Sytuacja finansowa jednostek samorządu terytorialnego, raport o stanie edukacji, informacja o sytuacji szpitali powiatowych, koncepcja funduszu inwestycyjnego "Rozwój +" a także "Eko ósemka ZPP" to główne punkty poruszone podczas posiedzenia Zarządu Związku Powiatów Polskich, które odbyło się 6 grudnia 2019 roku w Nowym Sączu. Wręczone również zostały okolicznościowe uhonorowania dla osób szczególnie zasłużonych dla polskiego samorządu terytorialnego.

Posiedzeniu Zarządu przewodniczył Prezes Zarządu ZPP Andrzej Płonka, Starosta Bielski. W posiedzeniu udział wzięli również gospodarze Nowego Sącza – Prezydent miasta Ludomir Handzel a także Starosta Nowosądecki Marek Kwiatkowski.

W ramach otwarcia posiedzenia Zarządu, wiceprezydent Nowego Sącza, Magdalena Majka przybliżyła obecnym historię miejskiego ratusza, w którym odbywało się wydarzenie. Następnie zgromadzonych na posiedzeniu powitał Prezydent Nowego Sącza, Ludomir Handzel. Na początku swojego przemówienia nawiązał do samych początków tworzenia się struktur samorządowych w Polsce a także do momentu założenia Związku Powiatów Polskich. - Cieszę się, że po dwudziestu latach wszyscy jesteśmy tutaj, gdzie wszystko się zaczęło - mówił. Uczestników posiedzenia Zarządu powitał też Prezes Zarządu Związku Powiatów Polskich Andrzej Płonka.

Przed rozpoczęciem obrad wręczone zostały uhonorowania przyznawane w roku jubileuszu 20-lecia Związku Powiatów Polskich dla osób szczególnie związanych z samorządem terytorialnym. W Nowym Sączu nagrody te otrzymali:

• Renata Godyń-Swędzioł – Starosta Krakowski I kadencji, Przewodnicząca Konwentu Powiatów Województwa Małopolskiego I kadencji, w latach 1994-1998 wiceprzewodnicząca Rady Miejskiej w Krzeszowicach, w latach 2006-2010 radna sejmiku województwa małopolskiego, doktor nauk medycznych, obecnie dyrektor Szpitala Miejskiego im. Gabriela Narutowicza w Krakowie,
• Andrzej Czerwiński – prezydent miasta Nowego Sącza I kadencji, członek Komitetu Założycielskiego i później także Zarządu ZPP, poseł V, VI, VII i VIII kadencji Sejmu RP, Minister Skarbu Państwa,
• oraz Jan Golonka – Starosta Nowosądecki I, II, III i IV kadencji, Członek Zarządu ZPP III kadencji, Przewodniczący Konwentu Powiatów Województwa Małopolskiego III kadencji, wcześniej w latach 199-1998 – przewodniczący Rady Gminy Łącko, a w latach 1998-1999 – wiceprzewodniczący Zarządu Sądeckiej Miejskiej Strefy Usług Publicznych (w imieniu którego nagrodę odebrał obecny Starosta Nowosądecki)

- Trudy były wielkie, ale to uhonorowanie uświadamia mi, że naprawdę spełniliśmy wielką misję w tworzeniu powiatów Rzeczpospolitej – mówiła po odebraniu odznaczenia Bene Meritus Powiatom Renata Godyń-Swędzioł. Jednocześnie laureatka przekazała życzenia dalszej wytrwałości i siły w rozwijaniu samorządności w Polsce. Przemówienie wygłosił również Andrzej Czerwiński. Wspomniał w nim Śp. Michała Kuleszę i czasy tworzenia się polskich samorządów. Podkreślił jednocześnie dużą moc i wagę, jaką posiadają samorządy.

Specjalny Dyplom 20-lecia Związku Powiatów Polskich z podziękowaniami został również przekazany dla Miasta Nowy Sącz i Powiatu Nowosądeckiego – z podziękowaniami za wkład włożony w powstawanie ZPP oraz umacnianie roli samorządu powiatowego w Polsce. Odznaczenie odebrał tutejszy Prezydent oraz Starosta.

Główna część obrad Zarządu Związku Powiatów Polskich rozpoczęła się od przedstawienia informacji na temat sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Dane na ten temat przekazał dyrektor Biura ZPP Rudolf Borusiewicz. Dokładnie przeanalizowano dochody, jakie osiągają jednostki samorządu terytorialnego, a także wydatki, które ponoszą.

