Wprawdzie zarówno odmowa wszczęcia postępowania (art. 61a § 1 k.p.a.) jak i umorzenie postępowania (art. 105 § 1 k.p.a.) są to zbliżone do siebie w skutkach procesowych instytucje (prowadzą odpowiednio do nierozprawienia się merytorycznego z wnioskiem lub niezałatwienie merytorycznego sprawy), których zastosowanie przez organ administracji jest obligatoryjne w razie stwierdzenia przez organ braku któregokolwiek z elementów określających indywidualną sprawę administracyjną załatwianą przed organamiadministracji publicznej. 

To jednak zastosowanie instytucji określonej w art. 61a § 1 k.p.a. powinno być ograniczone co do zasady do takich sytuacji, w których brak jest możliwości wszczęcia postępowania z przyczyn podmiotowych lub przedmiotowych, a ustalenie tych okoliczności nie wymaga prowadzenia postępowania dowodowego. W niniejszej sprawie organ I instancji przeprowadził postępowanie mające na celu ustalenie aktualnej numeracji działek wchodzących w skład wywłaszczonej nieruchomości, której zwrotu żądała skarżąca. W tym celu zgromadził dokumentację geodezyjną dotyczącą scalenia oraz podziału przedmiotowych działek, a następnie porównał z dokumentacją dotyczącą wniosku o zwrot nieruchomości z 2000 r. Dopiero na tej podstawie mógł jednoznacznie ustalić, iż wniosek skarżącej dotyczy tej samej nieruchomości i przyjąć bezprzedmiotowość postępowania, czego następstwem było wydanie prawidłowej decyzji o umorzeniu postępowania.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 21 grudnia 2017 r. II SA/Gl 891/17

Źródło: CBOSA