12 marca br. w Warszawie odbyły się dwa równoległe szkolenia, które dla pracowników starostw powiatowych zrzeszonych w Związku Powiatów Polskich przygotowało Biuro ZPP. Udział w spotkaniu był bezpłatny. A wykłady prowadzili pracownicy Biura ZPP.

Nowa jakość

- Jako ZPP od dłuższego już czasu prowadzimy działalność szkoleniową. Do tej pory była ona działalnością ukierunkowaną przede wszystkim na określone tematy. Tematy, w zakresie których są luki na rynku szkoleniowym. Takim naszym najbardziej sztandarowym projektem są szkolenia dla Wydziałów Komunikacji, które średnio raz na rok, raz na 1,5 roku organizujemy. Natomiast w tym roku, trochę nawiązując do dawnej naszej tradycji, uznaliśmy, że warto jest również skierować naszą działalność do określonych grup zawodowych, które funkcjonują w ramach powiatu. Stąd pomysł na organizowanie for. – tłumaczył Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Biura ZPP otwierając Forum Sekretarzy i Dyrektorów Wydziałów Organizacyjnych.

Tuż obok, Rafał Rudka (kierownik Działu Współpracy, Informacji, Analiz i Programów Biura ZPP), inaugurował Forum Przewodniczących Rad. Witając zebranych podkreślał ich ważną rolę w organie stanowiącym danego samorządu.

- Wierzymy, że program dziejszych wystąpień będzie dla Państwa interesujący - w dalszej części mówił Rafał Rudka. Staraliśmy się przygotować go tak, aby odpowiadał problemom jakie w tym momencie stawiane są przed przewodniczącymi rad.

Ustawy ustrojowe

Uczestnicy mogli wysłuchać m.in. prelekcji Grzegorza Kubalskiego na temat tego, jakie skutki dla praktyki funkcjonowania starostw przyniosły ostatnie zmiany w samorządowych ustawach ustrojowych.

Ustawa z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych wprowadziła kłopotliwe zapisy.

- Wiemy, że niektóre rozwiązania najfortunniejsze nie są. Taki jest np. raport o stanie powiatu. – mówił dyrektor. - To dziwna hybryda. Skwitowanie organu wykonawczego przez stanowiący.

W zakresie procesu funkcjonowania organów ustawa wprowadziła budżet obywatelski i obywatelską inicjatywę uchwałodawczą. - Jeśli chodzi o obywatelską inicjatywę uchwałodawczą, to mniej więcej wszystko jest wiadome. Tworzymy po prostu takie rozwiązania w ramach, których to obywatele, bez pośrednictwa radnych mogą zainicjować proces legislacyjny w radzie powiatu i tym samym doprowadzić być może do uchwalenia aktu prawnego. Natomiast w przypadku budżetu problemów jest już znacznie więcej. – podawał Grzegorz Kubalski.

Budżet obywatelski w przypadku powiatów zdaniem prelegenta może, w przeciwieństwie do gmin, być problematyczny. A to dlatego, że gmina może wykonywać różne zadania. Natomiast powiat ma zamknięty zakres kompetencji. Dlatego w praktyce ciężko znaleźć zastosowanie tego rozwiązania dla powiatów.

- Obawiam się, że ta idea, pomijając, że została źle skonstruowana na poziomie prawnym, dodatkowo  ma grzech pierworodny na poziomie idei. To, co jest dobre dla gminy, nie koniecznie jest adekwatne do realizacji dla powiatu. I właśnie, jeśli chodzi o budżet obywatelski z taką sytuacją mamy do czynienia. – kwitował przedstawiciel ZPP.

Dyrektor omówił także kwestie głosowań imiennych. - Zdarzało się i bez tego przepisu, że głosowania imienne przeprowadzaliśmy i nie trzeba było do tego specjalnego sprzętu. Teraz obowiązkowo musimy posługiwać się urządzeniami teleinformatycznymi, a inne tradycyjne rozwiązania dopuszczono tylko, jeśli system się zepsuł. W ten sposób został otworzony rynek dla producentów oprogramowania. Czy te wydatki, jeśli były wysokie. w ogóle się zwrócą?

