W tym roku upływa kadencja samorządów terytorialnych. Rozpoczyna się gorący okres przedwyborczy. Rozliczanie rządzących i przedstawianie własnych planów przez opozycję jest elementem kampanii wyborczej.

Środowisko skupione wokół Fundacji Republikańskiej dostrzega pewne słabości tej dyskusji, szczególne w konfrontacji z prawdziwymi możliwościami realizacji obietnic wyborczych złożonych podczas kampanii. W ocenie środowiska, często bezkarne obiecywanie złotych gór bierze się z wciąż niskiej wiedzy na temat funkcjonowania samorządu w Polsce. Co więcej, zdaniem Fundacji, wiedzy tej często brakuje również samym kandydatom, a nawet aktywnym samorządowcom.

Wobec zidentyfikowanych braków zespół Fundacji Republikańskiej podjął się badania kluczowego dla działalności jednostek samorządowych obszaru, jakim są finanse. Analiza objęła uwarunkowania prawne i faktyczny stan gospodarki budżetowej w jednostkach wszystkich szczebli. Badanie objęło obecny stan finansów samorządów, ze szczególnym uwzględnieniem ich dochodów, wydatków bieżących oraz wydatków majątkowych, a także perspektyw na przyszłość, które wiążą się z poziomem zadłużenia i możliwościami inwestycyjnymi.

Wiele uwagi poświęcono zadłużeniu jednostek samorządu terytorialnego. Jak wskazały analizy zespołu Fundacji Republikańskiej, uwarunkowania związane z dopuszczalnym poziomem długu w samorządach są dziś dla nich najpoważniejszym wyzwaniem rozwojowym. Jeśli sobie z nim nie poradzą, nie będzie możliwe skorzystanie z możliwości, które daje aktualna perspektywa budżetowa Unii Europejskiej na lata 2014–2020.

Fundacja dostrzega też silne uzależnienie inwestycji samorządów od środków unijnych oraz to, że zmniejszenie się strumienia tych funduszy bardzo istotnie ograniczyło wydatki inwestycyjne jednostek samorządu terytorialnego w ostatnich latach.

Uwieńczeniem badania stał się raport pt. „Finansowanie Jednostek Samorządu Terytorialnego – analiza uwarunkowań prawnych i ekonomicznych”. Jego prezentacja odbyła się 22 marca br. w Centrum Prasowym PAP w Warszawie. Główne tezy raportu przedstawił jego autor i jednocześnie ekspert Fundacji Republikańskiej Paweł Ludwiniak. W spotkaniu uczestniczył również członek Zarządu Fundacji Republikańskiej i współautor opracowania Radosław Żydok.

Gościem specjalnym podczas konferencji był Wojciech Murdzek, poseł, członek komisji finansów publicznych, były prezydent Świdnicy. W swoim wystąpieniu poseł podkreślał praktyczne znaczenie raportu, który w jego ocenie powinien być lekturą obowiązkową dla kandydatów na włodarzy i radnych.

Z raportem można zapoznać się tutaj.