udzielenie samorządom dotacji na realizację zadań, nie określa jednak jaki miałby to być poziom (przypomnijmy, że ustawa o finansach publicznych określa tylko górny maksymalny próg wysokości dotacji z budżetu państwa na realizację zadań własnych) oraz nie przewiduje mechanizmu podziału środków. Autorzy projektu inicjatywa w zakresie ustalenia algorytmu podziału środków pozostawiają ministrowi pracy i polityki społecznej oraz ministrowi finansów.
Jeżeli chodzi o powiaty, zastrzeżenia budzi finansowanie nowych zadań powiatowych zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności tj. wydawania orzeczeń o stopniu niesamodzielności. Uczestnicy spotkania wskazali, że już dzisiaj orzecznictwo jest niedofinansowane, stąd szacowanie kosztów realizacji nowego zadania nie może opierać się o aktualne dane o wysokości dotacji. Ponadto obecna na spotkaniu przedstawicielka ZPP wskazała, że jednoczesne wejście w życie wszystkich przepisów ustawy spowoduje paraliż działania zespołów, które zostaną zasypane wnioskami od osób potencjalnie uprawnionych do otrzymania wsparcia z ustawy.
Projekt dostępny jest na stronie http://niesamodzielnym.pl/?page_id=1274.
Źródło: materiały własne, www.mieczyslawaugustyn.pl
