Zarząd Związku Województw RP wydał stanowisko w sprawie rozwiązań podejmowanych na rzecz walki z pandemią COVID-19 oraz przeciwdziałania jej skutkom gospodarczym i społecznym na poziomie Unii Europejskiej. W stanowisku zawarto dziewięć postulatów, które są dalej idące aniżeli dotychczasowe propozycje Komisji Europejskiej. Adresatami stanowiska są: Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, Komisarz ds. spójności i reform Elisa Ferreira oraz Komisarz ds. miejsc pracy i praw socjalnych Nicolas Schmit.
Postulaty przyjmują za cel neutralizowanie długofalowego negatywnego oddziaływania pandemii COVID-19 na sytuację społeczno-gospodarczą w regionach oraz uwzględnienie warunków, w których znajdą się lub już znaleźli się beneficjenci regionalnych programów operacyjnych. W tym kontekście jako pilne wskazano następujące kwestie:
- Wyłączenie z wymogu koncentracji tematycznej (ang. ring-fencing) oraz wydatków klimatycznych środków przenoszonych w programach operacyjnych na przeciwdziałanie pandemii COVID-19;
- Przyznanie instytucjom zarządzającym programami operacyjnymi większych uprawnień w samodzielnym dokonywaniu zmian programów, polegającym na zwiększaniu do 10% alokacji każdej osi priorytetowej programu, a w przypadku osi realizującej Cel Tematyczny 9, obejmujący ochronę zdrowia, do 30%.
Pozostałe postulaty to:
- Odejście od konieczności osiągnięcia wskaźników produktu/rezultatu w projektach i zniesienie konsekwencji finansowych za nieosiągnięcie wskaźników w sytuacji, gdy na warunki realizacji projektów wpłynęły skutki pandemii COVID-19;
- Podniesienie poziomu współfinansowania ze środków UE we wszystkich regionach z 85% do 90% – co w warunkach kryzysu wywołanego pandemią COVID-19 ma złagodzić warunki realizacji projektów przez beneficjentów i zapewnienia niezbędnego wkładu krajowego;
- Zliberalizowanie przepisów dotyczących fazowania inwestycji, zwłaszcza w warunkach konieczności utrzymania pełnego montażu finansowego w zakresie wkładu krajowego;
- Usankcjonowanie podejmowanych obecnie w ramach programów operacyjnych szybkich reakcji na pandemię COVID-19 – na etapie zamykania programów – poprzez wprowadzenie mechanizmu dziesięcioprocentowej elastyczności i rezygnację z korekt netto nakładanych przez Komisję Europejską na programy operacyjne;
- Zmiany w definicji nieprawidłowości, wyłączające spod niej wszelkie działania lub zaniechania beneficjentów wywołane wyłącznie pandemią COVID-19;
- Wydłużenie o rok okresu kwalifikowalności wydatków w perspektywie 2014-2020 – do 31 grudnia 2024 roku;
- Dopuszczenie możliwości dofinansowania w programach operacyjnych inwestycji zakończonych.
Zarząd ZWRP zadeklarował, że będzie wspierał polski rząd w wysiłkach na rzecz uwzględnienia wskazanych powyżej postulatów w rozwiązaniach legislacyjnych podejmowanych na poziomie Unii Europejskiej.
