Na posiedzeniu Zespołu Społeczeństwa Informacyjnego w dniu 26 lutego br. Związek Powiatów Polskich przedstawił listę najważniejszych tematów/problemów z obszaru informatyzacji i cyberbezpieczeństwa, które naszym zdaniem wymagają podjęcia działań w tych obszarach.
ZPP wystąpiło z propozycją uruchomienia rządowego programu wspierającego jednostki samorządu lokalnego w transformacji cyfrowej. Program ten zakładałby sfinansowanie, przynajmniej częściowo, zakupu sprzętu niezbędnego w procesie cyfryzacji jak i doskonalenie zawodowe pracowników samorządowych.
Ostatnio, w przestrzeni publicznej wybrzmiała informacja Ministerstwa Cyfryzacji, zgodnie z którą resort planuje uruchomienie nowej usługi online w postaci rejestracji samochodu za pośrednictwem aplikacji mObywatel. Stąd też ZPP poprosiło o informację, na kiedy Ministerstwo planuje uruchomienie takiej usługi, a także o zakreślenie, planów resortu dotyczących dalszej cyfryzacji i automatyzacji usług, które obecnie realizowane są w samorządach. Jest to dla nas szczególnie ważne, z uwagi na fakt, że do tak zapowiadanych zmian samorządy muszą się wcześniej przygotować, szczególnie pod względem możliwości przesunięć pracowników samorządowych do innych zadań czy też potencjalnych redukcji liczby zatrudnionych w samorządach urzędników.
Kolejną istotną kwestią wskazaną przez ZPP, są problemy kadrowe, z jakimi na co dzień borykają się samorządy. Niestety z uwagi na niemożność zapewnienia konkurencyjnych dla informatyków warunków zatrudnienia, samorządy nie są w stanie zatrudnić wysokiej klasy specjalistów z zakresu obsługi informatycznej czy ochrony cyberbezpieczeństwa. Stąd też zaproponowaliśmy, rozważenie powstania powiatowych (ewentualnie między powiatowych) centrów cyberbezpieczeństwa, udzielających wsparcia informatycznego wszystkim gminom z terenu swojego działania. Takie działanie z pewnością przyczyniłoby się do zwiększenia cyberbezpieczeństwa w gminach/powiatach, a także do optymalizacji kosztów związanych z koniecznością zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych specjalistów z zakresu IT.
Jednym, z istotniejszych wyzwań przed jakimi staną samorządy w tym roku, jest wdrożenie e-doręczeń. Niestety, pomimo tego, że wdrożenie e-doręczeń, które przesunięto na 1 października 2024 r. zbliża się wielkimi krokami obawiamy się, że prace nad nowelizacją ustawy zostaną podjęte w ostatniej chwili. W związku z powyższym prosiliśmy o informacje na temat stanu prac nad nowelizacją ustawy o doręczeniach elektronicznych, zakreślenia kierunkowo planowanych zmian, a także powołanie zespołu roboczego, w którym zasiadaliby przedstawiciele różnych środowisk, w tym także ekspertów samorządowych; z głosem doradczym, który wypracowałby wspólnie ze stroną rządową zmiany w ustawie o doręczeniach elektronicznych i innych aktach prawnych określających zasady doręczeń przez administrację publiczną.
Przypomnieliśmy także najważniejsze kwestie jakie należy podjąć przy nowelizacji ustawy o doręczeniach elektronicznych, tak aby wdrożenie e-doręczeń w terminie, tym razem doszło do skutku. Konieczność poprawienia błędów jakie występują w formularzu wniosku o nadanie adresu do doręczeń elektronicznych, uruchomienie akcji informacyjno-promocyjnej, która wpłynie na zwiększenie świadomości dotyczącej możliwości założenia ADE wśród obywateli. Włączenie usługi e-doręczenia do aplikacji mObywatel. Podjęcie prac nad samą aplikacją obsługującą system e-doręczeń, w szczególności zaś poprawienie wyszukiwarki podmiotów. Tutaj zauważamy również konieczność zwiększenia limitu wielkości załączników, a także opracowanie systemu wysyłki masowej (szczególnie ważna dla dużych samorządów np. podczas wysyłki decyzji o wymiarze podatkowym). Określenie jasnych zasad archiwizacji korespondencji wysyłanej przez e-doręczenia. Poprawy wymagają także kwestie integracji przez API z systemami klasy EZD. W końcu zaś należałoby ponownie przyjrzeć się roli operatora wyznaczonego podczas wysyłek za pośrednictwem usługi PURDE – czy faktycznie potrzeba pośrednika w postaci Poczty Polskiej (jako operatora) wyznaczonego, czy też może uzasadnieniem dla włączenia operatora wyznaczonego w usługę PURDE była wyłącznie poprawa wyników finansowych tej spółki? Zauważamy, że samorządy w większości są niechętne do korzystania z usługi PURDE, z uwagi na jej odpłatność, podczas gdy wysyłka za pośrednictwem ePUAP, jest całkowicie bezpłatna. W naszej ocenie wszystkie te kwestie, winny zostać wzięte pod uwagę podczas prac nad nowelizacją ustawy o doręczeniach elektronicznych.
Kolejną kwestią wartą przedyskutowania jest anarchiczne narzędzie, jakie wykorzystywane jest powszechnie jako narzędzie autoryzacyjne przez pracowników samorządowych, a mianowicie karta kryptograficzna. Obecnie, jest sposób dostarczania cyfrowej tożsamości przy konieczności dostępu do Systemu Rejestrów Państwowych. Zadaliśmy pytanie, czy to nie najwyższy czas, aby przejść na mobilną autoryzacje pracowników?
Dostrzegliśmy także konieczność, przejrzenia liczby i sposobów składania różnego typu raportów, szczególnie przy wykonywaniu przez samorządy zadań zleconych. Stoimy na stanowisku, że większość z tych czynności, które obecnie wykonują pracownicy, aby ręcznie przeliczyć czy przepisać i uzupełnić tabele, dałoby się zastąpić raportami generowanymi automatycznie z dedykowanych baz danych. Wpłynęłoby to z pewnością na mniejsze obciążenie pracowników i bardziej ekonomiczne wykorzystanie czasu ich pracy.