Czy nagrywanie wpłynie na czas długości sesji? - Niektórzy radni mogą nabrać potrzebę długich wystąpień. – ostrzegał Grzegorz Kubalski. Prelegent zwrócił także uwagę na sens wprowadzenia obowiązku powoływania odrębnej komisji ds. skarg wniosków. W praktyce może mieć on sens przy dużych organizmach miejskich. - Ile skarg wpływa rocznie do powiatów? Przeciętnie 1-2 skargi. Wniosek ? Jak jeden się trafił to już był sukces. Więc praktyka była także to komisja rewizyjna zajmowała się takimi sprawami. Dlatego obecny pomysł wprowadzenia odrębnej komisji oznacza większe wydatki i obciążenia administracyjne.

Mocno kontrowersyjne jest prawo indywidualnej kontroli radnego. Zgodnie z nowymi przepisami – wzorowanymi na interwencji poselskiej – radny zyskał szerokie uprawnienia. Ma bowiem prawo do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje i materiały, oraz wglądu w działalność starostwa powiatowego, a także spółek z udziałem powiatu, spółek handlowych z udziałem powiatowych osób prawnych, powiatowych osób prawnych, powiatowej jednostki organizacyjnej oraz zakładów i przedsiębiorstw samorządowych.

Jak podchodzić do przepisu? Dopóki nie powstanie odpowiednie orzecznictwo, wszyscy powinni zachowywać zdrowy rozsądek.

Cyfrowy urząd

O tym, jak w świetle projektowanych przepisów będzie wyglądała dostępność cyfrowa i architektoniczna powiatów i miast na prawach powiatu opowiadała radca prawny Bernadeta Skóbel.

Najważniejsze założenia zmian wynikają przede wszystkim z dyrektywy unijnej a nie z intencji naszego ustawodawcy. Ujednolicenie zasad będzie wprowadzone po to, aby osoby z niepełnosprawnością poruszające się po Europie wiedziały, czego mają się spodziewać. - Strona internetowa ma być intuicyjna dla każdego użytkownika aby ten, kto z niej korzystał (w tym z BIP) nie zastanawiał się, co oznaczają poszczególne elementy strony. – tłumaczyła mecenas.

Na korzyść wnioskodawcy

Ekspert Monika Małowiecka omówiła najnowsze orzecznictwo w zakresie dostępu do informacji publicznej. - Tendencja jest w orzecznictwie jest taka: maksymalnie szeroko i maksymalnie na korzyść wnioskodawcy. Nie oznacza to jednak, że każdy wniosek powinien od razu być rozpatrywany pozytywnie. W swoim wystąpieniu prelegentka podkreślała bowiem, że dostęp do informacji publicznej nie obejmuje prawa (w tym miejscowego) a fakty. Zamieszczone w BIP informacje  nie podlegają dostępowi wnioskowemu. Dlatego urzędy powinny sprawdzać, czy żądane informacje mogą być udostępnione.

Informacje dla i o JST

Rafał Rudka, redaktor naczelny Dziennika Warto Wiedzieć prezentował zasady funkcjonowania tego medium. DWW jest dziennikiem prowadzonym rzetelnie. Zawiera aktualne informacje dotyczące samorządów. Nie ma ani reklam ani odpłatnego dostępu. Wszyscy redaktorzy są pracownikami Biura ZPP. Można z niego dowiedzieć się informacji unikalnych, takich jak relacje z posiedzeń zespołów troboczych Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Jak cię widzą, tak cię piszą

Ekspert Jarosław Komża podpowiadał, jak radny powinien dbać o wizerunek podczas sesji rady. Jak unikać negatywnych komentarzy w mediach? Weź odpowiedzialność za mandat – jeśli jesteś na sesji rady, to bądź aktywny.

Z kolei Bartłomiej Zydel omówił kwestie nadzoru wojewody nad samorządem w kontekście zasady proporcjonalności oraz organizacji pracy organu stanowiącego w kontekście wymagań wynikających z obowiązujących przepisów.

Galeria zdjęć z Ogólnopolskiego Forum Przewodniczących Rad dostępna jest TUTAJ, natomiast z Ogólnopolskiego Forum Sekretarzy i Dyrektorów Wydziałów Organizacyjnych TUTAJ.