Kontynuujemy prezentacjĘ 11 obszarów wsparcia funduszy europejskich, uznanych przez Komisję Europejską za priorytetowe w najbliższym okresie polityki spójności. W poprzednim odcinku omówiliśmy pierwsze 6, kolej na drugą część.
7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych
Dostępność międzynarodową i międzyregionalną zapewnią inwestycje w modernizację dróg głównie w ramach sieci TEN-T. Przede wszystkim wspierane będą inwestycje łączące Warszawę z miastami wojewódzkimi. Uzupełniająco prowadzone będą inwestycje modernizujące drogi drugo- i trzeciorzędne włączające w TEN-T. Prowadzone będą działania na rzecz usprawnienia połączeń kolejowych między głównymi miastami i dostosowanie ich do wysokich standardów, w tym dostosowanie CMK do prędkości min. 200 km/h. Uzupełniająco realizowane będą duże projekty modernizacyjne głównych linii kolejowych oraz infrastruktury uzupełniającej. Jednocześnie rozwijana będzie infrastruktura portów lotniczych (przede wszystkim w sieci TEN) i ich powiązania z innymi środkami transportu (drogi, a przede wszystkim kolej). Wzmacniana będzie infrastruktura i dostęp do portów morskich. Priorytetem w zakresie dostępności komunikacyjnej najważniejszych ośrodków miejskich powinna być integracja obszarów funkcjonalnych miast poprzez wprowadzenie usprawnień z zakresu multimodalnego transportu zbiorowego (kolej, tramwaj, metro i inny transport publiczny, lotniska, systemy kierowania ruchem, obiekty „parkuj i jedź”).
8. Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników.
Dotychczasowe doświadczenia wskazują na relatywnie niską skuteczność programów aktywizujących, ograniczaną przez nieprawidłowy dobór stosowanych instrumentów oraz niewielką indywidualizację pomocy dostosowanej do potrzeb poszczególnych grup docelowych. Pomoc kierowana jest do osób, które i tak znajdą zatrudnienie. Jednocześnie wsparcie powinny uzyskiwać programy na rzecz adaptacji pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian w otoczeniu gospodarczym (np. typu outplacement). Duża podaż szkoleń ogólnych i niski poziom kształcenia, nie przekłada się na podnoszenie adaptacyjności pracowników i konkurencyjność gospodarki. Z drugiej strony szkolenia specjalistyczne, mające wartość edukacyjną, charakteryzują się inwestowaniem przez przedsiębiorców w rozwijanie tych kompetencji, swoich pracowników, które mają specyficzny charakter – dają się wykorzystać przede wszystkim w danej firmie/przedsiębiorstwie.
Przeorientowanie działań na stworzenie szerszych możliwości dla osób indywidualnie (z pominięciem pracodawcy) wyrażających chęć nabywania nowych, uzupełniania lub podwyższaniem kwalifikacji. Wzmocnienie instytucji rynku pracy powinno wynikać ze zmiany modelu działania publicznych służb zatrudnienia (oddzielenie usług aktywizacyjnych od czysto administracyjnych, opracowanie i wdrożenie systemu kontraktacji usług aktywizacyjnych poza publiczne służby zatrudnienia). Istotnym elementem zmian systemowych będzie zsynchronizowanie działalności publicznych służb zatrudnienia i służb pomocy społecznej. Kluczowymi, zwłaszcza w kontekście wyzwań demograficznych – stają się działania związane z ochroną zdrowia. Wsparcie koncentrować się będzie na wysokospecjalistycznej infrastrukturze ochrony zdrowia - projekty przyczyniające się do zapewnienia udzielania specjalistycznych i wysokospecjalistycznych świadczeń zdrowotnych, inwestycje w zakresie zintegrowanego systemu ratownictwa medycznego, prowadzenie działalności dydaktycznej i badawczej w dziedzinie nauk medycznych oraz wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań w praktykę.
9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem
Działania dotyczyć będą przede wszystkim osób trwale bezrobotnych, rodzin wielodzietnych, osób niepełnosprawnych, ale także tzw. biednych pracujących. Wskazane są przede wszystkim programy integracji społecznej nastawione na likwidowanie deficytów jednostek oraz wspieranie ich potencjałów, zwiększony dostęp do rehabilitacji, wsparcie dla rozwoju ekonomii społecznej. Wsparcie dla rozwoju inicjatyw ekonomii społecznej poprzez zwiększenie bezpośredniego wsparcia dla tworzenia i rozwoju przedsiębiorstw społecznych i innych podmiotów ekonomii społecznej, w szczególności poprzez dotacje; zwiększenie dostępu do usług finansowych dla podmiotów ekonomii społecznej, w szczególności do zwrotnych instrumentów finansowych. Modernizacja publicznych instytucji pomocy i integracji społecznej oraz budowa partnerstwa i współpracy na rzecz włączenia społecznego osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym.
10. Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie
Podejmowane działania dotyczyć będą rozwoju opieki i edukacji od najmłodszych lat (wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem w wieku 0-5 lat), działania na rzecz nabywania kompetencji i umiejętności jako elementów zwiększających szanse dopasowania się do zmiennych uwarunkowań i technologii (zmiany w systemie edukacji i szkolnictwa wyższego, nowoczesne metody nauczania – klasy laptopowi itp., wprowadzenie nowego modelu kształcenia zawodowego oraz rozwój szkolnictwa zawodowego, rozwój zawodowych szkół wyższych o profilach technicznych, promocja edukacji zawodowej i technicznej, upowszechnienie uczenia się przez całe życie). Wsparcie będzie kierowane również na podnoszenie kwalifikacji i umiejętności kadry – wprowadzenie modelu kształcenia kadry kładącego nacisk na pracę zespołową, wykorzystanie nowoczesnych technologii, kształcenie kompetencji i kwalifikacji. Szczególny nacisk położony zostanie na rozwój szkolnictwa wyższego odpowiadającego na potrzeby innowacyjnej gospodarki i regionalnych rynków pracy (budowa i modernizacja infrastruktury szkolnictwa wyższego - obiektów naukowo-badawczych i obiektów dydaktycznych wraz z wyposażeniem w sprzęt naukowo-badawczy, umożliwiająca kształcenie wysokiej jakości kadr na kierunkach najbardziej pożądanych w gospodarce - technicznych i przyrodniczych). Kluczowe w tym obszarze będą działania na rzecz wykorzystania technologii informacyjnych w poszczególnych dziedzinach aktywności (m.in. e-edukacja, e-zdrowie, e-kultura, e-integracja).
11. Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej
Dotychczasowe działania na rzecz wzmocnienia potencjału instytucjonalnego realizowane były zarówno z POKL oraz w ramach pomocy technicznej. Powoduje to nakładanie się wielu interwencji. Szczególnie istotne będzie wsparcie działań związanych z wprowadzaniem nowoczesnych metod zarządzania, monitorowania, uproszczeniem procedur administracyjnych i legislacyjnych, zwiększeniem udziału społeczeństwa w podejmowani u decyzji. Szczególne zastosowanie będą miały w tym obszarze rozwiązania zwiększające zastosowanie technologii ICT (np. informatyzacja wymiaru sprawiedliwości, e-administracja, e-PUAP).
Źródła: projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z 6.10.2011; dokument Ministerstwa Rozwoju Regionalnego "rogramowanie perspektywy finansowej 2014-2020 – uwarunkowania strategiczne", opublikowany 07.08.2012
