Rzecznik Praw Obywatelskich pyta ministra zdrowia o realizację programów zdrowotnych (w tym programu in vitro) prowadzonych przez samorządy. Wszystko przez to, że w ostatnim czasie pojawiły się przekazy medialne sugerujące, że przygotowywany przez Ministerstwo Zdrowia projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw ma na celu m.in. umożliwienie ministrowi zdrowia zakończenia realizacji programów zdrowotnych prowadzonych przez samorządy.
Zgodnie z art. 48 ust. 1 ww. ustawy jednostki samorządu terytorialnego mogą opracowywać, wdrażać, realizować i finansować programy polityki zdrowotnej. Rodzaj i zakres takich programów zależy od ilości środków finansowych, którymi jednostka samorządu terytorialnego dysponuje, natomiast nad bezpieczeństwem i skutecznością kliniczną procedur finansowanych przez gminy, powiaty i samorządy województwa czuwa Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.
Projekt ustawy zakłada, że przedstawiona przez Agencję ocena danego programu, z punktu widzenia jego merytorycznej i organizacyjnej spójności z programami realizowanymi przez ministrów i Narodowy Fundusz Zdrowia, ma być wiążąca dla jednostki samorządu terytorialnego (art. 1 pkt 8 projektu). Ponadto finansowanie programu polityki zdrowotnej, pomimo negatywnej oceny, ma rodzić odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych (art. 2 projektu).
Jednocześnie planowane jest wprowadzenie podstawy prawnej umożliwiającej ministrowi zdrowia wydanie decyzji o zawieszeniu finansowania programu polityki zdrowotnej na okres maksymalnie 2 lat, w przypadku braku środków finansowych lub gdy program jest niecelowy.
Regulacja ta nie ogranicza możliwości zawieszenia przez ministra także programów realizowanych przez samorządy.
Takie nieprecyzyjne rozwiązanie może, w opinii PO budzić obawy z uwagi na nadmierną ingerencję w gwarantowaną konstytucyjnie samodzielność działań podejmowanych przez samorządy w ramach upoważnienia ustawowego. Chodzi w szczególności o możliwość zawieszenia w przyszłości, decyzją ministra zdrowia, programów polityki zdrowotnej prowadzonych przez niektóre gminy, a dotyczących finansowania procedury in vitro.
Dlatego RPO zwrócił się do ministra z prośbą o wyjaśnienia. Z treścią pisma można zapoznać się tutaj.
