Kontynuujemy temat poświecony proponowanym przez Prezydenta RP rozwiązaniom służącym wzmocnieniu udziału mieszkańców w życiu lokalnych wspólnot samorządowych. 

 Konsultacje z mieszkańcami
Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji będzie określał organ stanowiący w formie uchwały będącej aktem prawa miejscowego. Projekt ustawy zawiera rozszerzenie regulacji w stosunku do obecnie obowiazujących przepisów. Uchwała ma określać w szczególności:

1. minimalną liczebność grupy mieszkańców uprawnionych do głosowania w wyborach do rady gminy uprawnionych do złożenia wniosku o przeprowadzenie konsultacji;
2. minimalną treść wniosku mieszkańców o przeprowadzenie konsultacji oraz kryteria i szczegółowy tryb rozpatrywania przez radę gminy takiego wniosku;
3. tryb, formy i terminy informowania o terminie i sposobie przeprowadzenia konsultacji;
4. sposób przeprowadzania konsultacji, w szczególności wykorzystania środków komunikowania się na odległość;
5. sposób i szczegółowość informowania o wynikach konsultacji.

Uchwała, będzie mogła określać również:

1. katalog spraw, w których przeprowadzenie konsultacji jest obowiązkowe;
2. obligatoryjność przeprowadzenia konsultacji, jeśli wniosek został złożony przez odpowiednio liczną grupę mieszkańców;
3. inne podmioty uprawnione do złożenia wniosku o przeprowadzenie konsultacji.

Szczególnym przypadkiem konsultacji ma być wysłuchanie publiczne.

Wysłuchanie publiczne będzie stanowiło sposób uzyskania opinii mieszkańców gminy o projekcie uchwały rady gminy.

Obowiązkowemu wysłuchaniu publicznemu zgodnie z projektem mają podlegać:

1. projekt statutu gminy i zmian w statucie;
2. projekt uchwały budżetowej na kolejny rok budżetowy;
3. projekty uchwał w sprawie planowania rozwoju.

Przedmiotem wysłuchania publicznego będą mogły być projekty innych uchwał o istotnym znaczeniu dla wspólnoty samorządowej; decyzję o przeprowadzeniu wysłuchania publicznego będzie podejmował organ stanowiący w formie uchwały.
Wysłuchania publicznego nie będzie przeprowadzane w zakresie, w którym treść uchwały będzie stanowić wykonanie obowiązku ciążącego na radzie gminy w szczególności wynikającego z orzeczenia sądu lub rozstrzygnięcia organu administracji.

W ramach wysłuchania publicznego:

1. zainteresowani dostaną możliwość zapoznania się z projektem uchwały oraz złożenie opinii o projekcie oraz
2. będzie musiała zostać przeprowadzona co najmniej jedna dyskusja publiczna na sesji rady gminy albo na posiedzeniu właściwej merytorycznie komisji rady w obecności wójta lub upoważnionego przez niego przedstawiciela.

Przed przystąpieniem do głosowania w sprawie uchwały, której projekt był przedmiotem wysłuchania publicznego, radni będą informowani przez przewodniczącego rady gminy o opiniach złożonych w trakcie wysłuchania publicznego oraz o stanowisku organu wykonawczego wobec tych opinii.

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza
Mieszkańcom jednostki samorządu terytorialnego mającym prawo wybierania do organu stanowiącego będzie przysługiwało prawo obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej.

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza nie będzie mogła dotyczyć uchwał, dla których ustawy zastrzegają wyłączną właściwość organu wykonawczego do wniesienia projektu uchwały, w szczególności budżetu, miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ich zmian. Zasady i tryb wykonywania prawa obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej ma określać statut, w szczególności:

1. minimalną liczebność grupy mieszkańców uprawnionych do głosowania w wyborach do rady mogącej wystąpić z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą, nie większą niż 15% uprawnionych;
2. tryb postępowania z projektem uchwały wniesionym jako obywatelska inicjatywa uchwałodawcza – mając na względzie jego rozpatrzenie przez radę bez zbędnej zwłoki,
3. uprawnienia wnioskodawców na etapie prac rady nad projektem uchwały.