Sytuację finansową JST przedstawiono również na przykładzie niezwykle istotnego dla samorządów problemu, jakim jest kwestia finansowania oświaty. Porównanie skali wzrostu bieżących wydatków oświatowych i części oświatowej subwencji ogólnej przedstawił Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Biura ZPP. Grzegorz Kubalski zwrócił uwagę, że prowadzona polityka oświatowa państwa prowadzi do drastycznego ograniczenia możliwości rozwojowych powiatów, w tym w zakresie inwestycji współfinansowanych ze środków zewnętrznych. Jak wykazywał w swoim wystąpieniu, w roku 2020 sumaryczna wysokość luki finansowej w oświacie powiatowej może sięgnąć 1,9 mld złotych. Jest to kwota wyższa niż przewidziana do osiągnięcia na koniec 2019 roku skumulowana nadwyżka operacyjna brutto powiatów. - Jeżeli nie nastąpią konkretnie zmiany budżetowe, to odbędzie się to kosztem jakiegokolwiek rozwoju - mówił Grzegorz Kubalski.

Podczas posiedzenia Zarządu ZPP szczegółowo omówiono także sytuację finansową szpitali powiatowych. To nie pierwszy raz, gdy temat zostaje poruszony na forum Zarządu ZPP. Podczas wcześniejszych posiedzeń dyskutowano o problemie na kanwie raportu, który powstał podczas ogólnopolskiej konferencji dotyczącej szpitali powiatowych jaką zorganizował we wrześniu Związek. Prezentację na temat sytuacji finansowej szpitali powiatowych w latach 2015-2018 na podstawie danych statystycznych przedstawiła mecenas Bernadeta Skóbel. Uczestnicy posiedzenia mogli zapoznać się z wykresami przedstawiającymi szczegółowe dane finansowe, a także zobaczyć podsumowanie przedstawiające co zmieniło się po konferencji w Szklarskiej Porębie. Wytyczone zostały też kroki na przyszłość – konieczna jest przecena świadczeń poprzedzona analizą; przemodelowanie zasad finansowania świadczeń, w tym ryczałtu; wsparcie w restrukturyzacji, w tym finansowej; gruntowna analiza skutków finansowych wprowadzanych aktów prawnych dla podmiotów leczniczych oraz zabezpieczenie środków na ten cel, otwarcie rynku pracy a także zmiany na poziomie systemowym.

Poruszenie tych niezwykle ważnych dla samorządów tematów doprowadziło do dyskusji na temat sytuacji w poszczególnych powiatach w tym głównie w sektorze oświaty i służby zdrowia. Prezes Zarządu ZPP Andrzej Płonka zaapelował o konstruktywną rozmowę i podkreślił potrzebę spotkania i wspólnej rozmowy z włodarzami miast. Starostowie zwrócili też uwagę na konieczność podjęcia dialogu z rządem, by wspólnie wyjść z powstałego impasu.

Kolejnym z punktów obrad Zarządu ZPP było omówienie koncepcji funduszu inwestycyjnego „Rozwój +”. Mechanizmy, jakie byłyby pożądane do prawidłowego funkcjonowania tego modelu omówił dyrektor Biura ZPP Rudolf Borusiewicz. Źródłem funduszu miały by być środki w wysokości podatku VAT od inwestycji zrealizowanych przez JST w roku poprzednim. Jeśli chodzi o przeznaczenie funduszu, to środki byłyby możliwe do wykorzystania tylko na dofinansowanie realizowanych przez JST inwestycji.

Na koniec posiedzenia Zarządu ZPP, Józef Neterowicz przedstawił prezentację na temat największych zagrożeń ekologicznych i energetycznych w Polsce. Jak z nimi walczyć? Ekspert Związku wskazał kilka niezbędnych rozwiązań, do których zaliczyć można: edukację – zarówno samorządowców, jak i społeczeństwa, pomoc dla jednostek samorządu terytorialnego we wprowadzaniu w życie idei rozproszenia energetycznego, urealnienie ceny energii elektrycznej i ciepła, stworzenie nowych połączeń energetycznych ze Skandynawią w celu importu tańszej energii elektrycznej (która jest przy okazji zieloną energią).

Uczestniczy posiedzenia Zarządu omówili także sprawy organizacyjne związane ze Zgromadzeniem Politycznym CEPLI w 2020 roku w Polsce.