Mimo trzech dekad przygotowań, postanowień i zapewnień, stan wdrażania Narodowego Programu Zdrowia Psychicznego (NPOZP) - czyli zasadniczej zmiany systemu ochrony zdrowia psychicznego w Polsce, istotnie poprawiającej zasady udzielania pomocy w kryzysach zdrowia psychicznego oraz szanse życiowe osób, które one dotykają – budzi najwyższy niepokój.
Tak rozpoczyna się list otwarty do premier rządu Beaty Szydło w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Pismo wystosowało Porozumienie na Rzecz Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Porozumienie).
Spójna komunikacja, koordynacja i monitoring
Zwraca w nim uwagę na konieczność ustanowienia przez resort zdrowia jednostki pełnomocnej w sprawach pilotażu NPOZP. Jak wynika z listu, taką rolę, ze względu na doświadczenie, kompetencje, jak i posiadany potencjał, może spełniać Instytut Psychiatrii i Neurologii. – Dotychczasowy brak takiej placówki wprowadził chaos informacyjny i dezorientację w sprzecznych komunikatach płynących z wielu instytucji i środowisk – czytamy w liście.
Finansowanie
Porozumienie zwraca także uwagę na to, że obecnie przygotowywane rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie NPOZP na lata 2017-2022 nie precyzuje zasady finansowania i nie zobowiązuje NfZ lub innego płatnika publicznego do finansowania świadczeń na zasadzie budżetu globalnego, wg stawki wyliczonej na mieszkańca obszaru, w którym będą działać centra zdrowia psychicznego. – Należy dokonać szybkiej integracji postanowień planowanego rozporządzenia Rady Ministrów ze środkami z Unii Europejskiej, już rozdysponowanych w POWER na projekty makroinnowacji społecznych deinstytucjonalizujących opiekę psychiatryczną. Rozporządzenie nie przewiduje żadnych środków na skuteczną koordynację centralną ani pozostającego w gestii ministra zdrowia mechanizmu stymulującego inwestowanie w lokalną infrastrukturę środowiskową. Nie przewidziano jakichkolwiek wydatków samorządów regionalnych i lokalnych – dowiadujemy się z pisma. Jego autorzy postulują o wpisanie konkretnych kwot/wskaźników, o które służby zdrowia ma się powiększyć w celu zapewnienia kompleksowej i powszechnie dostępnej opieki nad zdrowiem psychicznym.
Odpowiedzialność
W ocenie Porozumienia powinno wynikać także i to, że jest tylko jedna jednostka odpowiedzialna za realizację podstawowej opieki na obszarze działania centrum zdrowia psychicznego (CZP). – Tylko minister zdrowia, jako organ administracji rządowej, jest władny dokonać w porozumieniu z samorządami wojewódzkimi, powiatowymi i gminnymi właściwego rozmieszczenia i odpowiedzialności terytorialnej CZP – podaje Porozumienie.
Autorzy listu deklarują swoją pomoc w realizacji planów na rzecz ochrony zdrowia psychicznego. – Jednak najpierw muszą zapaść konieczne dla ich realizacji decyzje polityczne. Apelujemy o ich podjęcie. Okres przygotowywania tej kluczowej reformy życia społecznego w naszym kraju dobiegł końca – zaznaczają.
I Kongres Zdrowia Psychicznego
List zawiera także wzmiankę na temat I Kongresu Zdrowia Psychicznego, który odbyć ma się 8 maja br. w Warszawie. Jego patronem merytorycznym jest Porozumienie na Rzecz Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego.
- Jeśli „zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa", to należy zrobić wszystko, by ta zasada nie była tylko uroczystym zaklęciem, lecz realną siłą sprawczą, ograniczającą ryzyko zachorowania, niosącą ulgę w cierpieniu, sprzyjająca zdrowieniu, eliminującą bezradność i przywracającą nadzieję udanego życi. – brzmi przesłanie Rady Programowej I Kongresu Zdrowia Psychicznego.
Kongres poprzedzi kilka spotkań, w tym konferencja w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich pt. Lokalne wsparcie w zdrowiu psychicznym, w której udział wezmą przedstawiciele Związku Powiatów Polskich. Pisaliśmy o tym tutaj.
Więcej informacji na temat tego I Kongresu Zdrowia Psychicznego można znaleźć tutaj.
List otwarty podpisali: Agata Szulc, prezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego; Janusz Heitzman, dyrektor naczelny Instytutu Psychiatrii i Neurologii; Andrzej Cechnicki, przewodniczący Porozumienia na Rzecz Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego; Marek Balicki, prezes Stowarzyszenia Oddziałów Psychiatrycznych Szpitali Ogólnych; Marek Jarema, przewodniczący Rady Zdrowia Psychicznego; Filip Rybakowski, konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży; Jacek Wciórka, przewodniczący sejmowej Komisji Reformy Opieki Psychiatrycznej PTP; Joanna Krzyżanowska – Zbucka, przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego I Kongresu Zdrowia Psychicznego oraz Piotr Gałecki, konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii.
